27-6-2021
Website chính thức của Công ty cổ phần công nghệ sinh học Nanogen, đơn vị đang nghiên cứu và phát triển vắc xin Nano Covax, vừa đưa tin “Vaccine Covid-19 của Việt Nam – Nano Covax được công nhận trên trang web chính thức của Tổ chức Y tế thế giới“.
Nội dung tin thì không có gì, chỉ nói WHO có liệt kê ở đó, cái đó, như thế đó. Tuy nhiên, việc sử dụng chữ “công nhận” trên tít có thể gây nhầm lẫn cho những người đọc không có điều kiện truy cập trực tiếp vào dữ liệu của WHO để thẩm định.
Nếu chỉ đọc thông tin trên trang của Nanogen sẽ dễ dẫn tới việc hiểu rằng, vắc xin của công ty này đã được WHO “công nhận”.
“Công nhận” nghĩa là gì? Là ok rồi hả?
Mình nghĩ với một người đọc thông thường, kèm theo sự khuếch đại của các kênh tuyên truyền chính thống và phi chính thống, thì từ bản tin này rất dễ dẫn đến việc hiểu rằng WHO đã “ok”. (OK là sao? Who cares! Who knows! Who is WHO?)
Mình vào đọc thì thấy tài liệu toàn cảnh của WHO có liệt kê mấy trăm ứng viên vắc xin đang được nghiên cứu và phát triển trên khắp thế giới. Trong số này thấy có Nanocovax của Nanogen ở nhóm “Clinical” (giai đoạn thử nghiệm lâm sàng) và Vabiotech của Việt Nam và Đại học Bristol, Anh Quốc ở nhóm “pre-clinical” (tiền lâm sàng).
Tài liệu này kèm khuyến cáo tuyên bố WHO thu thập thông tin này nhưng không có bất kỳ chỗ nào được hiểu là WHO chấp thuận, chứng thực… cho bất kỳ sản phẩm hoặc tổ chức nào được nêu tên. WHO cũng viết rằng mặc dù họ đã thực hiện thẩm định thông tin nhưng không cam kết đảm bảo tính chính xác, đầy đủ, xác nhận tính an toàn, hiệu quả, có giá trị thương mại… WHO không chịu bất kỳ trách nhiệm pháp lý nào liên quan đến bất kỳ hậu quả nào có thể có từ việc mua bán, sử dụng… các sản phẩm được liệt kê.
Nói tóm lại, theo lời lẽ của WHO thì đây là thông tin tui tập hợp, để lưu và để theo dõi. Ai tham khảo thì tự chịu trách nhiệm, tui không chịu trách nhiệm gì hết, không chứng thực, công nhận gì hết nha.
Do đó, chữ “CÔNG NHẬN” trên tít của cái tin trên website Nanogen có thể gây hiểu nhầm nghiêm trọng.
*KHUYẾN CÁO: Các tài liệu tổng quan này được Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) chuẩn bị cho mục đích thông tin chỉ liên quan đến đại dịch vi rút corona mới 2019-2020. Việc đưa bất kỳ sản phẩm hoặc thực thể cụ thể nào vào bất kỳ tài liệu tổng quan này không cấu thành, và do đó sẽ không được coi là hoặc được hiểu là, bất kỳ sự chấp thuận hoặc chứng thực nào của WHO đối với sản phẩm hoặc tổ chức đó (hoặc bất kỳ việc kinh doanh hoặc hoạt động nào của tổ chức đó).
Mặc dù WHO thực hiện các bước hợp lý để xác minh tính chính xác của thông tin được trình bày trong các tài liệu toàn cảnh này, WHO không đưa ra bất kỳ (và miễn trừ tất cả) tuyên bố và bảo đảm về tính chính xác, đầy đủ, phù hợp cho một mục đích cụ thể (bao gồm bất kỳ mục đích nào đã nêu ở trên), chất lượng, an toàn, hiệu quả, khả năng thương mại và/hoặc việc không vi phạm bất kỳ thông tin nào được cung cấp trong các tài liệu tổng quan này và/hoặc của bất kỳ sản phẩm nào được đề cập trong đó.
WHO cũng từ chối bất kỳ và tất cả trách nhiệm pháp lý hoặc bất kỳ trách nhiệm nào đối với bất kỳ trường hợp tử vong, tàn tật, thương tật, đau đớn, mất mát, thiệt hại hoặc thành kiến nào khác dưới bất kỳ hình thức nào có thể phát sinh từ hoặc liên quan đến việc mua, phân phối hoặc sử dụng bất kỳ sản phẩm nào có trong bất kỳ các tài liệu tổng quan này.
Nguồn:
– Tài liệu của WHO: https://www.who.int/publications/m/item/draft-landscape-of-covid-19-candidate-vaccines?fbclid=IwAR0esiRfThYrKQ4s8oRk8SNCqJd6AdWEdYdxfMk5CJOSld-kv5wo63NjihM
– Bài của Nanogen: https://nanogenpharma.com/tin-tuc/vaccine-covid19-cua-viet-nam-nano-covax-duoc-cong-nhan-tren-trang-web-chinh-thuc-cua-to-chuc-y-te-the-gioi-163.html