Giám đốc Tài chính tập đoàn Huawei Mạnh Vãn Châu, 49 tuổi, được trả tự do tại phiên tòa ở thành phố Vancouver của Canada ngày 24/9, vài giờ sau khi các công tố viên Mỹ tại New York công bố một thỏa thuận đình chỉ các cáo buộc gian lận đối với bà.
Bà Mạnh sau đó lên máy bay trở về Thâm Quyến, Trung Quốc, kết thúc gần ba năm bị quản thúc tại gia.
Mạnh Vãn Châu đã bật khóc khi rời Canada, nhưng không biết đó là những giọt nước mắt hạnh phúc hay… sợ hãi. Tiếp đó ‘công chúa Huawei’ trở về Đại lục trong sự tiếp đón nồng hậu của những nhân viên Huawei, nhưng lại thiếu người quan trọng nhất, đó chính là cha bà – ông Nhậm Chính Phi.
Trên Weibo có đăng lại cảm xúc của bà khi trở về Đại lục rằng: “Đất mẹ là chỗ dựa vững chắc nhất, nơi có lá cờ đỏ sao vàng, có ngọn hải đăng của niềm tin”, những bình luận bên dưới đa phần là ‘chê cười’ bà, nhưng lại không bị xoá.
Những điều trên đây thật kỳ lạ…
Việc Mạnh Vãn Châu trở về Trung Quốc khác với việc bà nhận tội rồi lãnh án ở Hoa Kỳ như thế nào, viễn cảnh của bà, ông Nhậm Chính Phi và Huawei sẽ đi đến đâu?
Dưới đây là góc nhìn của nhà sử học, chuyên gia bình luận các vấn đề thời sự – Giáo sư Chương Thiên Lượng được đăng trên Chính luận thiên hạ ngày 27/9.
Nội dung văn kiện Mạnh Vãn Châu ký với Bộ Tư pháp Hoa Kỳ
Mạnh Vãn Châu đã được trả tự do và trở về Trung Quốc, đây là chiến thắng của cá nhân bà, nhưng các tài liệu bà ký với Bộ Tư pháp Hoa Kỳ là sự thất bại của Huawei và TQ. Nó chắc chắn sẽ khiến ĐCSTQ mất mặt.
Văn kiện 4 trang mà bà Mạnh ký với Bộ Tư pháp Mỹ ngày 24/9 có tiêu đề: ‘Giám đốc Tài chính Huawei Mạnh Vãn Châu đã thừa nhận việc lừa dối Định chế Tài chính quốc tế’. Định chế Tài chính quốc tế này là chỉ ngân hàng HSBC.
Trong tài liệu này, Quyền công tố viên của quận phía đông New York là Nicole Boeckmann đã nói: “Khi tham gia vào thoả thuận tạm hoãn truy tố, bà Mạnh đã nhận trách nhiệm về vai trò chính của mình trong việc thực hiện kế hoạch lừa đảo một tổ chức tài chính toàn cầu”.
Mạnh Vãn Châu đã thừa nhận phần quan trọng nhất trong các cáo buộc gian lận tài chính đối với chính phủ Hoa Kỳ. Khi đó Huawei đang làm ăn với Iran, trong quá trình đó, bà đã lừa dối HSBC, cho nên bà đã cấu thành nên vụ gian lận tài chính này.
Bà Mạnh đã nói dối HSBC rằng: “Việc kinh doanh của Skycom với Iran không liên quan gì đến Huawei”. Đây là tình tiết quan trọng của vụ án, chính là bà Mạnh đã lừa dối HSBC để duy trì quan hệ làm ăn với Iran. Bà không chỉ vi phạm các nghị quyết của Liên Hợp Quốc, mà thực sự đã gian lận tài chính.