Ngọc Mai
Đã gần 2 năm lãnh đạo Trung Quốc Tập Cận Bình đã không rời khỏi Trung Quốc, và chỉ tham gia các hội nghị quốc tế qua video. Ông được cho là sẽ không sớm nối lại các hoạt động ngoại giao toàn cầu. Tờ Thời báo phố Wall hôm 21/10 đã đăng một bài báo, phân tích những lý do khiến ông Tập Cận Bình chọn ở lại Trung Quốc.
Mặc dù nhiều nguyên thủ quốc gia khác đã bắt đầu tham gia các hội nghị quốc tế trực tiếp. Tuy nhiên sự tương tác giữa ông Tập Cận Bình với những người đồng cấp nước ngoài vẫn chỉ giới hạn ở các cuộc gọi video và điện đàm.
Bắc Kinh chưa thông báo liệu ông Tập Cận Bình có tham dự Hội nghị Thượng đỉnh G20 ở Rome vào tuần tới, hay liệu ông có tới dự Hội nghị về biến đổi khí hậu COP26 của Liên Hợp Quốc ở Glasgow hay không, nhưng Thời báo phố Wall cho rằng, có khả năng ông Tập sẽ tham dự qua video thay vì tham dự trực tiếp các cuộc họp này.
China Vitae, một công ty phân tích theo dõi hoạt động của các nhà lãnh đạo ĐCSTQ nói rằng, đại dịch COVID-19 đã làm gián đoạn các nỗ lực ngoại giao của ông Tập Cận Bình. Năm 2019, ông Tập đã tiếp đón 23 nhà lãnh đạo nước ngoài tại Bắc Kinh và thăm 11 quốc gia như Brazil, Ý, Nga và Triều Tiên.
Chuyến thăm cuối cùng của Tập Cận Bình là đến Myanmar vào tháng 1/2020, ông cũng đã tiếp Tổng thống Pakistan tại Bắc Kinh vào tháng 3 cùng năm. Kể từ đó, ông Tập không gặp trực tiếp bất kỳ nhà lãnh đạo nước ngoài nào.
Tờ Thời báo Phố Wall nhận định rằng, nếu Tập Cận Bình bắt đầu thăm lại nước ngoài, ông ấy sẽ phải đối mặt với một tình huống khó khăn hơn.
Trong thời gian dài lãnh đạo Trung Quốc tự cô lập mình với quốc tế, thế giới đã thay đổi, và Trung Quốc cũng thay đổi. Ở trong nước, sự sùng bái cá nhân đã tâng bốc hình ảnh của ông Tập và ưu tiên của ông chuyển hướng về Trung Quốc. Đồng thời, hình ảnh của ông Tập trên sân khấu toàn cầu đã xấu đi.
Một cuộc thăm dò gần đây do Trung tâm Nghiên cứu Pew và Gallup thực hiện cho thấy, cộng đồng quốc tế có mức độ tin tưởng thấp đối với ông Tập Cận Bình và sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ).
Kingsley Edney, giáo sư nghiên cứu về Trung Quốc tại Đại học Leeds nói, “Đây là một thế giới khác, nhưng Trung Quốc cũng đang thay đổi. Khi Tập Cận Bình ra nước ngoài một lần nữa, sự tương phản sẽ đặc biệt rõ ràng”.
Ở lại Trung Quốc, ông Tập có thể tránh đối đầu với các nguyên thủ nước ngoài
Theo bài báo, việc ở lại Trung Quốc cho phép ông Tập Cận Bình tránh được những câu hỏi khó chịu của các nguyên thủ nước ngoài. Chưa kể đến các cuộc biểu tình bên lề của chuyến viếng thăm về các vấn đề như cách xử lý của ĐCSTQ khi dịch COVID-19 mới bắt đầu, các chính chính sách của ĐCSTQ đối với Tân Cương, Hồng Kông và Đài Loan. Khi nền kinh tế Trung Quốc đang thu hẹp, ông Tập Cận Bình càng ít có khả năng khoe khoang về mong muốn nhập khẩu và sức mạnh đầu tư của Trung Quốc.
Các nhà phân tích cho rằng kể từ đầu đại dịch, các quan chức cấp cao duy nhất của ĐCSTQ đã ra nước ngoài là nhà ngoại giao Dương Khiết Trì và Bộ trưởng Ngoại giao Vương Nghị. Trong chính trị đối nội của Trung Quốc, các sự kiện trong nước thường quan trọng hơn các sự kiện toàn cầu. Nhiệm vụ đầu tiên của Tập Cận Bình là giành đủ sự ủng hộ cho nhiệm kỳ thứ ba của mình tại cuộc họp của Đảng Cộng sản vào năm 2022.
Cựu đại sứ Canada tại Trung Quốc, Guy Saint-Jacques, cho biết: “Trước Đại hội Đảng lần thứ 20, số lượng các chuyến đi [của Tập Cận Bình] sẽ rất hạn chế”.
Các hội nghị thượng đỉnh ở Rome và Glasgow đều nằm trong chương trình nghị sự của Tổng thống Mỹ Biden, và đây sẽ là chuyến công du thứ hai của ông tới châu Âu kể từ khi ông nhậm chức vào tháng Giêng. Tổng thống Nga Putin đã tiếp tục công du nhưng dự kiến sẽ không đích thân tham gia hai sự kiện này.
Tập Cận Bình liệu có tham gia Hội nghị biến đổi khí hậu COP26?
Hầu hết các nhà lãnh đạo của các nước G20 đã ra nước ngoài trong năm nay. Ngay cả một số nguyên thủ quốc gia vẫn chưa rời khỏi đất nước, như Tổng thống Indonesia và Tổng thống Argentina dự kiến cũng sẽ sang châu Âu tham gia các Hội nghị Thượng đỉnh này.
Không giống như ông Tập, hầu hết các nhà lãnh đạo G20 khác đã tiếp đón các chức sắc nước ngoài vào năm 2021.
Các nhà quan sát Trung Quốc cho rằng, việc ông Tập Cận Bình vắng mặt ở nước ngoài trong 21 tháng chủ yếu phản ánh sự thận trọng cực độ của chính phủ này đối với COVID-19.
Truyền thông Anh The Thames ngày 15/10 đưa tin, các nhà lãnh đạo của hơn 100 quốc gia dự kiến sẽ tham gia Hội nghị về biến đổi khí hậu COP26, bao gồm Tổng thống Mỹ Biden, Thủ tướng Úc và Thủ tướng Israel. Bài báo đề cập rằng, Thủ tướng Anh Boris Johnson đã biết ông Tập sẽ không tham dự hội nghị thượng đỉnh về khí hậu ở Anh.
Trung Quốc là quốc gia phát thải khí nhà kính lớn nhất thế giới. Các nhà tổ chức của Anh lo lắng rằng, quyết định của ông Tập không tham gia hội nghị thượng đỉnh về khí hậu trong bối cảnh khủng hoảng năng lượng là màn dạo đầu cho việc Bắc Kinh từ chối đặt ra các mục tiêu mới về biến đổi khí hậu.