Ánh Dương
Chưa tới 6% người dân châu Phi được tiêm vaccine ngừa COVID-19, nhưng số ca tử vong ở châu Phi chỉ chiếm 3% tổng số ca tử vong toàn cầu. (Ảnh: Rawpixels)
Chưa tới 6% người dân ở châu Phi được tiêm chủng vaccine ngừa COVID-19, nhưng dữ liệu của WHO cho thấy số ca tử vong ở châu Phi chỉ chiếm 3% tổng số ca tử vong toàn cầu. Trong khi đó, có vẻ như biến thể Delta ‘tự hủy’, tại Nhật Bản. Đâu là những nguyên nhân?
Tình hình dịch COVID-19 tại châu Phi
Tình hình dịch COVID-19 tại châu Phi đang có phần lắng dịu. Dữ liệu của Tổ chức Y tế thế giới (WHO) cho thấy số ca nhiễm dịch ở châu lục này đã giảm kể từ tháng 7.
Chưa tới 6% người dân nơi đây được tiêm chủng vaccine ngừa COVID-19, nhưng dữ liệu của WHO cho thấy số ca tử vong ở châu Phi chỉ chiếm 3% tổng số ca tử vong toàn cầu, trong khi tỷ lệ tử vong ở châu Mỹ và châu Âu lần lượt là 46% và 29%.
Xét từ góc độ khoa học, một số nhà nghiên cứu cho biết dân số của châu Phi rất trẻ, độ tuổi trung bình là 20 so với khoảng 43 ở Tây Âu.
Ngoài tỷ lệ đô thị hóa thấp hơn, xu hướng dành thời gian ở ngoài trời nhiều có thể giúp người dân tránh được tác động của virus SARS-CoV-2 nhiều hơn.
Một điểm đáng chú ý là tại cuộc họp của Hiệp hội Y học nhiệt đới và vệ sinh Mỹ tuần trước, các nhà nghiên cứu làm việc tại Uganda nhận thấy những bệnh nhân COVID-19 có tỉ lệ phơi nhiễm cao với bệnh sốt rét ít có nguy cơ mắc bệnh nặng hoặc tử vong hơn.
Hiện các nhà khoa học đang tiến hành thêm một số nghiên cứu để xem liệu có thể có những giải thích khác hay không, như về mặt di truyền hoặc quá khứ nhiễm các bệnh ký sinh trùng…
Biến chủng Delta COVID-19 ‘tự hủy’ kỳ lạ ở Nhật Bản
Không chỉ châu Phi khiến nhiều nhà khoa học cảm thấy khó hiểu, mà Nhật Bản cũng khiến thế giới ngạc nhiên. Trong khi đa số quốc gia phát triển có tỷ lệ tiêm vaccine cao như Hàn Quốc và một số nước EU đều đang đối mặt làn sóng dịch kế tiếp thì Nhật Bản hoàn toàn ngược lại, dịch Covid-19 tại đất nước này cũng đột ngột suy yếu.
Hồi tháng 8 vừa qua, Nhật Bản chứng kiến mức đỉnh dịch với hơn 23.000 ca nhiễm mới/ngày. Giờ đây, con số này giảm xuống chỉ còn hơn 140 ca/ngày, và số ca tử vong duy trì ở mức một con số.
Chuyên gia di truyền học tại Viện Di truyền quốc gia Nhật Bản, ông Ituro Inoue cho rằng biến thể Delta “leo lên vị trí thống trị rồi tự diệt trừ chính nó.”
Ông và các đồng nghiệp đang nghiên cứu các đột biến của virus SARS-CoV-2, cũng như cách virus này bị ảnh hưởng bởi protein nsp14, chất quan trọng đối với sự sinh sản của virus.
Các virus RNA – bao gồm virus SARS-CoV-2 – có tỷ lệ đột biến rất cao, giúp chúng nhanh chóng thích nghi với những thay đổi của môi trường, nhưng cũng có trường hợp các đột biến xấu chồng chất sẽ gây ra sự tuyệt chủng của một dòng biến thể.
Chuyên gia Inoue cho biết: “Chúng tôi thực sự bị sốc khi phát hiện ra điều này. Biến thể Delta ở Nhật Bản dễ lây truyền đến mức có thể nhanh chóng leo lên ngôi thống trị. Nhưng khi các đột biến chồng chất lên nhau, chúng tôi tin rằng virus đã bị lỗi và không thể tự tạo ra các bản sao của chính nó”.
Giả thuyết này được cho là có liên quan đến chủng virus SARS hồi năm 2003, và có thể là lý do khiến virus này không gây ra đại dịch dai dẳng như SARS-CoV-2.
Tuy nhiên, do đợt bùng phát SARS 2003 chấm dứt tương đối nhanh chóng, nên các chuyên gia không thể thu thập đủ dữ liệu di truyền để xác thực giả thuyết này.
Có lẽ còn rất nhiều điều bí hiểm về virus SARS-CoV-2 và quá trình tiến hóa đầy bất ngờ của chúng mà con người chưa biết hết.
Tuy nhiên, chúng ta vẫn cần áp dụng đầy đủ các biện pháp để phòng chống dịch. Đó là các biện pháp từ đơn giản như đảm bảo giãn cách xã hội, sát khuẩn tay thường xuyên, đeo khẩu trang khi ra ngoài, cho đến rèn luyện sức khỏe để có thể chất tốt nhất chống lại mọi bệnh tật.
Trong rèn luyện sức khỏe thì có thể chú trọng đến các môn thể thao ngoài trời, khí công… Song đặc biệt quan trọng là cần thực hành và duy trì lối sống lành mạnh có lợi cho sức khỏe, tránh xa lối sống xa hoa trong các căn phòng kín.