Truyền thông nhà nước hôm 11/1 đưa tin TAND TP. Hà Nội tuyên phạt cựu nhà báo Mai Phan Lợi (sống ở quận Ba Đình, Hà Nội), nguyên chủ tịch hội đồng khoa học Trung tâm truyền thông giáo dục cộng đồng (MEC) 4 năm tù về tội trốn thuế.
Về trách nhiệm dân sự, tòa buộc ông Lợi nộp lại số tiền gần 2 tỷ đồng được cho là trốn thuế.
Cáo trạng cho rằng MEC có doanh thu là các khoản tiền tài trợ từ các tổ chức trong và ngoài nước. Từ khi thành lập vào năm 2012 đến tháng 3/2021, MEC có khoản thu với tổng số tiền hơn 19 tỷ đồng.
Ông Lợi bị cho là đã yêu cầu ông Dương và các cấp dưới không thực hiện chế độ kế toán, hóa đơn chứng từ, không lập báo cáo tài chính, không nộp tờ khai quyết toán thuế thu nhập doanh nghiệp… Kết quả điều tra xác định tổng số tiền ông Lợi trốn thuế gần 2 tỷ đồng.
Ông Mai Phan Lợi sinh năm 1971, quê Thái Bình. Ông từng là phó tổng thư ký tòa soạn, trưởng văn phòng đại diện của báo Pháp luật TP.HCM tại Hà Nội.
Tháng 6/2016, ông Mai Phan Lợi bị Bộ TT&TT thu hồi thẻ nhà báo, do ông Lợi tiến hành một cuộc thăm dò liên quan đến vụ máy bay CASA 212 bị mất tích trên diễn đàn Nhà báo trẻ.
Quyết định thu hồi thẻ nhà báo do Bộ trưởng Bộ TT&TT khi đó là ông Trương Minh Tuấn ký.
Ông Lợi sau đó thành lập và làm Chủ tịch Hội đồng sáng lập, Chủ tịch Hội đồng khoa học MEC vào năm 2012.
Cựu nhà báo này cũng được biết đến là người thường xuyên tổ chức các buổi tọa đàm trực tuyến trên mạng xã hội Facebook với các chuyên gia trong nước về nhiều vấn đề kinh tế, xã hội và môi trường.
Trên mạng xã hội, ông là admin của “Góc nhìn Báo chí – Công dân” và nhóm “Diễn đàn nhà báo trẻ”.
Ngày 24/6/2021, ông Lợi bị bắt.
Đến ngày 2/7/2021, Công an Hà Nội công bố việc bắt giam ông cùng với một người khác là ông Đặng Đình Bách, Giám đốc Trung Tâm Nghiên cứu Pháp luật và Chính sách Phát triển Bền vững (LPSD). Cả hai đều bị khởi tố với cáo buộc trốn thuế.
Ngày 8/7/2021, Ủy ban Bảo vệ Quyền làm người Việt Nam (VCHR) tại Pháp ra thông cáo báo chí nhận định rằng việc bắt giữ nhà báo Mai Phan Lợi và luật gia Đặng Đình Bách là biện pháp của chính phủ Hà Nội nhằm ngăn chặn việc hình thành “Nhóm Tư vấn Trong nước (VN DAG)”. Đây là nhóm sẽ bao gồm các xã hội dân sự độc lập theo quy định tại Chương Mậu dịch & Phát triển Bền vững của Hiệp ước Mậu dịch Tự Do Liên u – Việt Nam (EVFTA).
Ông Lợi và ông Bách còn là thành viên trong Ban điều hành mạng lưới VNGO-EVFTA, gồm 7 tổ chức xã hội dân sự và hình thành vào tháng 11 năm ngoái. Mục đích của Mạng lưới nhằm phổ biến thông tin về Hiệp định Mậu dịch Tự do Liên Âu – Việt Nam (EVFTA), sự hình thành các xã hội dân sự Việt Nam và DAG.
Cựu nhà báo Mai Phan Lợi là một trong sáu đại diện các tổ chức xã hội dân sự đến dự buổi gặp mặt với Tổng thống Hoa Kỳ Barack Obama hồi tháng 5/2016.
Phạm Toàn