Nick Ciolino
Tòa Bạch Ốc nói rằng nếu Iran tiếp tục đẩy nhanh chương trình hạt nhân của mình, thì quốc gia này sẽ sớm không thể quay trở lại thỏa thuận hạt nhân năm 2015.
Vòng đàm phán thứ tám nhằm khôi phục thỏa thuận này được nối lại tại Vienna hôm thứ Ba (08/02) và một ngày sau đó, bất chấp việc phương Tây yêu cầu ngừng hoạt động [liên quan đến] hỏa tiễn đạn đạo, thì Tehran lại công bố một hỏa tiễn mới sản xuất trong nước có tầm bắn 1,450 km — có khả năng bắn trúng Hoa Kỳ và các căn cứ quân sự của Israel trong khu vực.
Hôm thứ Tư (09/02), tại cuộc họp báo của Tòa Bạch Ốc, tham vụ báo chí Tòa Bạch Ốc Jen Psaki cho biết các cuộc đàm phán với Iran đã đạt đến “giai đoạn cấp bách”.
Bà Psaki nói: “[Một thỏa thuận] đang trong tầm nhìn, nhưng nếu không đạt được thỏa thuận này trong những tuần tới, những tiến bộ hạt nhân không ngừng của Iran sẽ khiến quốc gia này không thể quay lại Kế hoạch Hành động Toàn diện Chung (JCPOA).”
Bà Psaki cũng cho thấy những bình luận mà bà đưa ra hồi tháng Mười Hai khi nói rằng Tổng thống (TT) Joe Biden đã yêu cầu nhóm của ông chuẩn bị cho “một loạt các trường hợp dự phòng” bao gồm các biện pháp hạn chế hơn nữa các lĩnh vực tạo ra doanh thu của Iran nếu như không đạt được ngoại giao với các nhà lãnh đạo của nước này.
Cựu Tổng thống Donald Trump đã rút Hoa Kỳ ra khỏi thỏa thuận này vào năm 2018 đồng thời tái áp đặt các biện pháp trừng phạt đối với Iran. Tehran đáp trả bằng cách vi phạm các điều khoản của thỏa thuận như gia tăng việc làm giàu và tích trữ uranium.
Chính phủ TT Biden đã gửi đi tín hiệu rằng họ muốn tái gia nhập thỏa thuận này — bao gồm Anh, Pháp, Đức, Nga, và Trung Quốc — nói rằng thỏa thuận này giải quyết “mối quan tâm cốt lõi” của tất cả các bên.
Đảng Cộng Hòa vẫn chỉ trích thỏa thuận và nỗ lực tái gia nhập của chính phủ. Một nhóm gồm 33 thượng nghị sĩ Đảng Cộng Hòa đã yêu cầu Quốc hội giám sát nhiều hơn, với những lời đe dọa ngăn chặn bất kỳ thỏa thuận nào trong tương lai với Iran trong một bức thư gửi cho ông Biden hôm thứ Hai (07/02).
Bức thư viết: “Chúng tôi cũng viết thư để nhấn mạnh rằng chúng tôi cam kết sử dụng đầy đủ các lựa chọn và đòn bẩy có sẵn cho các Thượng nghị sĩ Hoa Kỳ để bảo đảm rằng ngài đáp ứng các nghĩa vụ đó, và rằng việc thực hiện bất kỳ thỏa thuận nào sẽ phải gặp cản trở lớn nếu không muốn nói là ngăn cản đến cùng nếu như ngài không [dừng lại].”
Đặc phái viên Hoa Kỳ về Iran, ông Rob Malley đã điều hành các cuộc đàm phán tại Vienna và có một cuộc họp tối mật với các thành viên của Quốc hội hôm thứ Ba và thứ Tư.
Chính trị gia báo cáo ông Malley đã nói với các Thượng nghị sĩ rằng Iran có thể tạo ra đủ nguyên liệu cho bom hạt nhân trong “vài tuần” nếu chính phủ nước này này quyết định rằng họ muốn có một quả bom hạt nhân.
Tehran đã yêu cầu Hoa Thịnh Đốn dỡ bỏ các lệnh trừng phạt do chính phủ cựu TT Trump đưa ra nếu Hoa Kỳ muốn tái nhập thỏa thuận.
Hôm thứ Sáu (04/02), Ngoại trưởng Hoa Kỳ Antony Blinken đã ký một số miễn trừ trừng phạt ngắn hạn liên quan đến các hoạt động hạt nhân dân sự của Iran hồi tuần trước. Bộ Ngoại giao phủ nhận rằng hành động này là để nhượng bộ Iran mà thay vào đó là cho phép các đối tác quốc tế của chúng tôi giải quyết các nguy cơ không phổ biến và an toàn hạt nhân đang ngày càng phát triển ở Iran.
Tịnh Nhi biên dịch