John Haughey
Theo báo cáo của Ủy ban Giải trình về Ứng phó Đại dịch (PRAC) thuộc Văn phòng Tổng thanh tra Hoa Kỳ (OIG), khoảng 2,000 nhà thầu ngoại quốc và tổ chức bất vụ lợi ở 177 quốc gia đã nhận được hơn 6.4 tỷ USD viện trợ để ứng phó với đại dịch từ Hoa Kỳ kể từ mùa xuân năm 2020 đến mùa thu năm 2021.
Hầu hết “những đơn vị tiếp nhận viện trợ chính” đều có trụ sở tại Hoa Kỳ và gửi tiền ra ngoại quốc. Khoản 6.4 tỷ USD tiền gửi ra ngoại quốc này đến từ hai gói cứu trợ đại dịch được Quốc hội thông qua vào tháng 3/2020 và tháng 3/2021 với tổng trị giá 4.1 ngàn tỷ USD.
Những đơn vị nhận tiền chính này là các cơ quan liên bang, bao gồm Bộ Quốc phòng, Bộ An ninh nội địa, Bộ Y tế và Dịch vụ Nhân sinh, Cơ quan Phát triển Quốc tế Hoa Kỳ (USAID) và các tổ chức bất vụ lợi, chẳng hạn như Tổ chức Sức khỏe Gia đình Quốc tế có trụ sở tại North Carolina và Viện Nghiên cứu & Đào tạo JSI có trụ sở tại Boston.
Tính chung từ mùa xuân năm 2020 đến ngày 30/9/2021, các cơ quan liên bang và tổ chức phi lợi nhuận này đã chấp thuận hơn 4,000 hợp đồng và cấp 1,000 khoản tài trợ từ quỹ cứu trợ đại dịch cho “những bên nhận thay” trên toàn cầu, bao gồm cả các nhà thầu ngoại quốc cung cấp dịch vụ cho chính phủ Hoa Kỳ và các tổ chức phát triển và chăm sóc sức khỏe quốc tế.
Theo báo cáo, đơn vị quốc tế nhận tài trợ chính lớn nhất là Liên Hiệp Quốc, đã nhận được 831.4 triệu USD tài trợ trực tiếp cho đại dịch.
Theo báo cáo, Liên Hiệp Quốc, Quỹ Chống AIDS, Lao và Sốt rét Toàn cầu, và Cao ủy Tị nạn của Liên Hiệp Quốc đã nhận được 43% kinh phí cứu trợ đại dịch của Hoa Kỳ gửi ra ngoại quốc.
Chín đơn vị nhận tiền hàng đầu khác đã gửi tiền cứu trợ ra ngoại quốc bao gồm: UNICEF (224 triệu USD); Tổ chức Sức khỏe Gia đình Quốc tế–FHI (99.945 triệu USD); General Dynamics Global Force LLC (96.5 triệu USD); Acrow Global Ltd. có trụ sở tại Anh Quốc (83.5 triệu USD); Chữ thập đỏ/Trăng lưỡi liềm đỏ Quốc tế (73.667 triệu USD); Tổ chức Di cư Quốc tế (68.242 triệu USD); JSI (64.32 triệu USD); Mạng lưới Dịch tễ học Thực địa Phi Châu (62.5 triệu USD) và “các nhà thầu ngoại quốc khác” (366.5 triệu USD).
Khoảng 2.132 tỷ USD trong số 6.4 tỷ USD từ quỹ cứu trợ đại dịch của Hoa Kỳ cho quốc tế đã được gửi và phân phối thông qua các ngân hàng ở Thụy Sĩ, do nhiều đơn vị và tổ chức bất vụ lợi quốc tế đều có trụ sở chính tại Geneva.
Theo PRAC, những đơn vị nhận tiền tại Geneva bao gồm Quỹ Phòng chống AIDS, Lao và Sốt rét Toàn cầu (1.5 tỷ USD); Cao Ủy Liên Hiệp Quốc (401 triệu USD); Tổ chức Di cư Quốc tế (87.856 triệu USD); Tổ chức Y tế Thế giới (78.688 triệu USD); và Le Comité International de La Croix-Rouge (Chữ thập đỏ) (61.4 triệu USD).
Những đơn vị nhận tiền thuộc nhiều quốc gia khác nhau. Ví dụ, những đơn vị nhận thay ở Kuwait nhận được mức phân bổ cao thứ hai theo quốc gia, sau Thụy Sĩ (411 triệu USD), với hầu hết trong số họ cung cấp dịch vụ cho các nhà thầu quốc phòng và công nghệ thông tin của Hoa Kỳ, chẳng hạn như Vectrus Systems Corp có trụ sở tại Colorado, đã phân bổ 339 triệu USD từ quỹ cứu trợ đại dịch cho các nhà thầu và tổ chức ở Kuwait.
Các quỹ cứu trợ đại dịch đã được trao cho các đơn vị nhận không phải trong nước này đều là khoản thêm hoặc bổ sung vào các chương trình viện trợ ngoại quốc hiện có của Hoa Kỳ, với tổng trị giá 51 tỷ USD nghĩa vụ viện trợ cho 11,000 đơn vị nhận trên toàn cầu vào năm 2020.
Trong năm 2021, trong khi các quỹ viện trợ đại dịch được phân phối thông qua USAID, việc phân bổ trực tiếp đã giảm xuống còn 36 tỷ USD, vốn được cam kết cho 8,000 “hoạt động” ở 181 quốc gia.
Kể từ mùa xuân năm 2020, USAID khẳng định rằng họ đã hỗ trợ “hơn 120 quốc gia trong cuộc chiến ngăn chặn và chống lại virus” bằng cách cung cấp 5.7 tỷ USD cho việc chích ngừa, bao gồm 700 triệu USD để tăng cường các chương trình chích ngừa và mua 1 tỷ liều vắc xin Pfizer để phân phối trên khắp thế giới.
Trong năm tài chính 2022, USAID đã báo cáo rằng họ có 4.7 tỷ USD [thuộc nghĩa vụ] “bắt buộc” – 502 triệu USD theo hợp đồng, 4.2 triệu USD tiền tài trợ – và phân phối 3.1 tỷ USD qua 781 giải thưởng cứu trợ đại dịch cho 287 đơn vị nhận, trong đó có nhiều đơn vị là ở Phi Châu.
Các cuộc điện thoại và email được liệt kê trong danh sách liên lạc với các phương tiện truyền thông của USAID đã không phản hồi trong khoảng thời gian hai tuần.
Ủy ban Giải trình về Ứng phó Đại dịch (PRAC) được thành lập trong Hội đồng Tổng thanh tra về tính Liêm chính và Hiệu quả (CIGIE) trực thuộc OIG vào mùa xuân năm 2020 để theo dõi 2.2 ngàn tỷ USD trong Đạo luật CARES, nhằm phân bổ cho chính quyền tiểu bang và địa phương, các tổ chức bất vụ lợi, nhà thầu, và cá nhân.
Với việc thông qua các gói cứu trợ COVID-19 và gói kích thích bổ sung của liên bang, trong đó có Đạo luật Kế hoạch Giải cứu Hoa Kỳ tháng 03/2021, 22 tổng thanh tra của PRAC hiện đang theo dõi hơn 5 ngàn tỷ USD trong việc phân bổ cho đại dịch cấp liên bang và lập tài liệu về những điều được “những đơn vị nhận chính” báo cáo thông qua trang web của họ. Công chúng có thể truy cập [để xem những] tài liệu này trên trang web của ủy ban.
Nhưng khả năng tiếp cận và tính minh bạch không phải lúc nào cũng đồng nghĩa với việc tính toán thấu đáo; có tới 21 triệu “hàng” dữ liệu trên một trong các trang tổng quan của PRAC.
Người sáng lập OpenTheBooks.com, ông Adam Andrzejewski, nói với The Epoch Times rằng; trong khi thực hiện một phân tích “sâu” vào tháng 08/2021 về 282.6 tỷ USD được phân phối từ viện trợ ngoại quốc trong giai đoạn 2013-2018, các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra sự khác biệt giữa các con số được đăng bởi PRAC, USAID, Bộ Ngân Khố, Văn phòng Ngân sách Quốc hội, Văn phòng Quản lý và Ngân sách, và Dịch vụ Nghiên cứu Quốc hội.
Có nhiều sai biệt giữa các chương trình theo dõi và giám sát khác nhau có liên hệ với các cơ quan cụ thể báo cáo các yêu cầu, loại đơn vị nhận tiền mà họ làm việc, và có thể kết hợp các khoản phân bổ liên bang hỗn hợp từ các thời điểm khác nhau và các chương trình không liên quan đến việc ứng cứu COVID-19.
Ông Andrzejewski cho biết; việc tìm ra điểm mấu chốt có thể sẽ khó khăn như mò kim đáy bể vậy.
Ông nói; “Việc này đòi hỏi chúng ta phải làm việc cật lực” để tra cứu và hiểu được dữ liệu này. “Họ không làm nó trở nên dễ dàng hơn.”
Theo Bộ Ngân khố, trong năm 2020, Quốc hội đã dành 3.8 tỷ USD cho các nỗ lực cứu trợ COVID-19 quốc tế và đến tháng 04/2021, đã bổ sung thêm 10.8 tỷ USD viện trợ COVID-19 ra ngoại quốc, tổng cộng là 14.6 tỷ USD.
OpenTheBooks xác nhận rằng khoản 6.4 tỷ USD dựa theo PRAC, và thậm chí khoản 14.6 tỷ USD được Bộ Ngân khố đưa ra, không bao gồm các khoản chi tiêu cho COVID-19 liên quan đến ngoại quốc, chẳng hạn như phân bổ cho chương trình vaccine toàn cầu của Bộ Y tế và Dịch vụ Nhân sinh Hoa Kỳ, khoản 9.6 tỷ USD trong “tổng nguồn ngân sách COVID-19” dành cho USAID, hoặc các công ty con của các công ty ngoại quốc tại Hoa Kỳ.
Theo OpenTheBooks.com, những công ty này bao gồm 125 công ty Trung Quốc – có “mối quan hệ mật thiết với Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ)” – đã nhận được các khoản vay [có thể không cần hoàn trả] từ Chương trình Bảo vệ Tiền lương (PPP) trị giá 660 tỷ USD vào năm 2020, cũng không được bao gồm trong chi tiêu viện trợ ngoại quốc.
Báo cáo Chi tiết Giải thưởng của PRAC liệt kê 27 khoản phân bổ với tổng trị giá 14.539 triệu USD hỗ trợ đại dịch trên website của mình cho các nhà thầu ở Trung Quốc thông qua các tổ chức và doanh nghiệp có trụ sở tại Hoa Kỳ với số tiền lớn nhất – 5.18 triệu USD – được DHS phân bổ cho Công ty US Tactical Supply, có trụ sở tại Post Falls, Idaho.
Theo USASpending, khoản phân bổ ngày 18/5/2020 này là dành cho việc thu mua 5.396 triệu chiếc khẩu trang sản xuất tại Trung Quốc của Tactical Supply Hoa Kỳ.
FHI của Durham, N.C., đã phân phối 99.945 triệu USD và Viện Nghiên cứu & Đào tạo JSI, có trụ sở tại Boston, đã phân phối 64.32 triệu USD cho các nhà thầu và tổ chức ở hải ngoại.
Cả hai đều là các tổ chức nghiên cứu và tư vấn quản lý sức khỏe cộng đồng chuyên cung cấp hỗ trợ kỹ thuật và quản lý cho các chương trình sức khỏe cộng đồng trên toàn thế giới cùng với sự đóng góp của Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF), Liên minh Châu Âu, Ngân hàng Đầu tư Châu Âu và các nhà tài trợ doanh nghiệp.
FHI có 4,000 nhân viên trên khắp Hoa Kỳ và tại hơn 60 quốc gia. Viện Nghiên cứu & Đào tạo JSI, một công ty con bất vụ lợi của John Snow International, có 135 nhân viên tham gia 75 dự án ở 40 quốc gia, 7 trung tâm năng lực kỹ thuật cốt lõi và đội ngũ dịch vụ công ty.
Các viên chức tại JSI đã liên tiếp không trả lời email và điện thoại. Một đại diện FHI yêu cầu giấu danh tính giải thích rằng số tiền hỗ trợ COVID-19 đã được các tổ chức bất vụ lợi có trụ sở tại Hoa Kỳ “chuyển” đến các tổ chức và nhà thầu quốc tế bằng cách sử dụng “phương tiện hợp đồng” và “cơ chế tài trợ” được thiết lập thông qua dự án Kiểm soát Dịch bệnh (EpiC) được Kế hoạch Cứu trợ AIDS Khẩn cấp (PEPFAR) tài trợ.
Bà cho biết; “Khi COVID bùng phát, (chính phủ liên bang) đã sử dụng rất nhiều tổ chức bất vụ lợi” như FHI và JSI, vì “họ đã có kinh nghiệm và đã có sẵn đường dây” để hỗ trợ việc ứng cứu COVID-19 ở các quốc gia “nơi chúng tôi đang làm việc”. Bà cũng cung cấp một bản phác thảo cách FHI phân bổ tiền cứu trợ đại dịch bằng cách sửa đổi dự án EpiC vào đầu năm 2020 để ứng phó với COVID-19 và hỗ trợ các hệ thống y tế ngăn chặn đại dịch.
Tuệ Minh biên dịch