Vào hôm thứ Hai tuần này, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã thông báo rằng Nga hiện coi hai khu vực ở vùng Donbas của Ukraine — Luhansk và Donetsk — là độc lập, và sau đó đã ký sắc lệnh cho phép khai triển quân đội Nga đến khu vực này để thực hiện “các hoạt động gìn giữ hòa bình”.
Donetsk và Luhansk đã sa lầy vào chiến tranh trong tám năm qua sau khi Nga chiếm bán đảo Crimea của Ukraine và bắt đầu cung cấp hỗ trợ cho lực lượng ly khai thân Nga ở hai vùng phía đông này. Ước tính khoảng 14,000 người đã thiệt mạng trong cuộc xung đột này.
Ngay sau hành động vi phạm chủ quyền Ukraine của Tổng thống Putin, thế giới Tự Do Tây Phương đã có phản ứng ngay lập tức, đầu tiên là Hoa Kỳ sau đó là Anh, Đức và Liên Minh Âu Châu, gần nhất là Úc, Canada và Nhật Bản.
Phản ứng của chính phủ Úc
Hôm thứ Tư (23/2), Thủ tướng Úc Scott Morrison chỉ trích hành động của Nga là “phi lý, không có cơ sở, vô cớ và không thể chấp nhận” và ông Morrison cho biết lệnh trừng phạt của nước này sẽ bao gồm lệnh cấm đi lại nhắm mục tiêu cụ thể và trừng phạt tài chính đối với thành viên Hội đồng An ninh Quốc gia Nga.
Những biện pháp trừng phạt rộng hơn sẽ được áp dụng đối với các khu vực do phe ly khai kiểm soát ở Ukraine. Thủ tướng Úc dự kiến áp đặt thêm biện pháp trừng phạt đối với công dân Nga mà ông cho là đang hưởng lợi từ khủng hoảng Ukraine và những người có quan hệ thân thiết với Tổng thống Putin. Đồng thới Úc sẽ ưu tiên các đơn xin cấp thị thực của công dân Ukraine.
Phản ứng của Nhật
Hôm thứ Tư (23/02), Thủ tướng Nhật Bản Fumio Kishida cho biết nước này sẽ áp đặt các biện pháp trừng phạt đối với Nga vì các hành động gần đây của họ ở Ukraine.
Theo ông Kishida, các biện pháp trừng phạt sẽ bao gồm việc cấm phát hành trái phiếu của Nga tại Nhật Bản và đóng băng tài sản của một số công dân Nga.
Ngài thủ tướng cho rằng Nga đã tiến hành vi phạm chủ quyền của Ukraine và yêu cầu Moscow tham gia các cuộc đàm phán ngoại giao. Ông Kishida nói thêm rằng Nhật Bản đã chuẩn bị sẵn sàng để thực hiện các hành động tiếp theo nếu tình hình xấu đi.
Nhật Bản phụ thuộc vào Nga để đáp ứng một số nhu cầu năng lượng của mình, với việc Nga cung cấp hơn 12% lượng than nhiệt của Nhật Bản trong năm 2021 và gần 1/10 lượng khí đốt tự nhiên hóa lỏng của nước này.
Thủ tướng Kishida cho biết ông không lường trước được bất kỳ tác động đáng kể nào đối với nguồn cung năng lượng trong ngắn hạn và sẽ tính đến mọi biện pháp để hạn chế những tác động đó lên các gia đình và công ty nếu giá dầu tiếp tục tăng.
Hành động của Nhật Bản diễn ra sau khi một số nước phương Tây công bố các biện pháp trừng phạt của riêng họ đối với Nga.
Phản ứng của Liên Minh Âu Châu
Liên minh Âu Châu thông báo rằng toàn bộ 27 quốc gia thành viên của khối đã nhất loạt thông qua danh sách các biện pháp trừng phạt ban đầu nhắm vào các nhà lập pháp và giới chức trách Nga. Các biện pháp trừng phạt này cũng sẽ hạn chế khả năng tiếp cận của Nga vào các thị trường vốn và tài chính của EU.
Người đứng đầu chính sách ngoại giao của EU Josep Borrell cho biết: “Gói trừng phạt này … sẽ gây tổn hại cho Nga và nó sẽ gây tổn hại rất nhiều.”
Phản ứng của Canada
Hôm thứ Ba (22/02), Thủ tướng Justin Trudeau thông báo, Canada sẽ gửi thêm hàng trăm binh sĩ tới Đông Âu và áp đặt các biện pháp trừng phạt mới đối với Nga để đáp lại quyết định điều động thêm quân vào hai vùng thuộc miền đông Ukraine của Tổng thống Vladimir Putin.
Ông Trudeau nói trong một cuộc họp báo ở Ottawa: “Chúng tôi mong muốn Nga giảm leo thang, từ bỏ các hành vi vi phạm chủ quyền, sự toàn vẹn lãnh thổ của Ukraine, và trở lại bàn đàm phán.”
“Chớ nhầm lẫn: đây là một cuộc xâm lược sâu hơn nữa vào một quốc gia có chủ quyền và nó hoàn toàn không thể chấp nhận được,” ông nói và cho biết thêm, “Những hành động khiêu khích trơ trẽn của Nga là mối đe dọa đối với an ninh và hòa bình trên thế giới.”
Ông Trudeau cho biết lên đến 460 quân nhân của Lực lượng Vũ trang Canada đang được cử đến Latvia và khu vực xung quanh để hỗ trợ NATO nhằm đáp trả những gì ông mô tả là một cuộc xâm lược của Nga vào Ukraine.
Các binh sĩ mới đang được khai triển cùng với một khu trục hạm hải quân nữa và trinh sát cơ Aurora, thêm vào nhóm 540 thành viên Lực lượng Vũ trang đã được điều động tới Latvia, nơi họ đang dẫn đầu một nhóm tác chiến của NATO.
Thủ tướng cũng cho biết Canada đang thực hiện các bước cùng với các đồng minh để cô lập Nga về mặt tài chính bằng cách áp đặt các biện pháp trừng phạt kinh tế đối với một số nghị sĩ, các lãnh đạo doanh nghiệp, và các công ty Nga, bao gồm cả các ngân hàng và các công ty quốc phòng.
Canada cũng đang cấm mua các khoản nợ công của Nga và bất kỳ giao dịch tài chính nào với Donetsk và Luhansk.