Dưới đây là bản tin cập nhật trực tiếp diễn biến tình hình về cuộc khủng hoảng Nga-Ukraine kể từ ngày 05/03/2022
Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ kêu gọi người Mỹ rời Nga ngay lập tức
Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ đã cập nhật một bản tư vấn đi lại trước đó và hiện đang khuyến cáo công dân Hoa Kỳ lập tức rời khỏi Nga.
Thông báo này hướng dẫn như sau: “Nếu quý vị muốn rời Nga, thì quý vị nên tự mình thu xếp càng sớm càng tốt. Nếu quý vị có kế hoạch ở lại Nga, hãy hiểu rằng Đại sứ quán Hoa Kỳ có những hạn chế khắt khe về khả năng hỗ trợ công dân Hoa Kỳ, và các điều kiện, bao gồm cả các lựa chọn đi lại, có thể thay đổi đột ngột.”
Bộ này đã khuyến cáo người Mỹ không nên đến Nga. Cảnh báo đó trích dẫn “cuộc tấn công vô cớ và phi lý của quân đội Nga ở Ukraine” và “nguy cơ công dân Mỹ bị các quan chức an ninh chính phủ Nga sách nhiễu,” cùng những điều khác.
Tổng thống Zelensky kêu gọi các nhà lập pháp Hoa Kỳ cấm dầu Nga, cung cấp chiến đấu cơ
Hôm 05/03, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã kêu gọi các nhà lập pháp Hoa Kỳ tăng cường hỗ trợ đất nước của ông bằng cách cấm vận chuyển dầu từ Nga, giúp cung cấp các chiến đấu cơ cho quân đội Ukraine, và áp đặt các biện pháp trừng phạt bổ sung đối với các quan chức Nga.
Tổng thống Zelensky đã tổ chức một cuộc họp trực tuyến với một nhóm các nhà lập pháp đến từ lưỡng đảng, lưỡng viện được cho là gồm hơn 280 thành viên của Quốc hội.
Thượng nghị sĩ Dan Sullivan (Cộng Hòa-Alaska), một đại tá thuộc Lực lượng Trừ bị Thủy quân Lục chiến Hoa Kỳ, đăng lên mạng xã hội cho biết, trong cuộc họp, ông Zelensky nói với các thành viên rằng việc cấm nhập cảng dầu và khí đốt của Nga sẽ “thậm chí còn mạnh hơn cả SWIFT.”
SWIFT là một hệ thống giữa các ngân hàng mà các quốc gia thuộc Liên minh Âu Châu đã đồng ý loại trừ các ngân hàng Nga khỏi đó.
Theo các thành viên tham dự cuộc họp, ông Zelensky cũng yêu cầu các vũ khí chống tăng và viện trợ quân sự khác, cùng với việc hỗ trợ chuyển chiến đấu cơ từ các nước lân cận đến Ukraine để các phi công Ukraine có thể sử dụng để chiến đấu với chiến đấu cơ của Nga trên bầu trời.
Visa, Mastercard đình chỉ tất cả hoạt động tại Nga
Hôm 05/03, hai trong số các công ty xử lý thanh toán lớn nhất thế giới đã thông báo tạm ngừng các hoạt động tại Nga.
Mastercard và Visa cho biết các ngân hàng Nga sẽ bị cắt khỏi mạng lưới của họ và các thẻ của họ sẽ không hoạt động tại các cửa hàng bán lẻ hoặc máy ATM của Nga.
“Chúng tôi không xem nhẹ quyết định này. Mastercard đã hoạt động tại Nga hơn 25 năm. Chúng tôi có gần 200 đồng sự ở đó, những người làm cho công ty này trở nên rất quan trọng đối với nhiều bên liên quan. Khi chúng tôi thực hiện các bước này, chúng tôi sẽ tiếp tục tập trung vào sự an toàn và phúc lợi của họ, kể cả việc tiếp tục cung cấp các khoản thanh toán và phúc lợi,” Mastercard cho biết trong một tuyên bố chưa ký. “Khi phù hợp và nếu được pháp luật cho phép, chúng tôi sẽ sử dụng niềm đam mê và sự sáng tạo của họ để làm việc nhằm khôi phục hoạt động.”
Mastercard cho biết họ đã lắng nghe ý kiến từ các nhân viên, người tiêu dùng, và cổ đông trước khi quyết định hành động.
Ông Al Kelly, chủ tịch kiêm giám đốc điều hành của Visa, cho biết trong một tuyên bố rằng các giám đốc điều hành của công ty này “buộc phải hành động sau cuộc xâm lược vô cớ của Nga vào Ukraine và những sự kiện không thể chấp nhận được mà chúng ta đã chứng kiến.”
“Chúng tôi rất tiếc vì điều này sẽ ảnh hưởng đến các đồng sự đáng trân trọng của chúng tôi và đến các khách hàng, đối tác, người bán hàng và chủ thẻ mà chúng tôi phục vụ tại Nga. Cuộc chiến này và mối đe dọa đang diễn ra đối với hòa bình và sự ổn định buộc chúng tôi phải ứng phó phù hợp với các giá trị của chúng tôi,” ông cho biết thêm.
Vòng đàm phán thứ ba giữa Nga-Ukraine sẽ tiếp tục vào 07/03
Vòng đàm phán thứ ba giữa Nga-Ukraine sẽ được tổ chức vào thứ Hai (07/03), một trong các nhà đàm phán cho biết.
Nhà đàm phán Ukraine David Arakhamia, người cũng là lãnh đạo phe nghị viện của đảng Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky, đã thông báo về diễn biến này trong một bài đăng trên Facebook.
Hai bên đã kết thúc hai vòng đàm phán.
Vòng đầu tiên kết thúc mà không có bất kỳ tiến triển nào.
Hôm thứ Năm (03/03), Nga và Ukraine đã nhất trí trong vòng đàm phán thứ hai về việc thiết lập các hành lang nhân đạo cho dân thường di tản ở Mariupol và Volnovakha.
Tuy nhiên, việc di tản ở Mariupol đã bị tạm dừng do quân đội Nga được cho là đã vi phạm lệnh ngừng bắn.
Tổng thống Putin cảnh báo các quốc gia không thiết lập vùng cấm bay ở Ukraine
Tổng thống Nga cho biết hôm 05/03, bất kỳ quốc gia hoặc tổ chức nào áp đặt vùng cấm bay trên bầu trời Ukraine sẽ ngay lập tức bị Nga coi là tham gia vào cuộc xung đột Nga-Ukraine.
“Hiện chúng tôi nghe nói rằng một vùng cấm bay nên được thiết lập trên lãnh thổ Ukraine,” Tổng thống Nga Vladimir Putin nói, đồng thời cho biết thêm rằng “bất kỳ hành động nào theo hướng này sẽ bị chúng tôi coi là tham gia vào cuộc xung đột vũ trang này của bất kể bên nào có lãnh thổ gây ra mối đe dọa cho các quân nhân của chúng tôi.”
“Ngay giây phút đó, chúng tôi sẽ coi họ là những người tham gia xung đột quân sự và không quan trọng họ là thành viên nào,” ông Putin cho biết, khi nói chuyện với các học viên phi công của Aeroflot ở khu vực Moscow.
Sau khi Nga xâm lược Ukraine vào ngày 24/02, các quan chức Ukraine đã kêu gọi các bên bên ngoài áp đặt vùng cấm bay trên lãnh thổ Ukraine.
Làm như vậy sẽ “bảo vệ dân thường”, ông Petro Poroshenko, cựu tổng thống Ukraine, nói với các phóng viên hôm thứ Bảy (05/03). “Chúng ta cần điều này khẩn cấp, chúng ta cần nó ngay bây giờ, chỉ cần không cho phép ông Putin hủy diệt toàn bộ thế giới.”
Ukraine cho biết các cuộc di tản ở Đông Nam đã tạm dừng
Văn phòng tổng thống Ukraine cho biết các cuộc di tản dân thường đã tạm dừng tại một khu vực của đất nước nơi các quan chức quốc phòng Nga thông báo ngừng bắn.
Ông Kyrylo Tymoshenko, chánh văn phòng Tổng thống Volodymyr Zelensky, cho biết nỗ lực di tản đã bị dừng lại vì vào hôm thứ Bảy (05/03) thành phố Mariupol vẫn bị tấn công.
Ông nói: “Phía Nga không tuân thủ lệnh ngừng bắn và đã tiếp tục bắn vào bản thân Mariupol và các khu vực xung quanh. Các cuộc đàm phán với Liên bang Nga đang diễn ra liên quan đến việc thiết lập một lệnh ngừng bắn và bảo đảm một hành lang nhân đạo an toàn.”
Trước đó, Bộ Quốc phòng Nga cho biết trong một tuyên bố, bộ đã thống nhất các tuyến đường di tản với quân đội Ukraine đối với Mariupol, một cảng chiến lược ở phía đông nam và thành phố Volnovakha ở phía đông.
Nhưng một quan chức thành phố báo cáo rằng hôm thứ Bảy các cuộc pháo kích đã tiếp tục diễn ra trong khu vực của ông bất chấp thỏa thuận này, một dấu hiệu cho thấy sự mong manh của những nỗ lực ngăn chặn giao tranh trên khắp nước này.
Nga tuyên bố ngừng bắn ở hai khu vực của Ukraine để di tản dân thường
Hôm thứ Bảy (05/02), truyền thông nhà nước Nga đưa tin cho biết, Quân đội Nga đang thực thi một lệnh ngừng bắn ở hai khu vực của Ukraine để mở hành lang nhân đạo cho phép dân thường di tản, nhưng chưa có xác nhận ngay lúc này từ phía Ukraine. Đó sẽ là bước đột phá đầu tiên trong việc cho phép dân thường thoát khỏi chiến tranh.
Bộ Quốc phòng Nga cho biết trong một tuyên bố rằng họ đã đồng ý với quân đội Ukraine để mở các hành lang di tản an toàn cho phép dân thường rời cảng chiến lược Mariupol ở phía đông nam và thị trấn phía đông Volnovakha “từ 10 giờ sáng theo giờ Moscow”. Tuyên bố mơ hồ này không nói rõ hành lang an toàn này sẽ mở trong bao lâu.
Người đứng đầu hội đồng an ninh Ukraine Oleksiy Danilov đã kêu gọi Nga tạo ra các hành lang nhân đạo để cho phép trẻ em, phụ nữ, và người lớn tuổi tránh xa các cuộc giao tranh, gọi những hành lang như vậy là “vấn đề số 1”.
Oanh tạc cơ B-52 của Hoa Kỳ bay trên một quốc gia giáp Ukraine
Các oanh tạc cơ B-52 của Hoa Kỳ đã bay trên một quốc gia giáp biên giới với Ukraine, quân đội Mỹ thông báo hôm 04/03.
Theo Lực lượng Không quân Hoa Kỳ ở Âu Châu và Phi Châu, phi cơ B-52 Stratofortress đã thực hiện một “chuyến bay tích hợp” tầm xa.
Các oanh tạc cơ đã cất cánh từ một căn cứ ở Anh và hướng đến Đức để tiến hành một cuộc tập trận cùng các quân nhân Mỹ và Đức, gọi là kiểm soát viên tấn công chung giai đoạn cuối. Họ là những người ra lệnh các cuộc tấn công xuống từ các vị trí tiền tuyến trên thực địa.
Nhiệm vụ huấn luyện bao gồm cả huấn luyện kết hợp với Romania, một đồng minh NATO có chung đường biên giới với Ukraine.
Tướng Jeff Harrigian, Tư lệnh Lực lượng Không quân Hoa Kỳ ở Âu Châu và Phi Châu và Bộ Tư lệnh Không quân Đồng minh của NATO, cho biết trong một tuyên bố, đây là “một cơ hội quan trọng để tích hợp và huấn luyện với các đồng minh và đối tác của chúng ta, đặc biệt là trong thời điểm khó khăn này.”
Ngoại trưởng Blinken đến Ba Lan để đàm phán về chiến tranh Ukraine
Ngoại trưởng Hoa Kỳ Antony Blinken đã đến thăm miền đông nam Ba Lan gần biên giới với Ukraine khi cuộc chiến bước sang ngày thứ mười. Ông Blinken đã đến Rzeszow hôm thứ Bảy (05/03) để nói chuyện với các quan chức hàng đầu của Ba Lan và sẽ đến thăm một đồn biên phòng để gặp gỡ những người tị nạn Ukraine vào cuối ngày.
Ngoại trưởng Blinken đã gặp Thủ tướng Ba Lan Mateusz Morawiecki và Ngoại trưởng Zbigniew Rau một ngày sau khi tham dự cuộc họp các ngoại trưởng NATO ở Brussels, tại đó liên minh cam kết tăng cường hỗ trợ các thành viên sườn phía đông như Ba Lan để chống lại cuộc xâm lược của Nga vào Ukraine.
Mặc dù NATO đã loại trừ việc thiết lập vùng cấm bay đối với Ukraine vốn không phải là thành viên, nhưng NATO đã tăng cường đáng kể hỗ trợ quân sự và nhân đạo. Rzeszow cách biên giới Ukraine khoảng 80 km (50 dặm) và phi trường của thành phố này đã trở thành trung tâm cho các chuyến bay chở hàng viện trợ như vậy.
Aeroflot sẽ tạm dừng tất cả các chuyến bay quốc tế ngoại trừ các chuyến bay của Belarus
Aeroflot, hãng hàng không hàng đầu của Nga, đã thông báo rằng họ sẽ dừng tất cả các chuyến bay quốc tế ngoại trừ các chuyến bay của Belarus bắt đầu từ ngày 08/03.
Hành động của hãng hàng không nhà nước lớn nhất Nga này diễn ra sau khi cơ quan hàng không của nước này, Rosaviatsiya, khuyến cáo rằng tất cả các hãng hàng không Nga có phi cơ thuê của ngoại quốc dừng các chuyến bay chở khách và hàng hóa ra nước ngoài.
Cơ quan này dẫn chứng rằng phi cơ thuê của ngoại quốc có nguy cơ cao bị thu giữ như là một phần của lệnh trừng phạt của phương Tây — cấm cho Nga thuê phi cơ.
Khuyến cáo của Rosaviatsiya không áp dụng cho các hãng hàng không Nga sử dụng phi cơ Nga hoặc phi cơ ngoại quốc không có nguy cơ bị thu giữ.
Khuyến cáo cũng không áp dụng đối với các hãng hàng không ngoại quốc từ các quốc gia không áp đặt lệnh trừng phạt đối với Nga và không đóng cửa không phận đối với phi cơ Nga. Tuyên bố hôm thứ Bảy (05/03) của Aeroflot đã dẫn “các sự kiện cản trở việc vận hành các chuyến bay” như là lý do cho hành động của hãng.
Aeroflot cho biết họ sẽ hủy vé khứ hồi cho những hành khách dự kiến rời Nga sau ngày 06/03 và đi về sau ngày 08/03. Những người có vé một chiều sẽ được phép bay đến ngày 08/03. Đầu tuần này, S7, hãng hàng không tư nhân lớn nhất của Nga, đã thông báo rằng họ sẽ tạm dừng tất cả các chuyến bay quốc tế bắt đầu từ thứ Bảy (05/03).
Elon Musk cho biết một số chính phủ đã yêu cầu Starlink chặn các các nguồn tin từ Nga
Nhà sáng lập SpaceX, ông Elon Musk, nói rằng dịch vụ internet vệ tinh Starlink của công ty đã được “một số chính phủ (không phải là chính phủ Ukraine) yêu cầu chặn các nguồn tin từ Nga.”
Ông Musk nói trong một bài đăng trên Twitter, “Chúng tôi sẽ không làm như vậy trừ khi bị chĩa súng vào đầu. Xin lỗi vì là một người theo chủ nghĩa tự do ngôn luận.”
Đầu tuần này, Bộ trưởng Chuyển đổi Kỹ thuật số Ukraine đã cảm ơn ông Musk vì đã cung cấp thiết bị để truy cập Starlink.
Ông Mykhailo Fedorov đã cảm ơn nhà sáng lập SpaceX Elon Musk về thiết bị này trong một bài đăng trên Twitter, đính kèm bức ảnh chụp những chiếc hộp ở phía sau một chiếc xe tải. Ông Federov đã yêu cầu sử dụng dịch vụ này một cách công khai.
Ông Musk đã trả lời bằng dòng tweet của riêng mình rằng: “Không có gì, rất vui được giúp đỡ.”
Tỷ phú công nghệ cho biết Starlink đang “hoạt động” ở Ukraine và nhiều thiết bị hơn để sử dụng dịch vụ này đang được khai triển.
Starlink là một hệ thống internet dựa trên chòm vệ tinh mà SpaceX đã gây dựng trong nhiều năm để mang lại khả năng truy cập internet đến các khu vực chưa được khai thác trên thế giới. Dịch vụ này tự nhận mình là “phù hợp một cách lý tưởng” đối với các khu vực mà dịch vụ internet không đáng tin cậy hoặc không có sẵn.
Tòa Bạch Ốc: Không ủng hộ việc thay đổi chế độ của Nga
Tòa Bạch Ốc cho biết họ không ủng hộ việc thay thế ông Vladimir Putin, trước những bình luận của Thượng nghị sĩ Lindsey Graham (Cộng Hòa-South Carolina) cho rằng tổng thống Nga nên “bị ám sát”.
Hôm thứ Năm (03/03), ông Graham đã đăng trên Twitter rằng cách duy nhất để cuộc xung đột giữa Nga và Ukraine sẽ kết thúc “là ai đó ở Nga ám sát [ông Putin].”
Tham vụ Báo chí Tòa Bạch Ốc Jen Psaki đã phản đối bình luận của ông Graham trong một cuộc họp báo chiều hôm thứ Sáu (04/03).
“Đó không phải là quan điểm của chính phủ Hoa Kỳ và chắc chắn không phải là một tuyên bố mà quý vị sẽ nghe thấy từ miệng của bất kỳ ai làm việc trong chính phủ này,” bà Psaki nói. “Chúng tôi không ủng hộ việc sát hại lãnh đạo của một quốc gia ngoại quốc ngài hoặc thay đổi chế độ. Đó không phải là chính sách của Hoa Kỳ.”
Bà Psaki đã nói trong suốt cuộc xâm lược của Nga vào Ukraine rằng “một cánh cửa ngoại giao vẫn mở” dành cho ông Putin.
Nhiều quốc gia gửi hỗ trợ quân sự cho Ukraine
Sau khi Nga khai hỏa vào Ukraine hôm 24/02, hai ngày sau Tổng thống Volodymyr Zelensky đã chia sẻ một video nói rằng ông cần “đạn dược, chứ không cần một chuyến di tản.” Đây là câu trả lời dành cho đề nghị tị nạn của Hoa Kỳ đối với nguyên thủ quốc gia đang bị bao vây này.
Kể từ đó, 15 quốc gia đã gửi khí tài quân sự tới Ukraine trong bối cảnh Nga tiếp tục xâm lược.
Phần lớn vũ khí và vật tư từ các quốc gia đồng minh đang được gửi qua đường biên giới dài 310 dặm (500 km) của Ukraine với Ba Lan, nơi đã trở thành một huyết mạch quan trọng cho cả nguồn cung cấp tiếp tế và thiết bị, cũng như những người tị nạn đang tìm cách chạy khỏi cuộc xung đột này.
Một số quốc gia có biên giới với Ukraine đã chọn không cho phép các thiết bị quân sự gửi đến Ukraine đi qua lãnh thổ của họ vì sợ bị Nga trả đũa.
Bản tin có sự đóng góp của Nick Ciolino, Autumn Spredemann, và The Associated Press.