Dương Minh
Nhà máy điện hạt nhân Chernobyl ở Ukraine bị ngắt kết nối điện do lực lượng chiếm đóng của Nga gây ra, làm dấy lên lo ngại về nguy cơ rò rỉ phóng xạ.
Công ty Năng lượng Nguyên tử Quốc gia Ukraine (Energoatom) ngày 9/3 cho biết đường dây 750 KW nối nhà máy điện hạt nhân Chernobyl với lưới điện của Ukraine đã bị cắt, theo hãng tin AFP.
Theo Energoatom, các chất phóng xạ có thể lan ra không khí nếu nguồn điện không được khôi phục. Tuy vậy, phía Ukraine không thể triển khai sửa chữa do khu vực nhà máy đã bị quân đội Nga kiểm soát, cũng như giao tranh vẫn đang diễn ra.
Energoatom giải thích rằng có khoảng 20.000 cụm nhiên liệu đã qua sử dụng được lưu trữ tại nhà máy và cần làm mát liên tục. Nếu không có điện để làm mát các máy bơm, nhiệt độ trong các bể chứa sẽ tăng lên, dẫn đến việc giải phóng các chất phóng xạ ra môi trường.
“Các chất phóng xạ có thể được phát xạ ra không khí. Các đám mây phóng xạ có thể được gió đưa tới những vùng khác của Ukraine, Belarus, Nga và châu Âu”, Energoatom tuyên bố.
Vì sao nhà máy Chernobyl mất điện?
“Lưới điện duy nhất cung cấp cho nhà máy hạt nhân Chernobyl do quân đội Nga chiếm giữ đều đã bị hư hại”, Bộ trưởng Ngoại giao Ukraine Dmytro Kuleba nói hôm 9/3. “Nhà máy mất toàn bộ nguồn cung cấp điện. Tôi kêu gọi cộng đồng quốc tế khẩn cấp yêu cầu Nga ngừng bắn và cho phép các đơn vị sửa chữa khôi phục lại nguồn điện”.
Trước đó, Bộ trưởng Năng lượng Ukraine Herman Halushchenko tuyên bố họ không biết nồng độ phóng xạ trong nhà máy đang là bao nhiêu, vì Ukraine không còn kiểm soát khu vực trên.
IAEA mất kết nối với hệ thống an toàn hạt nhân Chernobyl
Hôm 8/3, cơ quan giám sát hạt nhân của Liên Hợp Quốc cũng cảnh báo hệ thống theo dõi phóng xạ tại Chernobyl đã dừng cung cấp dữ liệu, theo Reuters.
“Đường truyền dữ liệu từ xa từ hệ thống giám sát các biện pháp an toàn tại nhà máy điện hạt nhân Chernobyl đã đứt kết nối”, Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) hôm 8/3 ra tuyên bố cho biết. “Chúng tôi đang xem xét tình trạng của các hệ thống giám sát an toàn tại những địa điểm khác của Ukraine và sẽ sớm cung cấp thêm thông tin”.
IAEA hiện chỉ có thể liên lạc được với nhà máy qua email và được biết các nhân viên trên chưa được thay ca để nghỉ ngơi, điều “vô cùng quan trọng với an toàn hạt nhân”. Cơ quan quản lý hạt nhân Ukraine cho biết tình hình của các nhân viên trong nhà máy “đang trở nên tồi tệ hơn”.
“Tôi quan ngại sâu sắc về tình cảnh căng thẳng và khó khăn mà các nhân viên nhà máy điện hạt nhân Chernobyl đang đối mặt cũng như những rủi ro với an toàn hạt nhân do điều này gây ra. Tôi kêu gọi lực lượng đang kiểm soát nhà máy khẩn cấp cho thay ca đội ngũ nhân viên ở đó”, Tổng giám đốc IAEA Rafael Mariano Grossi ra tuyên bố.
Ông Halushchenko cho biết Ukraine cũng không còn kiểm soát nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia, nơi có khoảng 400 binh lính Nga đóng giữ. Zaporizhzhia là nhà máy điện hạt nhân lớn nhất châu Âu.
Việc khu vực các nhà máy điện hạt nhân Chernobyl và Zaporizhzhia bị lôi vào xung đột giữa Nga và Ukraine, cũng như việc Tổng thống Putin yêu cầu đặt lực lượng hạt nhân vào trạng thái sẵn sàng, đã gây ra mối lo ngại trên khắp châu Âu.
Một số người dân tại Bỉ, Phần Lan hay Na Uy thậm chí tích trữ thuốc iodine với hy vọng loại thuốc này có thể giúp họ giảm nguy cơ ung thư do phóng xạ, nếu một sự cố xảy ra.