Dương Minh
Chỉ huy Bộ tư lệnh Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương của Mỹ cho rằng Trung Quốc đã hoàn thành quân sự hóa khu vực đá Vành Khăn, Su Bi và Chữ Thập tại Trường Sa.
Hoạt động quân sự hóa bao gồm: xây dựng kho tên lửa, nhà chứa máy bay, hệ thống radar và các cơ sở quân sự khác của Trung Quốc. Tư lệnh John Aquilino ngày 20/3 nói với hãng tin AP khi đang ở trên trinh sát cơ P-8A Poseidon để tuần tra Biển Đông. Nhưng ông chưa rõ Trung Quốc có xây thêm hạ tầng quân sự ở các thực thể khác hay không.
“Các thực thể đó có chức năng mở rộng khả năng tấn công của Trung Quốc ra ngoài bờ biển của họ”, đô đốc Aquilino nói. “Họ có thể cho tiêm kích và oanh tạc cơ xuất kích, cộng thêm khả năng tấn công bằng tên lửa”.
Trong chuyến bay trên, chiếc P-8A Poseidon liên tiếp nhận được cảnh báo từ phía Trung Quốc kêu gọi máy bay tránh xa, đồng thời ngang ngược nói quần đảo này “thuộc chủ quyền của Trung Quốc”.
Chiếc máy bay của Hải quân Mỹ bác bỏ cảnh báo của phía Trung Quốc đồng thời khẳng định đang tiến hành “hoạt động được đảm bảo bởi luật pháp quốc tế, tôn trọng quyền và trách nhiệm của mọi quốc gia”.
Đá Vành Khăn, đá Subi và đá Chữ thập là ba trong số 7 thực thể thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam bị Trung Quốc chiếm đóng và bồi đắp trái phép thành đảo nhân tạo. Các thực thể còn lại là đá Gaven, đá Tư Nghĩa, đá Gạc Ma và đá Châu Viên.
Ông Aquilino cảnh báo bất cứ máy bay quân sự hay dân sự nào bay qua khu vực Biển Đông “có thể dễ dàng lọt vào tầm bắn của các hệ thống tên lửa Trung Quốc” triển khai trên những thực thể thuộc quần đảo Trường Sa.
“Đó là mối đe dọa hiện hữu và lý do khiến mọi người quan tâm tới hoạt động quân sự hóa các thực thể này”, đô đốc Aquilino cho biết. “Chúng đe dọa tất cả quốc gia hoạt động trong vùng lân cận, cũng như toàn bộ vùng biển và vùng trời quốc tế”.
Tham vọng của Trung Quốc ở Biển Đông
Đô đốc Aquilino nhận định hoạt động quân sự hóa các đảo nhân tạo do Trung Quốc thực hiện trái ngược với tuyên bố trước đây của chính quyền Bắc Kinh. Ông đánh giá đây là một phần trong quá trình Trung Quốc củng cố sức mạnh quân sự
“Tôi cho rằng trong 20 năm qua, chúng ta chứng kiến đợt xây dựng lực lượng quân đội lớn nhất của Trung Quốc kể từ Thế chiến II”, đô đốc Aquilino nói. “Họ nâng cao tất cả năng lực của mình và hành động quân sự hóa đang gây bất ổn trong khu vực”.
Đô đốc này cho biết mục tiêu chính của Mỹ tại khu vực tranh chấp này là “ngăn ngừa chiến tranh” thông qua răn đe, thúc đẩy hòa bình và ổn định, bao gồm việc phối hợp với các đồng minh và đối tác với quan điểm đó.
Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Việt Nam nhiều lần khẳng định Việt Nam có đầy đủ bằng chứng lịch sử và cơ sở pháp lý để khẳng định chủ quyền đối với quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa, phù hợp luật pháp quốc tế.
Giới chức Trung Quốc chưa đưa ra bình luận liên quan. Trung Quốc khẳng định năng lực quân sự chỉ để phòng vệ nhưng sau nhiều năm tăng ngân sách quốc phòng. Trung Quốc đang nhanh chóng hiện đại hóa lực lượng với các hệ thống vũ khí như tiêm kích tàng hình J-20, tên lửa bội siêu thanh và các tàu sân bay.