Các quốc gia bên ngoài Âu Châu hiện đang chứng kiến người Ukraine chạy khỏi cuộc chiến của Nga lần lượt xuất hiện ở biên giới của họ.
Ở Châu Mỹ Latinh, các quốc gia như Brazil, Argentina, Mexico, Guatemala, và Bolivia, đã thực hiện các điều chỉnh về chính sách nhập cư và tiếp nhận người tị nạn trong bối cảnh cuộc khủng hoảng mới nhất về người di cư của khu vực này đến từ các khu vực xung đột.
Mặc dù đây mới chỉ là giai đoạn đầu của tình thế tiến thoái lưỡng nan về nhân đạo này, nhưng một xu hướng đã bắt đầu xuất hiện: người Ukraine đang đến Châu Mỹ Latinh, nhưng nhiều người không lưu lại.
Gần 900 người tìm kiếm quy chế tị nạn đã đến Brazil từ ngày 24/02 đến ngày 17/03 sau khi Tổng thống Jair Bolsonaro công bố thị thực nhân đạo cho người tị nạn Ukraine hôm 28/02.
“Chúng tôi sẽ làm mọi thứ có thể để chào đón người Ukraine,” nguyên thủ Brazil nói.
Brazil là một địa điểm thu hút độc đáo đối với những người tị nạn, vì nước này tự hào có số lượng cư dân Ukraine lớn nhất trong khu vực.
Phần lớn những người Ukraine định cư và người ngoại quốc đều sống ở Parana, tiểu bang đông dân thứ sáu ở Brazil và là nơi sinh sống của hơn 400,000 người Ukraine. Lục địa Nam Mỹ rộng lớn này cũng có một nền kinh tế mạnh mẽ và ngôn ngữ đa dạng, bao gồm nhiều người nói tiếng Anh và các ngôn ngữ phương Tây khác.
Thị thực nhân đạo của Brazil cho phép những người Ukraine đến từ quê hương đang có chiến tranh làm việc và học tập như bình thường. Thủ tục giấy tờ ban đầu có giá trị trong 180 ngày, tuy nhiên, những người tị nạn này sẽ có thể sống ở nước này trong tối đa hai năm sau khi thị thực ban đầu hết hạn.
Hôm 18/03, một xe đẩy chào đón tình nguyện mang theo những bộ dụng cụ chứa đầy quần áo, sản phẩm vệ sinh, và thực phẩm đã gặp gỡ 29 người tị nạn Ukraine đến Curitiba, Parana.
Điều phối viên của ủy ban chào đón Natalia Waszcynskie, con gái của một cặp đôi người nhập cư Ukraine, cho biết, “Tôi cảm thấy có nghĩa vụ và hạnh phúc khi được giúp đỡ người tị nạn. Việc giúp đỡ không mất gì, đó là một việc làm nhân đạo.”
Mặc dù được các quan chức chính phủ và người dân chào đón nồng nhiệt, nhưng một số ít trong số 894 người tị nạn đã nắm bắt được cơ hội tái định cư lâu dài hơn.
Tính đến hôm 18/03, cảnh sát liên bang ở Brazil cho biết chỉ có 21 yêu cầu xin thị thực tạm thời, 5 yêu cầu cư trú, và 2 yêu cầu về các loại thị thực khác.
Ở Mexico, một mô hình tương tự đã phát triển với những người tị nạn Ukraine đang đến nhưng không nán lại. Giống như nhiều người khác, những người tìm kiếm quy chế tị nạn đang tiếp cận biên giới phía nam của Hoa Kỳ.
Hôm 02/03, Tổng thống Andres Manuel Lopez Obrador cho biết Mexico sẽ cung cấp quy chế tị nạn cho tất cả những người nào yêu cầu bất kể quốc tịch của họ.
Các quan chức nhập cư đang cấp thị thực du lịch có thời hạn lên đến sáu tháng cho những người nào đang tìm kiếm nơi nương náu sau cuộc xung đột ở Ukraine.
Ông Obrador nói, “Chúng tôi muốn che chở cho tất cả mọi người, bao bọc tất cả mọi người, mà không có biên giới. Chúng tôi đến từ liên minh của tình huynh đệ phổ quát.”
Hàng trăm người Ukraine đã đến Mexico, nhiều người qua phi trường quốc tế của Tijuana, và đi về phía bắc đến cửa khẩu biên giới Hoa Kỳ gần San Diego.
Sự gia tăng của những người di cư mới đã bắt đầu bằng những tin đồn về chiến tranh và sự xây dựng quân đội của Nga vào năm ngoái (2021).
Chỉ tính riêng từ tháng 10/2021 đến tháng 02/2022, các nhân viên Tuần tra Biên giới Hoa Kỳ đã bắt gặp hơn 1,300 người Ukraine.
Một đại biểu liên bang đại diện cho tiểu bang Baja California, ông Jesus Alejandro Ruiz Uribe, lưu ý rằng kể từ khi Nga bắt đầu cuộc tấn công vào Ukraine hôm 24/02, 487 người tị nạn đã đến tiểu bang này, với 310 người trong số đó thực hiện cuộc hành trình chỉ riêng trong tháng Ba.
Việc thúc đẩy người Ukraine vào Hoa Kỳ thông qua biên giới đất liền phía nam bị bao vây đã bắt đầu một cách nghiêm túc sau khi một bà mẹ và ba đứa con của bà, đến Châu Mỹ Latinh qua Mexico City, được Tòa Bạch Ốc cho phép nhập cảnh đặc biệt sau khi ban đầu bị từ chối nhập cảnh tại San Ysidro do các hạn chế về sức khỏe đại dịch trong Tiêu đề 42.
Nhà phân tích Todd Bensman của Trung tâm Nghiên cứu Nhập cư tin rằng sự kiện này đã đặt ra một cảm giác sai lầm đối với những người Ukraine đang tìm kiếm tị nạn ở Mỹ, đặc biệt là vì có hơn 3 triệu người tị nạn đã di tản khỏi quốc gia Âu Châu đầy rối ren này và đang tìm kiếm tái định cư.
Ông Bensman cho biết các ngoại lệ đã được thực hiện tại biên giới này dành cho người tị nạn Ukraine “chắc chắn sẽ thu hút nhiều người hơn nữa đến vùng biên giới phía nam vào một hệ thống tị nạn không giúp ích cho người Ukraine cũng như cho lợi ích quốc gia của Mỹ.”
Trong khi đó, các quốc gia Mỹ Latinh đang trải thảm chào đón những người láng giềng Âu Châu bị buộc phải rời bỏ nơi ở của họ.
Argentina đang cấp thị thực nhân đạo cho những người di tản khỏi cuộc xung đột này. Tổng cục Di trú Quốc gia đã cho phép công dân Ukraine và người thân trực hệ của họ lưu trú trong tối đa ba năm như một phần của nỗ lực ứng phó với cuộc khủng hoảng này.
Quốc gia Nam Mỹ này cũng là nơi có dân số nhập cư Ukraine lớn thứ hai trong khu vực.
Tại Trung Mỹ, Guatemala đã bắt đầu tiếp nhận người tị nạn từ Ukraine hôm 11/03, khi có hai gia đình đến phi trường quốc tế La Aurora ở thành phố Guatemala.
Giám đốc của Viện Di Cư, ông Stuard Rodriguez, đã gặp trực tiếp các gia đình này và cho biết Guatemala “tiếp nhận họ với vòng tay rộng mở và sẵn sàng giúp đỡ họ trong bất cứ điều gì thích hợp.”
Hôm 13/03, giám đốc quốc gia về di cư của Bolivia Katherine Calderon đã củng cố chính sách thị thực cởi mở của đất nước này đối với những người tị nạn đang di tản khỏi cuộc chiến tranh.
Điều này xảy ra sau sự cố với hai anh em người tị nạn Ukraine đã bị giới chức nhập cảnh bắt giữ và trục xuất bất hợp pháp hôm 12/03, mặc dù có giấy tờ hợp lệ để nhập cảnh vào đất nước này.
Ngoài ra, bà Calderon đã mời các công dân Ukraine đến Bolivia, đồng thời cung cấp quy chế tị nạn ngay lập tức khi cuộc xung đột ở Âu Châu bước sang tháng thứ hai.
Cô Autumn Spredemann là một phóng viên ở Nam Mỹ chủ yếu đưa tin về các vấn đề Mỹ Latinh cho The Epoch Times.
Thanh Tâm biên dịch