Phan Anh
Hôm 26/5 vừa qua, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) thông báo rằng biết virus gây bệnh đậu mùa khỉ đã lan ra hơn 20 quốc gia trên thế giới, đồng thời kêu gọi các nước tăng cường việc giám sát tình hình dịch bệnh.
bệnh đậu mùa khỉ
Trưởng nhóm kỹ thuật thuộc bộ phận dịch bệnh khẩn cấp của WHO, bà Maria Van Kerkhove, cho biết khoảng 200 trường hợp mắc bệnh đậu mùa khỉ và hơn 100 ca nghi mắc đã được phát hiện tại các quốc gia vốn hiếm khi ghi nhận căn bệnh này. Bà cho hay rằng sẽ có thêm nhiều trường hợp mắc bệnh đậu mùa khỉ được báo cáo khi việc giám sát mở rộng, nhưng lưu ý rằng tình trạng lây lan căn bệnh này có thể kiểm soát được.
Bà kêu gọi các chuyên gia y tế coi bệnh đậu mùa khỉ là một khả năng khi chẩn đoán các bệnh nhân bị phát ban đến thăm khám tại các phòng khám sức khỏe tình dục, khoa cấp cứu, phòng khám bệnh truyền nhiễm và phòng khám da liễu. Bà giải thích điều này không có nghĩa là bất cứ ai bị phát ban đều sẽ bị bệnh đậu mùa khỉ, nhưng cần nâng cao nhận thức về căn bệnh này và đảm bảo rằng các quốc gia có đủ năng lực để xét nghiệm và cung cấp thông tin phù hợp.
Cùng ngày, Giám đốc Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC) của Mỹ, Tiến sĩ Rochelle Walensky, cho biết một số bệnh nhân mắc bệnh đậu mùa khỉ ở nước này đã không đi đến các quốc gia có dịch đang bùng phát, điều này cho thấy rằng virus đang lây lan trong nước. CDC đang tiến hành truy vết tiếp xúc nhằm nỗ lực phá vỡ các chuỗi lây truyền ở Mỹ.
Bệnh đậu mùa khỉ đã lây lan sang Bắc Mỹ và Châu Âu trong những tuần gần đây, làm bùng phát dịch bệnh ở các quốc gia bên ngoài Trung và Tây Phi, nơi virus gây bệnh này lưu hành ở mức độ thấp trong 4 thập niên qua. Trong đó, chủng virus ở Tây Phi đang là nguyên nhân gây ra đợt bùng phát bệnh này hiện nay. Chủng này gây bệnh nhẹ và hầu hết các bệnh nhân sẽ hồi phục sau vài tuần.
Trước đó 1 ngày, Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh châu Âu (ECDC) cho biết số ca mắc bệnh đậu mùa khỉ tại các nước vốn hiếm khi ghi nhận căn bệnh này đã lên tới 219 người và đã có hơn 10 nước, hầu hết ở châu Âu, báo cáo có ít nhất 1 ca mắc bệnh này. Tại Bắc Mỹ, CDC Mỹ cho biết nước này đã phát hiện 9 trường hợp mắc bệnh đậu mùa khỉ trên 7 tiểu bang. Giới chức y tế Canada cũng xác nhận 16 trường hợp mắc bệnh, tất cả đều được phát hiện ở tỉnh bang Quebec.
Giới chức y tế ở châu Âu, Anh và Mỹ cho biết phần lớn bệnh nhân là nam giới đồng tính, trong nhiều trường hợp virus lây lan qua đường tình dục. Quan chức WHO Kerkhove nhấn mạnh điều quan trọng là phải nâng cao nhận thức về những người phải đối mặt với nguy cơ cao mắc căn bệnh này mà không kỳ thị bất kỳ ai.
Được biết, virus có thể lây lan qua bất kỳ hình thức tiếp xúc da kề da nào với người bị bệnh có tổn thương. Bệnh cũng có thể lây lan qua dịch tiết ra từ cơ thể, ga trải giường và quần áo bị nhiễm virus, hoặc các giọt bắn nếu một người có các nốt tổn thương ở miệng. Nhìn chung, bệnh đậu mùa khỉ dễ nhận biết nhất thông qua những thay đổi trên da, bắt đầu bằng những tổn thương màu đỏ, trải qua các giai đoạn khác nhau và cuối cùng đóng vảy sau khi giai đoạn ủ bệnh của virus kết thúc. Các triệu chứng phổ biến của bệnh là nhức đầu, sốt, ớn lạnh, đau nhức cơ bắp và kiệt sức.
Các chuyên gia về dịch bệnh Nam Phi nhận định rằng không cần phải thực hiện các chiến dịch tiêm vắc-xin trên diện rộng để ngăn ngừa bệnh đậu mùa khỉ, đồng thời không cho rằng bệnh có thể bùng phát như đại dịch COVID-19.
Cụ thể, Giám đốc điều hành Viện nghiên cứu các dịch bệnh truyền nhiễm (NICD) của Nam Phi Adrian Puren nhận định rằng đến nay việc tiêm vắc-xin ngừa bệnh trên diện rộng là điều không cần thiết. Chiến dịch tiêm phòng nên ưu tiên cho những bệnh truyền nhiễm khác, có nguy cơ lây lan và tử vong cao hơn. Tuy nhiên, ông lưu ý giới chức y tế cần duy trì cảnh giác trước đợt bùng phát lần này.
Trong khi đó, chuyên gia Jacqueline Weyer tại NICD cho rằng đợt bùng phát bệnh đầu mùa khỉ hiện nay không có gì khác thường ngoài địa điểm bùng phát. Theo bà, các kết quả phân tích chuỗi gen của virus gây bệnh trong đợt bùng phát bệnh đậu mùa khỉ hiện nay không có thay đổi gì so với virus từng gây bệnh ở Nigeria trong những năm gần đây. Điều khác duy nhất ở đợt bùng phát này chỉ là bệnh xuất hiện ở địa điểm khác, không phải các vùng Tây và Trung Phi như trước kia.
Bà Weyer cho rằng virus gây bệnh đậu mùa khỉ không lây lan nhanh như virus gây bệnh COVID-19 và đợt bùng phát hiện nay có thể kiểm soát nhanh chóng hơn thông qua xét nghiệm, truy dấu tiếp xúc, theo dõi và cách ly thay vì tiêm chủng.