Hôm thứ Năm (02/06), Thủ tướng (TT) Justin Trudeau cho biết, việc phi cơ quân sự của Canada bị các chiến đấu cơ của Trung Quốc ở Bắc Thái Bình Dương liên tục áp sát quấy nhiễu là “rất đáng lo ngại”.
Bộ Quốc phòng (DND) đã xác nhận với giới truyền thông hồi đầu tuần rằng trinh sát cơ của họ đang tham gia sứ mệnh giám sát việc Bắc Hàn trốn tránh lệnh trừng phạt của Liên Hiệp Quốc đã thường xuyên bị quấy nhiễu khi thực hiện các chuyến bay tại khu vực này trong một nhiệm vụ kéo dài bốn tuần hồi tháng trước.
“Chúng tôi rõ ràng rất coi trọng tình huống này, vì vậy chúng tôi sẽ trực tiếp đưa ra vấn đề này với các quan chức và đối tác của Trung Quốc và bảo đảm rằng điều này không được tiếp tục là một phần của một mô hình leo thang,” TT Trudeau nói trong khi thông báo về một dàn xếp tranh chấp đất đai với Bộ lạc Siksika ở tỉnh Alberta.
Cam kết của Lực lượng Vũ trang Canada đối với sứ mệnh do Liên Hiệp Quốc hậu thuẫn này được gọi là Op NEON. Nó liên quan đến việc khai triển định kỳ một khu trục hạm nhỏ, một Phi cơ Tuần tra Hàng hải CP-140 Aurora, hoặc kết hợp cả hai.
CP-140 đã được khai triển từ hôm 26/04 đến hôm 26/05 tại một căn cứ không quân của Nhật Bản.
Chiếc phi cơ này được sử dụng để theo dõi các nỗ lực của Bắc Hàn nhằm né tránh các lệnh trừng phạt bằng cách tiến hành chuyển dầu từ tàu này sang tàu kia. Ngay khi các tàu bị phát hiện, Bắc Hàn phải tìm những con tàu mới, điều này làm tăng chi phí cho các nỗ lực vận chuyển trái phép của nước này.
DND cho biết khi bay trên không phận quốc tế, CP-140 đã có “một số tương tác” với các chiến đấu cơ của Trung Quốc.
“Trong một số trường hợp, phi hành đoàn RCAF đã cảm thấy đủ nguy hiểm buộc họ phải nhanh chóng chuyển hướng bay của mình để tăng giãn cách và tránh va chạm có thể xảy ra với phi cơ đang chắn đường kia,” tuyên bố của DND cho biết.
Op NEON là một phần của nỗ lực đa quốc gia do Hoa Kỳ lãnh đạo có tên là Sàn giao dịch Hàng hải An ninh Thái Bình Dương (PSMX), liên quan đến Úc, Canada, Pháp, Đức, Nhật Bản, New Zealand, Nam Hàn, và Vương quốc Anh.
Tổ chức này ra đời vào năm 2018 để giúp thực thi các lệnh trừng phạt của Liên Hiệp Quốc đối với Bắc Hàn đã được áp đặt từ năm 2006 đến năm 2017 nhằm đáp trả chương trình vũ khí hạt nhân và các vụ phóng thử hỏa tiễn đạn đạo của nước này.
Hôm 02/06, Bộ trưởng Ngoại giao Mélanie Joly cho biết cô đã “vô cùng lo lắng” trước những vụ va chạm được đưa tin ở khu vực Thái Bình Dương liên quan đến phi cơ Trung Quốc.
Khi được hỏi trong một cuộc họp báo liệu cô có coi hành động của các phi công Trung Quốc là một hình thức gây hấn hay không, cô Joly nói rằng sự kiện này rất quan trọng và cần được giải quyết.
Cô cho biết cô đã có cuộc trò chuyện đầu tiên với người đồng cấp Trung Quốc Vương Nghị vào khoảng sáu tuần trước, đồng thời lưu ý rằng đây là cuộc can dự chính trị đầu tiên kể từ khi Trung Quốc bắt giữ tùy tiện ông Michael Kovrig và ông Michael Spavor.
Hai người này đã bị Bắc Kinh bắt giữ vào năm 2018 trong một hành động trả đũa việc Canada bắt giữ Giám đốc tài chính Huawei Mạnh Vãn Chu, người mà Hoa Kỳ muốn dẫn độ vì tội gian lận.
Cô Joly nói: “Bây giờ mục tiêu của chúng tôi là có thể có một mối bang giao với Trung Quốc và có thể giải quyết các vấn đề khó khăn.”
Có vẻ như các quốc gia khác liên quan đến PSMX đã không đưa tin công khai hành vi quấy nhiễu tương tự của Trung Quốc. Bộ Quốc phòng Pháp và Hoa Kỳ đã không phúc đáp yêu cầu bình luận. DND cũng cho biết họ không theo dõi cũng như không bình luận về các vụ va chạm gây ảnh hưởng đến các lực lượng quân sự khác.
Ông Noé Chartier là một phóng viên của The Epoch Times tại Montreal.
Thanh Tâm biên dịch