Một nhà tài phiệt Canada gốc Hoa được cho là có liên hệ với giới tinh hoa của ĐCSTQ gần đây đã bị đưa ra xét xử ở Thượng Hải sau 5 năm bị mất tích. Các chuyên gia Trung Quốc cho rằng sự việc phản ánh cuộc tranh giành quyền lực đang xảy ra căng thẳng giữa các đối thủ chính trị trong hệ thống ĐCSTQ.
Tỷ phú Canada gốc Hoa bị xét xử
Ông Xiao Jianhua, 55 tuổi, xuất hiện tại tòa án Thượng Hải vào ngày 04/07. Tỷ phú người Canada gốc Hoa phải đối mặt với mức án lên đến 10 năm tù vì gây quỹ bất hợp pháp và phải nộp một khoản tiền phạt, theo luật và quy định của Trung Quốc.
Tuy nhiên, các phương tiện truyền thông nhà nước Trung Quốc không nêu rõ địa điểm xét xử và tên các luật sư của ông ta. Theo một tuyên bố của chính quyền Canada, các nhà ngoại giao Canada cũng không được phép tham dự phiên điều trần bất chấp các đề nghị được lặp đi lặp lại.
Tỷ phú đã bị mật vụ Trung Quốc bắt cóc?
Ông Xiao, người sáng lập Tomorrow Group hoạt động trong lĩnh vực tài chính của Trung Quốc, đã mở rộng hoạt động kinh doanh sang lĩnh vực ngân hàng, chứng khoán, bảo hiểm và các lĩnh vực khác trước khi biến mất. Ông Xiao được nhìn thấy lần cuối tại một khách sạn ở Hong Kong vào tháng 01/2017 và được cho là bị mật vụ Trung Quốc đưa đến đại lục, theo cảnh sát Hong Kong. Tờ Ming Pao tiếng Hoa đưa tin rằng ông Xiao đã phủ nhận việc ông bị bắt đi theo cách cưỡng ép.
Ông Xiao có tài sản gần 6 tỷ USD vào thời điểm mất tích, điều khiến ông trở thành người giàu thứ 32 của Trung Quốc, theo Báo cáo Hurun, tổ chức theo dõi các cá nhân giàu có của đất nước này.
Giữa chiến dịch chống tham nhũng của lãnh đạo Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) Tập Cận Bình, Tomorrow Group có liên quan đến các vụ truy tố chống tham nhũng và các vụ tịch thu các công ty tài chính của cơ quan quản lý. Ông Xiao đã biến mất giữa một loạt các vụ truy tố các doanh nhân Trung Quốc bị buộc tội có hành vi sai trái.
Vụ việc ông Xiao làm dấy lên lo ngại rằng ĐCSTQ có thể bắt cóc những người bên ngoài đại lục. Vào thời điểm ông Xiao biến mất, Hong Kong cấm cảnh sát Trung Quốc hoạt động ở trong khu vực thuộc địa cũ của Anh, nơi có một hệ thống luật pháp riêng biệt.
Kể từ đó, Bắc Kinh đã thắt chặt quyền kiểm soát đối với Hong Kong, tạo ra những lời phàn nàn rằng họ đang vi phạm quyền tự trị đã hứa khi lãnh thổ này trở lại quyền cai trị của Trung Quốc vào năm 1997. ĐCSTQ đã áp đặt luật an ninh quốc gia vào năm 2020 đối với Hong Kong và bỏ tù các nhà hoạt động ủng hộ dân chủ.
Lời cảnh báo đối với đối thủ của ông Tập
Chuyên gia về Trung Quốc làm việc tại Australia, ông Yuan Hongbing, nói với The Epoch Times vào ngày 05/07 rằng thời điểm xét xử, xảy ra trước thềm Đại hội 20 của ĐCSTQ, là lời cảnh báo đối với các quan chức cấp cao của Trung Quốc phản đối việc ông Tập đảm bảo nhiệm kỳ thứ ba.
Ông Yuan tin rằng phe chính trị của ông Tập đứng sau vụ việc của ông Xiao. Cuộc điều tra tham nhũng sẽ cho phép ông Tập có được bằng chứng về các giao dịch mờ ám giữa ông Xiao và các quan chức hàng đầu. Sau đó, ông Tập có thể sử dụng bằng chứng này để hạ gục các đối thủ của mình.
Ông Xiao từng phục vụ các thành viên của tầng lớp thống trị ưu tú với tư cách là một nhà giao dịch tài chính đứng sau hậu trường, theo chuyên gia về Trung Quốc.
Ông cũng lưu ý: “Phạm vi hoạt động rửa tiền của ông Jianhua Xiao liên quan đến nhiều gia đình [cầm quyền] của ĐCSTQ”.
Theo chuyên gia, ông Xiao có quan hệ đối tác với gia đình cố lãnh đạo Trung Quốc Đặng Tiểu Bình, cựu lãnh đạo Trung Quốc Giang Trạch Dân và đồng minh chính trị của ông này, Tăng Khánh Hồng cùng nhiều người khác.
Ông Yuan cho biết ông gặp ông Xiao lần đầu tiên tại Đại học Bắc Kinh vào những năm 1980. Ông Yuan khi ấy là giáo viên và là cố vấn cho các sinh viên năm thứ nhất được nhận vào trường năm 1986, bao gồm cả ông Xiao. Sau này, ông Xiao trở thành chủ tịch hội sinh viên. Ông Xiao đã tạo được các kết nối với những học sinh có gia đình thuộc tầng lớp thống trị.
Nhà bình luận Sheng Xue tại Canada đã nhìn nhận phiên tòa xét xử ông Xiao như là một dấu hiệu phản ánh cuộc tranh giành quyền lực căng thẳng giữa các quan chức cấp cao trước thềm Đại hội Đảng sắp diễn ra vào tháng 10. Bà Sheng nói ông Xiao sẽ trở thành vật tế thần mới cho giới tinh hoa ĐCSTQ.
Bà Sheng nhấn mạnh rằng khả năng chuyển đổi sang xã hội dân chủ của Trung Quốc đang bị phá hoại bởi cuộc đấu đá nội bộ của ĐCSTQ. Điều này diễn ra liên tục trong nhiều thập kỷ kể từ khi Đảng nắm quyền kiểm soát Trung Quốc vào năm 1949 dưới thời Mao Trạch Đông.