SGCN
Ở Huế và Đà lạt hồi đó, du khách vẫn thấy ở chợ và trên đường phố, những người phụ nữ bán rong mặc áo dài nhất là các gánh hàng rong. Sau này lâu lắm họ mới đổi sang áo ngắn.
Nhưng nay váy ngày càng ngắn hơn, cổ áo ngày càng khoét sâu hơn, tay áo biến mất chỉ còn hai dây hay áo ống không dây, áo croptop, quần xệ, kiểu áo giấu quần với sơ mi dài che khuất chiếc short ngắn ngủn tưởng chừng cô gái không mặc quần… Thêm nữa các cô người mẫu lại luôn lăng xê mốt trang phục xuyên thấu với chất vải mỏng dính thấy rõ đồ lót.
Dĩ nhiên thời tiết nóng chỉ là cách nói thôi. Xứ nhiệt đới đương nhiên nóng quanh năm, nóng từ xưa chứ phải bây giờ mới đâu. Trào lưu trang phục kiệm vải được cho là phát triển nhanh chóng qua phim ảnh, báo chí và nhất là Internet. Thế giới ngày càng hở bạo hà cớ gì phụ nữ VN cứ phải kín cổng cao tường!
Thông thường y phục hàng ngày của các bà các cô là bộ thung lạnh không cổ, không tay và quần lửng tha đi khắp đầu đường cuối chợ. Thậm chí đến những nơi công cộng như trạm y tế, trường học, văn phòng ủy ban phường, xã… vẫn thấy bộ đồ ấy. Thật ra đồ bộ lửng ngao du ngoài phố chủ yếu là phụ nữ trung niên. Các bà này tới tuổi sổ mỡ. Người mập mạp nặng nề nên miễn thoải mái, lại không nhăn, khỏi ủi là tung tăng khắp nơi mà không cần chú ý đó là y phục dành cho phòng ngủ, trong nhà, kẹt lắm ngồi hóng gió trước cửa hay chạy ra chợ cóc gần nhà chứ chẳng nên tự nhiên trong bộ đồ ngủ rong ruổi khắp nơi.
Rõ ràng nhìn loại trang phục này hàng ngày nên dần dần cũng quen mắt. Thành thử xem phim hay hình ảnh trên báo, net… cô nào mặc trang phục “kín cổng cao tường” quá cũng thấy… nực. Vả y phục kiểu mới mẻ này cũng làm cho người đứng tuổi trẻ hẳn ra. Trong số phụ huynh đứng trước cửa trường mẫu giáo giờ tan học. Một phụ nữ tóc nhuộm vàng, áo thung không tay, quần short ngắn tối đa, mọi người tưởng mẹ đón con, hóa ra bà ngoại đón cháu.
Ngày nay, người ta chăm tập rất nhiều các môn thể dục thể thao nên không thể thiếu các bộ đồ thê thao gọn gàng khỏe khoắn. Chỉ có điều bộ đồ không ở yên trong phòng gym mà cũng tha hồ dạo khắp nơi.
Riêng nghệ sỹ làm việc trong giới showbiz. Mặc sexy là chuyện thường còn kín đáo mới là lạ. Không riêng người mẫu, ca sĩ, diễn viên, MC, nhiều người trẻ đều rất thích theo khuynh hướng hở.
Lúc trước, nữ sinh từ lớp Đệ Thất, tức lớp 6 bây giờ, đã bắt đầu mặc áo dài đến trường. Vì thế cho đến lớn, áo dài là y phục quen thuộc.
Nữ sinh đi học ngoài số ít mặc jupe plissé, còn lại mặc áo dài trắng có cổ thấp hoặc cổ tròn sát chân cổ. Vào thập niên 70, áo dài không dài rộng và lụng thụng nữa, phụ nữ khắp nơi mặc áo dài raglan nối vai, tà áo hẹp. Khi ấy, áo dài vẫn chưa mất địa vị độc tôn của nó. Đó là loại y phục phụ nữ phải mặc trong bất cứ trường hợp nào: lễ lạt quan trọng, đi làm hay đơn giản ra phố, chỉ khác nhau ở loại vải đẹp hay xấu cho từng trường hợp thôi. Tà áo dài thướt tha khiến phụ nữ trở nên dịu dàng, nữ tính làm sao:
Đưa em về dưới mưa
Áo dài sầu hai vạt
Khi chấm bùn lưa thưa
(Nguyễn Tất Nhiên)
Khi phong trào hiện sinh lên cao, đám thanh niên hippy tóc dài phủ ót, mặc sơ mi bó sát phanh hai chiếc khuy đầu khoe bộ ngực còm nhom, xương xẩu, trông có vẻ chán chường buồn nôn, môn đồ của Sartre lắm…
Đầm xuất hiện nhiều hơn nhưng vẫn kín đáo, dẫu sao cũng đang thời kỳ chiến tranh nên không có nhiều kiểu cọ: jupe serré, robe vải thật dày cao tới đầu gối… Ăn mặc thời kỳ này vẫn hiền…
Rồi một thời gian rất dài sau 75, dân thành phố ra ngoài đi làm hay đi chơi chỉ toàn quần tây, áo ngắn. Khi đó vải vóc được phân phối từng khúc một. Khúc khổ thước sáu dài mét mốt để may quần. Khúc khổ mét rưỡi dài thước hai cho áo dài tay… Thường là vải màu trắng, xanh dương hay hồng để may áo, vải quần tây xanh đậm, đôi khi có những khúc nỉ hay len, hoa văn lạ như kiểu Lào hay Kampuchia không biết may gì. Nói chung vải vóc có gì phân phối thứ đó, miễn có khúc vải là quý rồi.
Hầu hết áo dài đều được mang ra sửa thành áo ngắn. Tà làm thân áo, phần trên sửa thành tay ngắn, hai cái tay áo biến thành bèo nhún chỗ này chỗ nọ… Hầu như tất cả áo phụ nữ bấy giờ đều là sơ mi hay cổ bẻ. Quần tây, áo ngắn thay thế áo dài trước kia cho mọi nơi, mọi lúc: để đi học, đi làm, đi dạy, đi đám tiệc… là đã đường hoàng lắm rồi. Vải vóc bán ngoài chợ số ít nếu có màu sắc, đa số là hàng hóa theo dạng quà biếu từ ngoại quốc gửi về
Áo dài gần như mất dấu. lâu lắm mới thấy cô giáo đi dạy được mặc lại và nữ sinh câp III. Thế nhưng chỉ sau thời gian ngắn, áo dài tỏ ra không thích hợp với những hoạt động mới mẻ trong nhà trường. Vì thế đồng phục vẫn quần tây sơ mi hoặc váy. Áo dài rút lui, ráng lắm chỉ còn xuât hiện vào ngày thứ hai đầu tuần.
Áo dài cũng khó cạnh tranh với với quần hay váy tiện lợi. Chiếc áo dài phô hết vẻ đẹp, đồng thời cũng bày hết nét xấu của phụ nữ. Nhất là các bà trung niên, cơ thể banh mì, rất ngại xỏ tay vào chiếc áo dài, trong khi những loại quần áo khác có thể che dấu khuyết điểm trên đường nét cơ thể.
Áo dài được khôi phục bằng vô số kiểu áo cách tân, giáo viên mặc áo dài đứng lớp, nhiều cơ quan, công sở buộc nhân viên phải mặc áo dài. Dù được trọng vọng như vậy nhưng áo dài không tìm được địa vị độc tôn ngày xưa. Các cô đi làm chỉ mặc áo dài ở nơi làm việc. Trên đường đến và tan sở về nhà, họ thay bộ đồ khác. Vì thế đi trên đường phố vẫn ít thấy áo dài ngoại trừ cổng trường.
Thời may, mấy bà Việt kiều bắt đầu về nước phổ biến kiểu quần áo “Việt kiều” may bằng soie, quần có túi nhưng lưng thung, áo tay ngắn hay dài. Kiểu này già trẻ lớn bé đều mặc được, diện trong nhà hay đi chơi, đi chợ, đi đám đều được. Đi đám thì phải may bằng loại vải đẹp hơn loại đi chợ. Kiểu này mau chóng phát triển vì quá sức tiện lợi, các bà không phải bó người trong chiếc quần tây chật chội khó chịu. Một bộ quần áo kiểu mới được mệnh danh là “đồ Việt kiều”, chứ không phải bà ba, áo túi xưa như trái đất. Theo đúng nhu cầu phụ nữ vào bất cứ thời nào là luôn theo mốt mới nhất, mặc vào lại hết sức rộng rãi, dễ chịu.
Chỉ có điều, khuynh hướng “đồ Việt kiều” càng lúc càng trở nên dễ dãi. Mặc trong nhà cũng thế, ra ngoài cũng y như vậy, không khác biệt bao nhiêu. Quần chật bớt một chút, áo ngắn hơn một chút và thay vì chỉ có người già mặc vì cần sự thoải mái thì phụ nữ giới tuổi nào cũng mặc. Thành thử từng có người ra tòa Tổng Lãnh sự xin xuất ngoại đã bị từ chối phỏng vấn vì lý do mặc “đồ ngủ”!
Indonesia là quốc gia có số dân theo Hồi giáo đông nhất thế giới ra dự luật chống khiêu dâm trong dó cấm phụ nữ mặc trang phục khêu gợi. Sinh viên đại học Bách khoa Nam sinh viên Singapore kêu ca không thể tập trung đầu óc ngồi học khi các bạn nữ mặc trang phục thiếu vải qua lại trước mặt. Riêng Trung Quốc cấm một thói quen ngàn đời của đàn ông đàn ông là cởi trần ‘hở bụng, lòi rốn’ ở nơi công cộng
Đó là tinh thần “cổ hủ” của các nước Á châu. Nhưng các nước Tây phương cũng phản đối vấn đề tiết kiệm vải vóc này.
Nước Anh. Tại một trường cấp 2, hàng chục học sinh bị đuổi về vì mặc váy quá ngắn và quần quá bó sát. Thành phố Alabama Hoa Kỳ cẩm váy ngắn vì cho rằng sự hở hang nơi công cộng là tiếu tôn trọng…
Quả thực, trang phục hở hang không đúng nơi đúng chỗ dễ gây phản cảm và gây hậu quả khó lường, nhất là đối với cac bé gái.
Việc ăn mặc tự do. Đủ loại, đủ kiểu. Kiểu Tây, kiểu Mỹ… Nhờ quần áo SIDA tức quần áo cũ viện trợ đi theo ngả Cam-bốt bán giá rẻ mạt nên người nghèo cũng có thể quần áo lành lặn, áo thung, áo gió hay sơ mi bán ở Châu Đốc chỉ năm ngàn đến mười ngàn, về tới thành phố vẫn không đắt hơn bao nhiêu. Quần áo Trung quốc đi lậu qua đường biên giới vài chục ngàn một cái. Giờ, sau Covid, biên giới lúc đóng lúc mở tùy tình hình dịch bệnh. Mặc dù lợi tức suy giảm nhưng giá dầu tăng kéo theo mặt hàng quần áo, dù hàng chợ, cũng tăng lên cả trăm, vài trăm.
Được ăn mặc tùy ý nên VN cũng đuổi kịp kiểu cọ thế giới. Phim Hàn quốc thống lĩnh màn ảnh khiến Saigon xuất hiện nhiều cửa hàng bán thời trang Hàn quốc. Quần áo Tàu nhiều và giá rẻ hơn nhưng về mặt thời trang, không được xem là đẹp bằng Hàn. Thời trang Nhật bản cũng bước vào Hà nội va Saigon qua teen trong trang phục Cosplay- trang phục theo nhân vật trong truyện tranh-, và Harajuku -xu hướng ăn mặc kỳ lạ, không giống ai-.
Một số nhãn hiệu thời trang trong nước cũng đã gây được uy tín. Nhiều nhà tạo mẫu trang phục ra đời tham dự các cuộc thi trong và ngoài nước, các cuộc trình diễn giới thiệu thời trang được tổ chức theo xuân hạ thu đông cho dù Saigon chỉ hai mùa mưa nắng. Báo chí đưa tin hằng ngày các cô người mẫu hôm qua mới hắt hơi, hôm nay lại sổ mũi… Áo pull, áo hai dây, quần jean bó, quần legging, đầm ngắn, đầm dài… Y phục theo kiểu unisex, theo kiểu tài tử Hàn quốc hay ca sĩ Mỹ… Ai kiểu gì mình kiểu nấy, ai sao mình vậy.
Chỉ có điểu khi y phục có phần đầy đủ thì người ta lại ăn mặc bừa bãi hơn trước, không theo một quy tắc nào.
Rất dễ nhận thấy phụ nữ ngày nay ăn mặc hở hơn trước. Quần xệ ơi là xệ, áo mỏng dính, cổ khoét sâu ơi là sâu, váy thì ngắn ngủn… quần xệ đi với áo ngắn, quần bó chật cứng rách te tua đi với áo ống hở vai, hở lưng, hở ngực, hở bụng…
Cho nên Bộ Giáo dục từng ban hành một thông tư yêu cầu nữ sinh trung học phải mặc váy dài quá gối. Nếu không kịp thời chấn chỉnh thì váy học đường cứ ngày càng vải rút. Chỉ tổ tội phạm gia tăng tỷ lệ thuận theo chiều co của váy…! Sinh viên tự do hơn, thoát khỏi vòng kềm tỏa của kỷ luật trung học nên một số cô mang thời trang đi phố vào giảng đường nhìn nhìn chói cả mắt.
Thời trang nhiều khi theo không theo các nguyên tắc thẩm mỹ. Kiểu áo dài đến đầu gối đi với quần legging khiến dáng tầm thước của người Việt càng trở nên thấp hơn, chân càng ngắn hơn, váy ngắn cho thấy đôi chân vòng kiềng, thanh niên mặc áo lưới phô vóc ròm hay béo phì…
Rất nhiều phụ nữ vẫn giữ thói quen mặc nguyên bộ đồ ngủ suốt đêm, sáng dậy đi chợ, đến trường đi họp phụ huynh cho con em, đi công viên, vào tiệm ăn sáng… Tại vì bộ quần áo đó may bằng hàng soie đâu có nhăn, mà hễ không nhăn thì trông vẫn tươm tất, có thể tha đi khắp nơi được
Cũng bộ đồ bộ đó hay là áo hai dây, nhất là quần lửng cả nam lẫn nữ, xông xáo khắp nơi, vào lớp học, bệnh viện, cửa công…. Nếu chính mình không y phục chỉnh tề thì không thể kêu ca khách ngoại quốc cứ tự nhiên quần short, áo thung ba lỗ đi vào chỗ tôn nghiêm…
Bởi ăn mặc là gốc con người, ăn mặc chính là biểu lộ mức độ văn hóa của con người vậy.
SGCN