ROME – Hôm thứ Năm (14/07), Thủ tướng Ý Mario Draghi đã cho biết ý định từ chức sau khi một đồng minh liên minh dân túy từ chối ủng hộ một dự luật quan trọng của chính phủ, nhưng tổng thống của quốc gia này đã bác bỏ đơn từ chức, nói với ông Draghi xem xét liệu ông có thể vẫn còn nhận được phần đa số trong Quốc hội sẵn sàng ủng hộ ông không.
Chính phủ liên minh đoàn kết rộng rãi của ông Draghi — bao gồm các đảng từ cánh hữu, cánh tả, trung tâm, và Phong trào 5-Star theo chủ nghĩa dân túy — được thành lập để giúp nước Ý phục hồi sau đại dịch virus corona. Ông nhậm chức hồi tháng 02/2021.
Vài giờ trước đó, ông Draghi và chính phủ của ông đã giành chiến thắng trong một cuộc bỏ phiếu tín nhiệm, với tỷ lệ 172–39, tại Thượng viện bất chấp việc Phong trào 5-Star từ chối ủng hộ dự luật nói trên, vốn dành ra 26 tỷ EUR (USD) để giúp người tiêu dùng và các ngành công nghiệp đang xoay xở với giá năng lượng tăng cao. Nhưng sự ngăn cản này, được dàn dựng bởi thủ lĩnh 5-Star Giuseppe Conte, người tiền nhiệm của ông Draghi, đã gây ra thiệt hại.
Ngay trước khi tới dinh tổng thống Quirinal để đệ đơn từ chức, ông Draghi tuyên bố: “Phần đa số của liên minh đoàn kết quốc gia vốn đã duy trì chính phủ này từ khi nó thành lập hiện không còn tồn tại nữa.”
Tuy nhiên, Tổng thống Sergio Mattarella đã nói với ông Draghi thay vào đó hãy quay lại Quốc hội và xem liệu ông có thể vẫn còn thu hút được sự ủng hộ đa số hay không, một tuyên bố của dinh tổng thống cho biết, nói thêm rằng đơn từ chức đã không được chấp nhận.
Truyền hình nhà nước cho biết ông Draghi có thể sẽ nói chuyện trước Quốc hội vào tuần tới, có thể là vào thứ Tư (20/07).
Nếu ông Draghi không thể tập hợp lại đủ sự ủng hộ để thực hiện các cải cách kinh tế của mình, thì ông Mattarella có thể giải tán Quốc hội, chuẩn bị cho một cuộc bầu cử sớm ngay vào cuối tháng Chín. Hiện tại, nhiệm kỳ của Nghị viện sẽ hết hạn vào mùa xuân năm 2023.
Ông Mattarella đã bổ nhiệm cựu Giám đốc Ngân hàng Trung ương Âu Châu — người được biết đến với tên là “Super Mario” vì giải cứu đồng euro “bằng bất cứ giá nào” — để kéo nước Ý ra khỏi đại dịch và đặt nền móng cho việc tận dụng hàng tỷ euro trong các quỹ phục hồi sau đại dịch của Liên minh Âu Châu.
Phong trào 5-Star, những người đã đánh mất sự ủng hộ đáng kể trong các cuộc bầu cử địa phương gần đây và tụt dốc trong các cuộc thăm dò dư luận, đang rơi vào tình trạng hỗn loạn. Các nhà lập pháp 5-Star cứng rắn, những người hoài nghi việc gia nhập chính phủ của ông Draghi hồi năm ngoái đã phàn nàn rằng lợi ích của họ đã bị phớt lờ.
Trong dự luật hôm thứ Năm (15/07), 5-Star đã phản đối một điều khoản cho phép Rome vận hành một lò đốt rác ở ngoại ô của thủ đô thường xuyên nghẹt thở vì rác của nước Ý.
Trong cuộc tranh luận, một vài thượng nghị sĩ đã chỉ trích quyết định của ông Conte khi để các thượng nghị sĩ 5-Star tẩy chay cuộc bỏ phiếu.
Làm việc trong một chính phủ “không giống như chọn thực đơn và quyết định không có món khai vị (antipasto), hay có món tráng miệng kem (gelato),” bà Emma Bonino, người dẫn dắt một đảng ủng hộ Âu Châu nhỏ bé, nói.
Những người khác lưu ý rằng ông Draghi đã trở thành một nhân vật quan trọng ở Âu Châu khi Nga tiến hành cuộc chiến tranh với Ukraine, đặc biệt là với sự ra đi sắp tới của Thủ tướng Anh Boris Johnson.
Ông Draghi đã cầm quyền với sự ủng hộ của hầu như tất cả các đảng chính của Ý, ngoại trừ đảng cực hữu Huynh Đệ của Ý (Brothers of Italy) đang phát triển nhanh chóng, đảng này đã yêu cầu ông Mattarella cho người Ý cơ hội bỏ phiếu bầu các nhà lãnh đạo mới.
Ông Giovanni Orsina, một giáo sư lịch sử và giám đốc trường chính phủ tại đại học LUISS của Rome, đã dự đoán chính xác rằng ông Mattarella sẽ yêu cầu ông Draghi kiếm cho được một lượng đa số mới, khả thi.
“Chúng ta có đại dịch, chúng ta có chiến tranh, chúng ta có lạm phát, chúng ta có cuộc khủng hoảng năng lượng. Vậy thì chắc chắn đây không phải là một thời điểm tốt,” ông Orsina nói. “Và cũng bởi vì ông Mattarella tin rằng, một cách chính đáng, nhiệm vụ của ông ấy là gìn giữ sự ổn định.”
Trong số những thành tựu của ông Draghi là giữ cho nước Ý đi đúng hướng với những cải cách mà EU đã đưa ra một điều kiện để nước này nhận được 200 tỷ EUR (USD) tiền hỗ trợ khắc phục đại dịch. Phần lớn khoản tiền tài trợ đó của EU đã được phân bổ, cho thấy nguồn tài trợ sẽ không bị mất ngay cả trong bối cảnh chính phủ bất ổn.
Do Frances D’emilio của The Associated Press thực hiện
Cẩm An biên dịch