Chuyến thăm của Chủ tịch Hạ viện Mỹ Nancy Pelosi tới Đài Loan hôm thứ Ba 2 tháng 8 đã khiến tình hình eo biển Đài Loan, quan hệ Mỹ và Trung Quốc vốn đã căng thẳng, nay càng leo thang hơn nữa.
Điều phối viên của Hội đồng An ninh Quốc gia Toà Bạch Ốc John Kirby nói với các phóng viên rằng tổng thống Joe Biden tôn trọng quyết định của bà Pelosi đến Đài Loan, và lưu ý rằng chuyến đi “hoàn toàn phù hợp với chính sách của Mỹ, kéo dài nhiều thập niên và được cả hai bên ủng hộ.
Ông cũng cho biết mặc dù Mỹ không muốn thấy chuyến đi của bà Pelosi sẽ dẫn tới “bất kỳ hình thức khủng hoảng hoặc xung đột nào”, tuy nhiên điều đó cuối cùng sẽ “phụ thuộc rất nhiều vào cách hành xử của Trung Quốc trong những ngày tới.
Lần cuối cùng một Chủ tịch Hạ viện Mỹ đến thăm Đài Loan là vào năm 1997 khi ông New Gingrich, thuộc đảng Cộng Hòa, cũng đã từng đến thăm hòn đảo. Sự việc cũng khiến Bắc Kinh giận dữ có những lời phàn nàn. Tuy căng thẳng quan hệ Mỹ – Trung lúc đó cũng đã kéo dài trong vòng vài tháng, nhưng lần đó Bắc Kinh cũng đành nuốt giận.
Ông Kirby nhấn mạnh rằng “không có lý do gì để Trung Quốc coi một chuyến đi hoàn toàn hợp pháp và nhất quán của Chủ tịch Hạ viện và biến nó thành một cái cớ để gia tăng căng thẳng hoặc tạo ra một số khủng hoảng hoặc xung đột.”
Ông Kirby cũng nói trong khi Mỹ vẫn giữ vững lập trường lâu dài về Chính sách Một Trung Quốc – nhắc lại rằng quốc gia này không ủng hộ Đài Loan độc lập nhưng ủng hộ quyền tự vệ của lãnh thổ – Toà Bạch Ốc sẽ theo dõi và giám sát bất kỳ mối đe dọa nào đến từ Trung Quốc.
Quân đội Trung Quốc cảnh báo sẽ không ngồi yên khi bà Pelosi đến Đài Loan, trong khi Bộ Ngoại giao Trung Quốc tuyên bố các chính trị gia Hoa Kỳ “đùa với lửa”, nhấn mạnh sẽ “không có kết cục tốt đẹp”.
Hồ Tích Tiến, cựu Tổng biên tập Thời báo Hoàn Cầu, cơ quan ngôn luận của ĐCSTQ trên twitter hôm 2 tháng 8 nói quân đội Trung Quốc thông báo tập trận bắn đạn thật ở 6 khu vực xung quanh Đài Loan, tình hình đã vượt qua cuộc khủng hoảng eo biển Đài Loan năm 1996. Cựu Tổng biên tập Thời báo Hoàn Cầu cũng nói rằng chuyến thăm của bà Pelosi chắc chắn sẽ đẩy nhanh quá trình thống nhất của Trung Quốc.
Dòng tweet trước đó của ông này còn đe doạ: “Chúng tôi sẽ chơi từng trận một một cách tự tin. Quân đội Trung Quốc đang công bố một loạt các hành động.”