Ukraine cáo buộc các lực lượng Nga tấn công cơ sở hạ tầng dân sự để đáp trả một cuộc tấn công chớp nhoáng vào cuối tuần của quân đội Ukraine khiến Nga phải từ bỏ pháo đài chính của mình ở khu vực Kharkiv.
Các quan chức Ukraine cho biết các mục tiêu của các cuộc tấn công trả đũa bao gồm các cơ sở nước và một nhà máy nhiệt điện ở Kharkiv, kéo theo tình trạng mất điện trên diện rộng.
“Không có cơ sở quân sự, mục tiêu là tước đoạt ánh sáng và nhiệt điện của con người”, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy viết trên Twitter vào cuối ngày Chủ nhật (11/9).
Đại sứ Hoa Kỳ tại Ukraine, Bridget Brink, cũng lên tiếng tố cáo các cuộc tấn công.
“Phản ứng rõ ràng của Nga đối với việc Ukraine giải phóng các thành phố và làng mạc ở phía đông: phóng tên lửa để cố gắng phá hủy cơ sở hạ tầng dân sự quan trọng”, bà Brink viết trên Twitter.
Moscow phủ nhận lực lượng của họ cố tình nhắm vào dân thường.
Ông Zelenskiy đã mô tả cuộc tấn công của Ukraine ở phía đông bắc là một bước đột phá tiềm năng trong cuộc chiến kéo dài 6 tháng, và nói rằng mùa đông tới có thể chứng kiến việc Ukraine tái chiếm thêm nhiều vùng lãnh thổ nếu Kyiv được viện trợ thêm nhiều vũ khí mạnh hơn.
Trong thất bại tồi tệ nhất đối với các lực lượng của Moscow kể từ khi họ bị đẩy lùi khỏi ngoại ô thủ đô Kyiv vào tháng 3, hàng nghìn binh sĩ Nga đã bỏ lại đạn dược và thiết bị khi họ tháo chạy khỏi thành phố Izium, nơi họ đã sử dụng làm trung tâm hậu cần.
Chỉ huy trưởng của Ukraine, Tướng Valeriy Zaluzhnyi, cho biết các lực lượng vũ trang đã giành lại quyền kiểm soát hơn 3.000 km vuông (1.158 dặm vuông) kể từ đầu tháng này.
Sự im lặng gần như hoàn toàn của Moscow về những thất bại – không có bất kỳ lời giải thích nào cho những gì đã diễn ra ở đông bắc Ukraine – đã gây ra sự phẫn nộ đáng kể đối với một số nhà bình luận ủng hộ chiến tranh và những người theo chủ nghĩa dân tộc Nga trên mạng xã hội. Một số người hôm Chủ nhật đã kêu gọi Tổng thống Vladimir Putin thực hiện những thay đổi ngay lập tức để đảm bảo chiến thắng cuối cùng trong cuộc chiến.
Đòn trả đũa
Ông Zelenskiy cho biết vào cuối ngày 11/9 rằng các cuộc tấn công của Nga đã gây mất điện toàn bộ ở các khu vực Kharkiv và Donetsk, gây mất điện một phần ở các khu vực Zaporizhzhia, Dnipropetrovsk và Sumy.
“Họ không thể chấp nhận việc thất bại trên chiến trường”, Thống đốc Dnipropetrovsk Valentyn Reznichenko viết trên Telegram.
Ông Kyrylo Tymoshenko, phó văn phòng tổng thống, đã đăng một hình ảnh trên Telegram về cơ sở hạ tầng điện bị cháy nhưng nguồn điện bổ sung đã được khôi phục ở một số khu vực.
Thị trưởng Kharkiv Ihor Terekhov đã mô tả các cuộc tấn công hôm Chủ nhật là “đòn trả đũa” đối với thành công của quân đội Ukraine tại mặt trận, đặc biệt là ở Kharkiv.
Những bước tiến của Ukraine có ý nghĩa quan trọng về mặt chính trị đối với ông Zelenskiy trong bối cảnh ông tìm cách khiến cho châu Âu tiếp tục đổ vũ khí và tiền bạc vào Kyiv, ngay cả khi cuộc khủng hoảng năng lượng bùng phát vào mùa đông này sau khi nguồn cung khí đốt của Nga cho các khách hàng châu Âu bị cắt giảm.
Ông Zelenskiy cho biết các lực lượng Ukraine sẽ tiếp tục tiến lên.
“Chúng tôi sẽ không đứng yên”, ông nói trong một cuộc phỏng vấn của đài CNN được ghi lại vào thứ Sáu tại Kyiv. “Chúng tôi sẽ từ từ, từng bước tiến lên”.
Quả cầu tuyết lăn xuống chân đồi
Bộ trưởng Quốc phòng Oleksii Reznikov cho biết Ukraine cần bảo đảm việc tái chiếm lãnh thổ trước một cuộc phản công có thể xảy ra của Nga vào các đường tiếp tế đang kéo dài của Ukraine. Ông nói với tờ Financial Times rằng các lực lượng Ukraine có thể bị bao vây bởi quân đội mới của Nga nếu họ tiến quá xa.
Nhưng ông nói rằng cuộc tấn công đã diễn ra tốt hơn nhiều so với dự kiến, mô tả nó giống như một “quả cầu tuyết lăn xuống chân đồi”.
Ông nói: “Đó là một dấu hiệu cho thấy Nga có thể bị đánh bại”.
Nhà phân tích quân sự Oleh Zhdanov có trụ sở tại Kyiv cho biết lợi nhuận thu được có thể mang lại một lực đẩy mạnh hơn nữa vào khu vực Luhansk, nơi mà Nga đã tuyên bố chiếm đóng hồi đầu tháng Bảy.
Ông nói: “Nếu nhìn vào bản đồ, quý vị sẽ thấy cuộc tấn công sẽ phát triển theo hướng Svatove – Starobelsk và Sievierodonetsk – Lysychansk”.
Người đứng đầu chính quyền của Nga tại Kharkiv yêu cầu người dân sơ tán khỏi tỉnh và chạy sang Nga, TASS đưa tin hôm thứ Bảy (10/9). Các nhân chứng mô tả tình trạng ùn tắc giao thông của những người rời khỏi lãnh thổ do Nga nắm giữ.
Ông Leonid Pasechnik, người đứng đầu Cộng hòa Nhân dân Luhansk, được các hãng thông tấn Nga dẫn lời nói rằng các lực lượng Ukraine đang cố gắng xâm nhập vào khu vực đó, khu vực đã bị lực lượng Nga trấn giữ từ tháng Bảy.
Ông nói: “Các nhóm phá hoại và trinh sát của Ukraine đã không ngừng nỗ lực xâm nhập vào lãnh thổ của nước cộng hòa với mục đích khiêu khích và đe dọa công dân của chúng tôi”, đồng thời nói thêm rằng “không có sự rút lui nào khỏi các vị trí do nước cộng hòa nắm giữ”.
Washington dường như có một vị thế công khai thận trọng, khi Lầu Năm Góc đề cập với Reuters về nhận xét của Bộ trưởng Quốc phòng Lloyd Austin hôm thứ Năm về những thành công chiến trường “đáng khích lệ” của Kyiv.
Bộ Quốc phòng Anh hôm Chủ nhật cho biết, giao tranh vẫn tiếp diễn xung quanh Izium và thành phố Kupiansk, trung tâm đường sắt duy nhất cung cấp cho tuyến đầu của Nga qua đông bắc Ukraine, đã bị lực lượng Ukraine tái chiếm.
Lò phản ứng hạt nhân cuối cùng bị đóng cửa
Khi cuộc chiến bước sang ngày thứ 200, Ukraine hôm Chủ nhật đã đóng cửa lò phản ứng cuối cùng đang hoạt động tại nhà máy điện hạt nhân lớn nhất châu Âu để đề phòng thảm họa xảy ra khi chiến sự bùng nổ gần đó.
Nga và Ukraine cáo buộc nhau pháo kích xung quanh nhà máy Zaporizhzhia do Nga nắm giữ, có nguy cơ phát tán phóng xạ.
Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) cho biết một đường dây điện dự phòng cho nhà máy đã được khôi phục, cung cấp nguồn điện bên ngoài cần thiết để thực hiện việc tắt nguồn trong khi phòng ngừa nguy cơ xảy ra sự cố.
Tổng thống Pháp Emmanuel Macron nói với ông Putin trong một cuộc điện đàm hôm Chủ nhật rằng việc quân đội Nga chiếm đóng nhà máy là lý do khiến an ninh của nó bị tổn hại. Theo một tuyên bố của Điện Kremlin, ông Putin đã đổ lỗi cho các lực lượng Ukraine.
Lam Giang