Một báo cáo do Tổ chức Theo dõi Nhân quyền công bố hôm thứ Ba (13/9) đã mô tả về mức độ lạm dụng và tra tấn của các nhà cầm quyền quân sự Myanmar đối với các tù nhân chính trị.
Báo cáo của Theo dõi nhân quyền về những cái chết của các nhà hoạt động trong tù tại Myanmar (Ảnh chụp màn hình).
Theo báo cáo, nhiều nhà hoạt động và dân thường phản đối cuộc đảo chính quân sự năm 2021 ở quốc gia Đông Nam Á đã bị bắt nhốt, tra tấn và giết hại.
Báo cáo nêu chi tiết về cái chết của sáu nhà hoạt động bị giam giữ từ tháng Năm đến tháng Bảy. Tổ chức Theo dõi Nhân quyền cho biết các thông tin trong báo cáo được cung cấp dựa trên lời khai của các nhân chứng và các nguồn khác.
Manny Maung, nhà nghiên cứu Myanmar tại Tổ chức Theo dõi Nhân quyền cho biết: “Sáu cái chết mà Tổ chức Theo dõi Nhân quyền ghi nhận chỉ là phần nổi của tảng băng chìm của sự đau khổ và những đòn tra tấn đối với những người bị quân đội và cảnh sát Myanmar giam giữ”.
Myanmar đã rơi vào tình trạng hỗn loạn chính trị kể từ cuộc đảo chính vào ngày 1 tháng 2 năm 2021, trong đó quân đội lật đổ các nhà lãnh đạo dân sự được bầu một cách dân chủ của đất nước và đưa đất nước trở lại chế độ quân sự.
Cựu lãnh đạo trên danh nghĩa và người đoạt giải Nobel Hòa bình Aung San Suu Kyi hiện đang bị biệt giam và đã bị kết án 20 năm tù vì các tội tham nhũng, gian lận bầu cử, kích động và vi phạm các quy tắc của COVID-19.
Theo tổ chức nhân quyền Hiệp hội Hỗ trợ Tù nhân Chính trị, ít nhất 2.260 người đã thiệt mạng và hơn 15.000 người bị bắt kể từ cuộc đảo chính.
Quân đội Myanmar được cho là đã sử dụng các biện pháp tra tấn, ngược đãi, bắt giữ và đàn áp, bao gồm cả việc đốt nhà và làng mạc, để ngăn chặn các cuộc biểu tình và các hoạt động chống đảo chính.
Trong số sáu nạn nhân mà Tổ chức Theo dõi Nhân quyền ghi nhận, một người là thành viên đảng Liên đoàn Quốc gia vì Dân chủ (NLD) của bà Suu Kyi. Ông Zaw Myat Linn, 46 tuổi, là lãnh đạo cộng đồng và là quan chức địa phương đảng NLD ở Yangon.
Ông đã bị bắt từ nhà của mình ở Yangon vào đêm ngày 8 tháng 3 năm 2021. Sáng hôm sau gia đình ông nhận được điện thoại thông báo rằng ông đã chết trong khi bị giam giữ và họ có thể nhận lại thi thể của ông.
Các bức ảnh chụp thi thể của Zaw Myat Lin cho thấy lưỡi của ông bị biến dạng, răng bị gãy và da mặt như bị lột. Một bên cơ thể ông bị bầm tím và được phẫu thuật khâu lại.
Các nạn nhân khác được đưa vào báo cáo là Khin Maung Latt, 58 tuổi và Than Tun Oo, 48 tuổi, đều thuộc đảng NLD của bà Suu Kyi. Ngoài ra, còn có Khet Thi 43 tuổi, Tin Maung Myint 52 tuổi và 55- Kyaw Swe Nyein tuổi, tất cả đều đã tham gia và lãnh đạo các phong trào biểu tình sau cuộc đảo chính.
Năm người chết trong vòng 24 giờ sau khi bị bắt và thẩm vấn, trong khi Kyaw Swe Nyein chết hai tháng sau khi bị bắt, theo báo cáo.
Nhà nghiên cứu Maug nói rằng mặc dù Hiệp hội Hỗ trợ Tù nhân Chính trị đã nói rằng ít nhất 690 người đã thiệt mạng ngay sau khi bị tạm giữ, báo cáo chỉ bao gồm sáu trường hợp tử vong vì “các nhân chứng vẫn rất sợ hãi khi nói về điều đó và như chúng tôi biết, các vụ bắt bớ tùy tiện và các cuộc đột kích ban đêm trong cả nước vẫn đang diễn ra”.
Ông Maug nói thêm rằng các trường hợp trong báo cáo “gây sốc nhưng không đáng ngạc nhiên. Kể từ sau cuộc đảo chính, Tổ chức Theo dõi Nhân quyền đã ghi nhận trên diện rộng việc đối xử tệ bạc với những người bị giam giữ và nhiều cựu tù nhân đã nói với tôi rằng họ đã bị lực lượng an ninh quân đội tra tấn hoặc đánh đập thậm tệ như thế nào khi bị bắt giữ hoặc trong khi thẩm vấn.”
Lê Vy (theo DPA)