Tác giả: Wolfram Weimer
Việt Hùng phỏng dịch
13-9-2022
Tư lệnh tối cao của các lực lượng vũ trang Ukraine, Walerij Salushnyi là một vị tướng khôn ngoan, nhiều mưu mẹo. Ông dạy cho những kẻ xâm lược Nga hết nỗi ô nhục này đến nỗi ô nhục khác. Bây giờ ông ấy dẫn đầu một cuộc phản công đáng kinh ngạc và trở thành một anh hùng dân tộc trong tương lai.
Cuộc phản công của quân đội Ukraine đã thành công đáng kinh ngạc. Việc tái chiếm các vùng đất rộng lớn ở miền đông Ukraine thậm chí có thể đem lại bước ngoặt của cuộc chiến. Hy vọng đang bùng lên ở khắp mọi nơi, ở Ukraine, ở phương Tây, ở phe đối lập của Nga, trên các sàn giao dịch chứng khoán thế giới. Đứng sau những cú đánh của quân đội Ukraine là một vị tướng thông minh, là người đã khiến Nga tuyệt vọng trong nhiều tháng nay. Waleriy Saluschnyj, 49 tuổi, là chỉ huy tối cao của quân đội Ukraine và đang nhanh chóng trở thành anh hùng dân tộc ở Ukraine.
Vào tháng 1, Salushnyi được hỏi tại Brussels liệu ông có lo ngại về ưu thế của Nga hay không. Salushnyi trả lời rằng, ông ta thực sự lo ngại, “nhưng chỉ một lần, vào năm 2014, khi tôi lần đầu tiên được trao một khẩu súng máy và áo chống đạn và ra trận sau khi Nga sáp nhập Crimea“. Sau đó “nó chỉ là công việc“.
Không lâu trước khi chiến tranh bùng nổ, ông đã khiến mọi người phải lắng nghe và chú ý. Ông nói, người Nga sẽ được chào đón, “không phải bằng hoa, mà bằng tên lửa chống tăng và phòng không“. Và ông nói thêm một cách cộc lốc: “Chào mừng đến với địa ngục“. Sự tự tin mà ông ấy thể hiện ban đầu nghe giống như tuyên truyền, nhưng không ai đánh giá thấp ông ấy nữa.
Salushnyi dân chủ hóa Quân đội
Công việc của Salushnyi cho thấy quân đội Ukraine không chỉ thể hiện tinh thần anh dũng trong trận chiến, mà – không giống như quân đội Nga chậm chạp – còn phản ứng chiến thuật một cách nhanh chóng, linh hoạt và sử dụng thành thạo các loại vũ khí phương Tây. Vị tướng này là tư lệnh tối cao đầu tiên của Ukraine không còn được đào tạo ở Liên Xô. Ông là hiện thân của cuộc cải cách sâu rộng đối với quân đội Ukraine kể từ năm 2014. Một trong những công việc đầu tiên của ông là trao cho các sĩ quan trên mặt trận quyền tự chủ nhiều hơn, ra sắc lệnh về một kiểu dân chủ hóa và cho phép binh lính ở mặt trận bắn trả mà không cần tham khảo ý kiến của chỉ huy cao cấp.
Đồng thời, Salushnyi đã phát triển một cơ cấu du kích, tổ chức kháng cự linh hoạt ngay cả sau chiến tuyến của kẻ thù, bao gồm cả người dân thường trong cuộc kháng chiến, và sử dụng máy bay không người lái hiện đại một cách có hệ thống. Các chuyên gia quân sự nhận định: “Vị tướng này đã hình thành từ một lực lượng theo quân đội Liên Xô cũ thành một lực lượng linh động, được phân quyền và được trang bị kỹ thuật số. Nó như thể một bốt điện thoại đang cạnh tranh với điện thoại di động hiện đại“, các chuyên gia quân sự nói.
Trong một cuộc phỏng vấn, Salushnyi từng nói: “Chúng tôi muốn thoát khỏi bản đồ và viết lệnh chiến đấu như năm 1943“. Điều trớ trêu của câu chuyện là giờ đây ông ta đang chiến đấu với một kẻ thù trông giống như năm 1943 hơn là năm 2022.
Chính Salushnyi cũng không muốn ngăn chặn quân xâm lược Nga trực tiếp ở biên giới, mà – giống như tướng Kutuzov trong cuộc xâm lược Nga của Napoléon – trước tiên để họ tiến vào đất nước, tấn công các tuyến tiếp tế, cô lập họ và sau đó phát động du kích hàng loạt các cuộc tấn công vào đội hình xe tăng và phi đội máy bay không người lái.
Một trò đánh lừa cũng xảy ra trước cuộc phản công hiện tại gần Kharkiv, vì Salushnyi đã khiến người Nga tin rằng cuộc tấn công chủ yếu sẽ ở phía nam gần Cherson, do đó lôi kéo Nga tập hợp lại. Trên thực tế, ông ta sau đó đã chọn tấn công vào sườn, lúc này đã lộ ra và phía sau là con sông rộng lớn Oskil khiến Nga không thể tiếp tế.
Tự hào về sự huấn luyện tốt của các binh đội
Salushnyi đã thúc đẩy việc đào tạo binh lính của mình về các hệ thống vũ khí của phương Tây trong nhiều năm. Đặc biệt, ông ta sử dụng dữ liệu do thám vệ tinh của NATO như thể đó là do thám của chính mình. Ông đã tích hợp các hệ thống vũ khí hiện đại của phương Tây vào cuộc chiến của mình từ rất sớm. Trên hết, ông dựa vào các tên lửa chống tăng hàng loạt và coi việc huấn luyện chúng là một phần trọng tâm trong quá trình chuẩn bị chiến tranh của mình. Ông rất tự tin cảnh báo người Nga vào đầu năm “Kẻ thù cũng phải hiểu rõ: Chúng tôi có đủ vũ khí chống tăng“.
Trước khi chiến tranh nổ ra, Salushnyi đã nhiều lần cử quân đội Ukraine tiến hành các cuộc diễn tập với các đối tác NATO, và ông duy trì liên lạc cá nhân chặt chẽ với các tướng lĩnh Anh và Mỹ. Trong một cuộc phỏng vấn với hãng thông tấn “ukrinform”, ông tự hào nói rằng các binh sĩ của ông hiện đã nắm vững hơn 300 tiêu chuẩn của NATO. “Tôi không muốn chỉ trích bất cứ ai, nhưng theo tôi biết, không phải tất cả các lực lượng vũ trang của các nước châu Âu đã là thành viên của liên minh đều nắm vững bộ tiêu chuẩn như vậy”.
Khi Salushnyi học xong ở thị trấn nhỏ Novohrad-Wolinski phía tây Kyiv vào năm 1989, Ukraine vẫn còn là một phần của Liên Xô. Trong giai đoạn biến động này, ông đã tiếp bước cha mình, cũng là một sĩ quan chuyên nghiệp. Ông theo học tại học viện quân sự danh tiếng ở Odessa và tốt nghiệp hạng ưu từ khóa đào tạo sĩ quan cho lực lượng bộ binh vào năm 1997. Kể từ năm 2014, Salushnyi đã phục vụ gần như không ngừng nghỉ tại khu vực Donetsk đầy biến động. Ông chỉ huy một lữ đoàn chịu một số trận giao tranh đẫm máu nhất trong cuộc chiến gần Debaltseve, với nhiều thương vong cho người Ukraine. Khi được phong hàm thiếu tướng vào năm 2017, ông đã cố tình ở lại mặt trận phía đông Ukraine. Ông ta biết mọi con hào ở đó, chính xác là vì ông ta không sợ hãi và bản thân ông anh dũng chiến đấu, nên có danh tiếng cao nhất trong quân đội. “Tôi tự hào và biết ơn mọi người lính Ukraine. Thật vinh dự cho tôi khi được chiến đấu bên cạnh các bạn“, Salushnyi viết trên mạng xã hội.
Tướng có cơ hội làm tổng thống
Trong khi đó, Salushnyi không chỉ là hình mẫu theo quan điểm của những người lính, mà còn là một anh hùng dân tộc đối với đa số người dân Ukraine. Nhiều người thậm chí còn tin rằng vị tướng nổi tiếng có khả năng kế nhiệm thủ tướng hiện tại, Volodymyr Zelensky, vào một thời điểm nào đó sau khi chiến tranh kết thúc – đặc biệt nếu cuộc phản công kết thúc với chiến thắng trước Nga.
Một cuộc thăm dò của tạp chí tin tức Ukrainska Pravda cho thấy, nếu có bầu cử vào lúc này, Tổng tư lệnh sẽ được bầu làm tổng thống. Và ông ấy đã giống như một tổng thống sắp tới khi tuyên thệ thống nhất đất nước Ukraine: “Tôi muốn kêu gọi tất cả những chính trị gia đưa ra ‘đánh giá’ về tình hình hoạt động từ các thành phố trong nội địa. Với những tuyên bố vô trách nhiệm của họ, chẳng hạn như kẻ thù đã lấy một thứ gì đó mà không có vấn đề gì hoặc rằng sự đầu hàng của đất nước đang được chuẩn bị, bạn đã xúc phạm binh lính của chúng tôi“.
“Chúng tôi đã ngăn chặn kẻ thù từ mọi phía. Chúng tôi đã gây cho họ những tổn thất mà họ chưa từng thấy hoặc chưa từng tưởng tượng. Tất cả người dân Ukraine đều biết điều này. Thế giới đều biết điều đó. Tôi kêu gọi các bạn: đừng làm tổn thương binh lính của chúng tôi bằng những ‘Đánh giá chuyên môn’ của các bạn. Bây giờ bạn không ở tiền tuyến. Và đó không phải là con cái của bạn. Chúng tôi đang bảo vệ Ukraine“.
Việc Saluschnyj (người cha của hai đứa trẻ) nghĩ ngoài khuôn khổ của quân đội còn được thể hiện bằng một câu nói cảm thông về những nạn nhân của cuộc chiến. Tại một diễn đàn vinh danh những người lính và cựu chiến binh đã ngã xuống ở Kyiv, ông hiếm khi công khai rằng gần 9.000 quân nhân đã chết cho Ukraine cho đến nay. Saluschnyi kêu gọi giúp đỡ các gia đình và đặc biệt là con em của những người đã chết. Salushnyi nói: “Chúng không thực sự hiểu về những gì đang xảy ra và chúng hoàn toàn cần được bảo vệ khi cha của chúng ra mặt trận và là một trong gần 9.000 anh hùng bị giết”.
Bản thân ông từ chối mọi tham vọng chính trị, hầu như không phỏng vấn mà chỉ tập trung vào công việc của mình. Ông ấy là một người lính và có một nhiệm vụ – đánh bại Nga.