Lam Giang
Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov đã bảo vệ cuộc chiến của Moscow ở Ukraine tại Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc hôm thứ Năm (22/9), khi tổ chức này cảnh báo Moscow về việc sáp nhập các khu vực Ukraine cũng như kêu gọi quy trách nhiệm cho Nga về các hành động tàn bạo trong ‘chiến dịch quân sự đặc biệt’ này.
Ngoại trưởng Lavrov chỉ có mặt tại phòng họp để trình bày bài phát biểu trước cuộc họp của cơ quan gồm 15 thành viên, có sự tham dự của Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken và Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị. Ông Lavrov không nghe bất kỳ ai khác phát biểu.
“Tôi nhận thấy hôm nay các nhà ngoại giao Nga trốn tránh một cách khéo léo như các lực lượng Nga”, Ngoại trưởng Ukraine Dmytro Kuleba phát biểu tại cuộc họp Hội đồng Bảo an về trách nhiệm giải trình ở Ukraine.
Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc đã họp về Ukraine ít nhất lần thứ 20 trong năm nay, chưa thể đưa ra hành động có ý nghĩa gì vì Nga là thành viên có quyền phủ quyết vĩnh viễn cùng với Hoa Kỳ, Pháp, Anh và Trung Quốc.
Ngoại trưởng Lavrov cáo buộc Kyiv đe dọa an ninh của Nga và “chà đạp trắng trợn” quyền của người Nga cũng như những người nói tiếng Nga ở Ukraine. Đồng thời, ông nói thêm rằng tất cả “chỉ đơn giản xác nhận rằng quyết định tiến hành chiến dịch quân sự đặc biệt là điều không thể tránh khỏi”.
Ngoại trưởng Kuleba của Ukraine nói: “Số lượng lời nói dối đến từ các nhà ngoại giao Nga là khá phi thường”.
Ngoại trưởng Lavrov cho biết các nước cung cấp vũ khí cho Ukraine và huấn luyện binh sĩ của họ chính là các bên trong cuộc xung đột, đồng thời nói thêm rằng “việc phương Tây cố ý thúc đẩy cuộc xung đột này vẫn chưa bị trừng phạt”.
Ngoại trưởng Blinken cam kết rằng Washington sẽ tiếp tục hỗ trợ Ukraine tự vệ.
“Trật tự quốc tế mà chúng ta tập hợp ở đây để duy trì đang bị hủy hoại ngay trước mắt chúng ta. Chúng ta không thể để Tổng thống Putin xóa sổ điều đó”, ông nói trước hội đồng. Đây là cuộc họp hàng năm của các nhà lãnh đạo thế giới cho Đại tướng Liên Hợp Quốc.
Quan ngại về cuộc trưng cầu dân ý
Hàng nghìn người đã thiệt mạng và các thành phố của Ukraine nay trở thành đống đổ nát kể từ khi Nga xâm lược Ukraine vào ngày 24/2. Tổng thống Vladimir Putin hôm thứ Tư (21/9) đã đe dọa sử dụng vũ khí hạt nhân để bảo vệ Nga và chuyển sang sát nhập một phần lãnh thổ Ukraine.
Tổng thư ký Liên Hợp Quốc Antonio Guterres nói với hội đồng rằng một cuộc xung đột hạt nhân là “hoàn toàn không thể chấp nhận được”. Ông Guterres cũng cho biết kế hoạch tổ chức “cái gọi là” các cuộc trưng cầu dân ý là rất đáng quan ngại.
Ông Guterres nói: “Bất kỳ sự thôn tính lãnh thổ của một quốc gia bởi một quốc gia khác do đe dọa hoặc sử dụng vũ lực đều là vi phạm Hiến chương Liên Hợp Quốc và luật pháp quốc tế”.
Các cuộc trưng cầu dân ý về việc gia nhập Nga sẽ diễn ra từ ngày 23/9 đến ngày 27/9 tại một số khu vực phần lớn do Nga kiểm soát ở miền đông và miền nam Ukraine, chiếm khoảng 15% lãnh thổ Ukraine.
Công tố viên của Tòa án Hình sự Quốc tế (ICC) Karim Khan nói với hội đồng rằng có “cơ sở hợp lý” để tin rằng các tội ác trong thẩm quyền của tòa án đã được thực hiện ở Ukraine. Tòa án có trụ sở tại La Hay, chuyên xét xử tội ác chiến tranh, tội ác chống lại loài người, tội ác diệt chủng và tội ác xâm lược.
Ông Khan đã mở cuộc điều tra về Ukraine một tuần sau cuộc xâm lược của Nga. Ông cho biết hôm 22/9 rằng các ưu tiên điều tra là có chủ đích nhắm vào các đối tượng dân sự và việc chuyển dân số từ Ukraine, bao gồm cả trẻ em.
Hoa Kỳ cho biết ước tính từ nhiều nguồn khác nhau, bao gồm cả Moscow, cho thấy chính quyền đã “thẩm vấn, giam giữ và buộc trục xuất” 1,6 triệu người Ukraina đến Nga kể từ khi Moscow tiến hành cuộc xâm lược.
‘Cuộc chiến chưa có hồi kết’
Hoa Kỳ, Anh và các thành viên khác kêu gọi Nga phải chịu trách nhiệm về những hành động tàn bạo mà họ cho rằng Moscow đã gây ra ở Ukraine. Nga phủ nhận việc nhắm mục tiêu vào dân thường, mô tả các cáo buộc vi phạm nhân quyền là một chiến dịch bôi nhọ.
Ngoại trưởng Anh James Cleverly nói: “Chúng ta phải nói rõ với Tổng thống Putin rằng cuộc tấn công của ông ấy vào người dân Ukraine phải dừng lại … rằng không thể miễn trừng phạt cho những kẻ gây ra hành động tàn ác”.
Ngoại trưởng Anh James Cleverly nói và cho biết thêm rằng thế giới cần bác bỏ những “danh mục lời dối trá” của Moscow.
Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị cho biết, hai bên cần ưu tiên là nối lại đối thoại mà không có điều kiện tiên quyết, đồng thời cần kiềm chế và không làm leo thang căng thẳng.
“Lập trường của Trung Quốc đối với Ukraine là rõ ràng”, ông Vương nói. “Chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ của tất cả các quốc gia cần được tôn trọng và các mối quan tâm hợp lý về an ninh của tất cả các quốc gia cần được coi trọng”.
Tại một sự kiện riêng bên lề cuộc họp cấp cao của Liên Hợp Quốc, luật sư nhân quyền Amal Clooney kêu gọi các nước ủng hộ việc Ukraine thúc đẩy Đại hội đồng Liên hợp quốc thành lập một ủy ban bồi thường.
Luật sư nhân quyền Amal Clooney, người thuộc lực lượng đặc nhiệm pháp lý quốc tế tư vấn cho Ukraine về việc đảm bảo trách nhiệm giải trình cho các nạn nhân Ukraine trong khu vực pháp lý quốc gia và làm việc với ICC, cho biết, người dân Ukraine đang gánh chịu những thiệt hại và chưa có hồi kết
Bà nói: “Họ cần biết rằng một ngày nào đó khi mọi chuyện kết thúc, họ có thể xây dựng lại đất nước và cuộc sống của mình”, bà nói thêm rằng Ukraine có thể cần tới 1 nghìn tỷ USD để sửa chữa những thiệt hại do Nga gây ra.
Nga đối mặt với gói trừng phạt mới
Ngày 21/9, trang web chính thức của Liên minh châu Âu (EU) thông báo, sau khi biết tin ông Putin bắt đầu vận động cục bộ tại Nga, Đại diện cấp cao về Chính sách đối ngoại và an ninh của EU Josep Borrell đã tổ chức một cuộc họp ngoại giao không chính thức tại New York để thảo luận về các biện pháp trừng phạt mới đối với Nga trong thời gian sớm nhất.
Đồng thời, ông Borrell tuyên bố EU sẽ tiếp tục cung cấp hỗ trợ thiết bị quân sự cho Ukraine.
Khi trả lời câu hỏi của phóng viên các hãng thông tấn AFP và Reuters, ông Josep Borrell cho biết: “Chúng tôi sẽ thảo luận về các biện pháp trừng phạt mới, nhắm vào các cá nhân và ngành công nghiệp của Nga”.
Ông lịch sự từ chối tiết lộ thêm thông tin về các lệnh trừng phạt và viện trợ quân sự Ukraine. Vào giữa tháng 10 năm nay, ngoại trưởng các nước thành viên EU sẽ họp chính thức để thảo luận và quyết định các biện pháp trừng phạt đối với Nga.
Lam Giang