Thanh Hải
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky phát biểu trong cuộc họp báo với giới truyền thông quốc tế tại một ga tàu điện ngầm ở Kyiv vào ngày 23/4/2022. (Ảnh: Genya Savilov/Getty Images)
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy cho biết hôm thứ Sáu (23/9) rằng quan điểm của Bắc Kinh về ‘chiến dịch quân sự đặc biệt’ của Nga ở Ukraine là ‘mập mờ’, điều này khiến ông ‘khó nói chuyện’ được với nhà lãnh đạo Trung Quốc Tập Cận Bình.
Một trong những cố vấn cũ của ông Putin đã tiết lộ rằng, việc ông chủ Điện Kremlin leo thang cuộc chiến ở Ukraine gần đây có liên quan đến ông Tập Cận Bình. Lập trường của Bắc Kinh đã thu hút sự chú ý của công chúng, sau khi ông Putin công bố lệnh động viên một phần và đưa ra lời đe dọa sử dụng vũ khí hạt nhân.
Ông Zelenskyy: Khó nói chuyện với ông Tập Cận Bình
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy cho biết hôm thứ Sáu (23/9) rằng, ông muốn hàn gắn mối quan hệ với Trung Quốc. Tuy nhiên, ông mô tả lập trường của Trung Quốc về hành động gây hấn của Nga ở Ukraine là “mập mờ”, gây khó khăn khi nói chuyện với ông Tập.
“Tôi hy vọng Trung Quốc có thể giúp Ukraine”, ông Zelenskyy nói trong một cuộc phỏng vấn độc quyền với tờ Ouest-France của Pháp. Tuy nhiên, ông cũng cho biết lúc này rất “khó” để ông nói chuyện với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình.
Ông Zelensky cũng nói rằng trước khi Nga tiến hành cuộc chiến tranh xâm lược Ukraine cách đây 7 tháng, đã có “các kênh liên lạc” giữa Kyiv và Bắc Kinh, và hai nước đã có “rất nhiều hợp tác kinh tế và thương mại”.
Hôm thứ Năm (22/9), Bộ trưởng Ngoại giao Ukraine Dmytro Kuleba và Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị đã có cuộc gặp bên lề Đại hội đồng Liên Hợp Quốc tại New York.
Ông Kuleba sau đó đã đăng tải lên Twitter rằng, Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị (Wang Yi) nói với ông rằng, Trung Quốc tôn trọng chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của Ukraine và phản đối việc sử dụng vũ lực như một cách để giải quyết sự khác biệt. Vào đúng thời điểm nhạy cảm trong cuộc xung đột Nga-Ukraine, Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị đã có cuộc gặp với Bộ trưởng Ngoại giao Ukraine Kuleba tại New York, hôm 22/9/2022. (Ảnh: Dmytro Kuleba/Twitter)
Tân Hoa Xã, cơ quan ngôn luận của ĐCSTQ cho biết, khi ông Vương Nghị gặp người đồng cấp Ukraine Kuleba, ông Tập Cận Bình đã chỉ ra rằng chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của tất cả các nước cần được tôn trọng, và Trung Quốc “không bao giờ khoanh tay đứng nhìn” về vấn đề Ukraine. Ông Kuleba nói rằng ông hy vọng Trung Quốc sẽ “đóng một vai trò quan trọng”.
Tuần trước, ông Tập đã có chuyến công du đầu tiên sau đại dịch tới Trung Á, tổ chức cuộc gặp cấp cao với ông Putin tại Uzbekistan vào ngày 15/9. Nhưng báo cáo chính thức của Trung Quốc về cuộc họp không đề cập đến từ “Ukraine”.
Trong giai đoạn này, quân đội Ukraine đã tiến hành một cuộc phản công lớn và tái chiếm phần lớn khu vực Kharkiv trước đây do Nga chiếm đóng.
Về vấn đề này, tài khoản Weibo chính thức của ĐCSTQ, “Ngưu đàn cầm”, đăng một bài viết nói rằng: “Ông Putin hiện cũng đang chịu áp lực rất lớn, và cuộc thử thách khốc liệt nhất đang đến. Nói cách khác, Nga đã đến thời khắc nguy hiểm nhất. Bây giờ Nga không chỉ chiến đấu chống lại Ukraine, mà còn trong cuộc chiến chống lại bộ máy quân sự của toàn bộ phương Tây… Điều khiến mọi người khó thở hơn chính là phát biểu về vũ khí hạt nhân”.
Việc Nga đột ngột leo thang hành động quân sự có liên quan đến ông Tập Cận Bình?
Vào ngày 21/9, ông Putin tuyên bố tuyển dụng bắt buộc khoảng 300.000 quân dự bị của Nga và đe dọa sẽ “sử dụng mọi phương tiện hiện có” để bảo vệ Nga. Điều này đã làm dấy lên các cuộc biểu tình lớn ở Nga, và hàng nghìn nam giới Nga trong độ tuổi nhập ngũ đã bắt đầu bỏ trốn.
Nga cũng đang tổ chức các cuộc trưng cầu dân ý ở 4 khu vực là Donetsk, Luhansk, Kherson và Zaporozhye từ ngày 23/9 đến 27/9. Ông Putin hôm 21/9 tuyên bố Moscow sẽ công nhận kết quả cuộc trưng cầu dân ý bất kể kết quả ra sao.
Nhiều nhà quan sát cho rằng, cuộc phản công của Ukraine đã dẫn đến một loạt hành động của ông Putin. Tuy nhiên, ông Andrei Illarionov, cựu cố vấn của tổng thống Nga cho hay, có thể chính Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, chứ không phải đòn phản công của Ukraine gần đây, đã tác động đến quyết định mới nhất của ông Putin.
Ông Andrei Illarionov cho biết trong một cuộc phỏng vấn với kênh truyền thông DW của Đức rằng, tất cả các quyết định này đã được công bố trong khoảng thời gian 3 ngày từ 19/9 đến 21/9. Điều gì đã xảy ra trước đó, tức là vào ngày 17/9 và 18/9? Ông Putin trở lại Moscow sau hội nghị thượng đỉnh Hợp tác Thượng Hải (SCO) vào ngày 16/9.
Ông Illarionov cho biết, người có ảnh hưởng duy nhất có thể trao đổi những nội dung như vậy với ông Putin là ông Tập Cận Bình. Vì vậy, ông Tập dường như đã nói với ông Putin điều gì đó, buộc ông Putin phải đảo ngược thái độ đối với chiến tranh và thay đổi cơ bản các kế hoạch trước đây của ông về “trưng cầu dân ý”, bắt buộc và đe dọa hạt nhân.
Tuy nhiên, ông Illarionov cho biết ông không biết nội dung trao đổi cụ thể giữa hai nhà lãnh đạo, nhưng nói rằng ông không loại trừ khả năng ông Tập Cận Bình khuyên đối tác của mình hoàn thành mọi việc ở Ukraine càng sớm càng tốt – chẳng hạn như trước thềm Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ 20 của ĐCSTQ vào tháng 10.
Nga đã chiến đấu trong một cuộc chiến kéo dài suốt bảy tháng bất phân thắng bại. Ông Illarionov cho rằng, chính điều này đã khiến ông Tập không khỏi xấu hổ và khiến ông tỏ ra yếu đuối khi tiến hành việc quan trọng nhất trong cuộc đời mình. Nhưng ông Tập Cận Bình không cho phép mình trông yếu đuối. Ông Illarionov cho rằng sớm muộn gì ông Putin cũng sẽ bị đánh bại. Chỉ là mọi người không biết khi nào và cái giá sẽ ra sao .
Phương Tây cảnh báo Nga về lập trường của Bắc Kinh
Các nhà lãnh đạo phương Tây xem phát biểu của ông Putin hôm thứ Tư (21/9) là dấu hiệu của sự tuyệt vọng.
Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden phát biểu trên bục của Liên Hợp Quốc hôm 21/9 rằng, Nga đã “phản bội một cách đáng xấu hổ Hiến chương Liên Hợp Quốc” trong nỗ lực “phá hủy quyền tồn tại của người Ukraine”. Ông cũng cảnh báo ông Putin rằng “một cuộc chiến tranh hạt nhân không thể chiến thắng” và không nên có những ảo tưởng như vậy.
Ông Biden đã ra lệnh cho một hội đồng gồm các chuyên gia dân sự và quân sự đánh giá nguy cơ chiến tranh hạt nhân và phản ứng có thể xảy ra của Hoa Kỳ.
Đài phát thanh Pháp (RFI) đưa tin, Thủ tướng Đức Scholz cho rằng việc ông Putin điều động một số quân nhân dự bị tham chiến là “một động thái liều lĩnh”.
Tổng thống Pháp Emmanuel Macron nói: “Thật đáng tiếc khi ông Putin đã kéo đất nước và tuổi trẻ của mình vào vũng lầy chiến tranh”.
Cuộc trưng cầu dân ý do Nga kiểm soát cũng bị chỉ trích. Tổng thư ký Liên Hợp quốc Antonio Guterres gọi đây là một “cuộc trưng cầu dân ý giả” và “vi phạm Hiến chương Liên Hợp quốc và luật pháp quốc tế”.
Lập trường của Bắc Kinh đã thu hút sự chú ý của công chúng, sau khi ông Putin công bố lệnh động viên một phần và đưa ra lời đe dọa hạt nhân. Một bài phân tích của tờ AFP chỉ ra rằng, việc Bắc Kinh kêu gọi đối thoại và đình chiến, nhấn mạnh sự cần thiết phải “tôn trọng sự toàn vẹn lãnh thổ của tất cả các nước” dường như đã rút ngắn một khoảng cách với ông Putin.
Khi được phóng viên tờ AFP hỏi về quan điểm của Trung Quốc đối với lệnh động viên một phần của ông Putin, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Uông Văn Bân nói: “Trung Quốc luôn cho rằng chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của tất cả các nước cần được tôn trọng”.
Tờ Wall Street Journal cho biết, các chính phủ phương Tây trong những tháng gần đây nói rằng họ không phát hiện thấy bất kỳ hành động nào của Nga cho thấy Moscow đang chuẩn bị sử dụng vũ khí hạt nhân. Nhưng các chính phủ này tin rằng những lời đe dọa của ông Putin cần phải được xem xét một cách nghiêm túc, bởi vì ông Putin không phải là người “thích đùa”.
Thanh Hải
Theo The Epoch Times