Mạc Văn Trang
Tháng 5/2019, Volodymyr Zelenskiy khi trúng cử Tổng thống Ukraina, Chính phủ của ông đã chọn chàng thanh niên Mykhailo Albertovich Fedorov 28 tuổi làm Bộ trưởng Chuyển đổi Kỹ thuật số. Fedorov sinh 21/1/1991 và không phải “con đồng chí” nào cả. Trước đó Fedorov đã có những hoạt động nổi bật trong phong trào sinh viên và sau đó lập doanh nghiệp IT với sứ mệnh ứng dụng công nghệ trong xã hội dân sự.
Với tư cách Bộ trưởng, Fedorov không có những phát ngôn hùng hồn, mà chỉ đưa ra Dự án “nhà nước trong điện thoại thông minh” nhằm mục đích đến năm 2024, 100% tất cả các dịch vụ của Chính phủ phải có sẵn trực tuyến với 20% dịch vụ được cung cấp tự động, không có sự can thiệp của “hành chính”, và 1 mẫu điền trực tuyến để nhận gói dịch vụ “trong mọi tình huống cuộc sống”.
Trước khi Nga xâm lược Ukraine, Fedorov, với tư cách là Bộ trưởng Chuyển đổi số của Ukraine, đã đi khắp thế giới và gặp gỡ lãnh đạo các công ty công nghệ hàng đầu để hợp tác và thường xuyên giữ mối quan hệ tin cậy. Sau đó Fedorov được giữ chức Phó Thủ tướng. (1)
Ngày 24/2/2022 khi Nga xâm lược Ukraine, Fedorov đã kêu gọi các công ty công nghệ lớn trên thế giới đóng cửa truyền thông của Nga và ngắt kết nối Nga với phần còn lại của thế giới, đồng thời Fedorov đã kêu gọi được khoảng 50 công ty viện trợ cho Ukraine.
Đặc biệt Fedorov kêu gọi sự trợ giúp của tỷ phú công nghệ Elon Musk. Ông đã đề nghị CEO SpaceX gửi hệ thống Internet vệ tinh Starlink, một phương tiện quan trọng để giúp người dân Ukraine kết nối mạng.
Ngay sau đó, Elon Musk đồng ý, và chỉ 2 ngày sau Fedorov thông báo rằng hệ thống đã đến. Dịch vụ này vô cùng quan trọng cho Ukraine, bởi quân đội nước này phải dựa vào Starlink để tổ chức liên lạc, hợp đồng tác chiến….
Ngoài Starlink, Elon Musk đã bàn giao các trạm Tesla Powerwall cho Ukraine. Đây là các trạm năng lượng mặt trời và máy phát điện cung cấp nguồn điện dự phòng khi mất điện.
Hiện tại, các công ty như Google, Amazon, Apple, Oracle và Microsoft đang giúp Ukraine bảo vệ dữ liệu, an ninh mạng và giáo dục trực tuyến. Còn các hãng công nghệ tài chính như Revolut và PayPal đã bắt đầu cung cấp một số dịch vụ thanh toán cho người Ukraine.
“Cuộc chiến đã mở ra ‘một đất nước Ukraine kỹ thuật số mới’ dành cho các công ty công nghệ toàn cầu” – Fedorov nói. Theo trang The Kyiv Independent, hiện nay ngành công nghệ Ukraine tiếp tục phát triển ngay cả trong chiến tranh và chính quyền Ukraine chủ trương làm cho quốc gia này trở nên hấp dẫn hơn với các hãng công nghệ nước ngoài.
Hiện nay, Fedorov cũng sử dụng tầm ảnh hưởng của mình và sự quan tâm toàn cầu với Ukraine để duy trì mối quan hệ chặt chẽ với các doanh nghiệp công nghệ thế giới và hợp tác với họ trong các dự án mới.
Fedorov đánh giá công nghệ là một trong số ít các ngành vẫn đang phát triển trong chiến tranh và tạo nguồn thu ngân sách cho Ukraine. Trong tám tháng chiến tranh, xuất khẩu công nghệ thông tin (IT) của Ukraine đã tăng 16%, lên 287 triệu USD.
Theo Fedorov, việc tạo điều kiện phát triển ngành IT của Ukraine sẽ có lợi cho Chính phủ, vì điều đó sẽ giúp ích cho quá trình phục hồi sau chiến tranh. “Càng nhiều người tham gia vào IT, chúng ta càng có thể củng cố nền kinh tế nhanh chóng hơn”. (2)
Hồi đầu tháng 10/2022, Elon Musk đề xuất giải pháp hoà bình cho Ukraine là công nhận Crimea là của Nga và tổ chức trưng cầu dân ý lại, có giám sát quốc tế với 4 tỉnh của Ukraine mà Nga mới sáp nhập. Đồng thời Musk yêu cầu Chính phủ Mỹ trả tiền chi phí cho hệ thống Internet vệ tinh Starlink, chứ Musk không thể kham nổi nữa.
Nga rất hoan nghênh và xin đón chào Musk. Nhưng Musk đã bị dư luận Ukraine phê phán dữ dội.
Musk than rằng, từ đầu năm nay, SpaceX đã cung cấp dịch vụ Internet vệ tinh Starlink miễn phí cho Ukraine. Được biết tới nay 20.000 đơn vị vệ tinh Starlink đã được SpaceX viện trợ cho Ukraine, và theo Musk, hoạt động trên đã ngốn của công ty khoảng 80 triệu USD, có thể vượt mốc 100 triệu USD vào cuối năm nay. Trong lá thư gửi Bộ Quốc phòng, SpaceX dự đoán chi phí sẽ cán mốc 400 triệu USD trong 12 tháng tới.
Nhưng nhờ quan hệ tin cậy giữa Fedorov và Musk, mọi chuyện lại vẫn diễn ra rất tốt đẹp. (3)
Fedorov còn có sáng kiến quyên tiền ảo. Ông viết: “Giá trị của Dogecoin hiện còn cao hơn cả đồng rúp Nga. Chúng tôi bắt đầu nhận quyên góp bằng meme coin. Bây giờ thì đồng meme cũng có thể hỗ trợ quân đội của chúng tôi và cứu chúng tôi khỏi Nga. Những người sở hữu Dogecoin trên thế giới, Elon Musk, Billy Markus (nhà sáng lập Dogecoin) hãy hành động”.
Ukraine hiện đang nhận các khoản quyên góp bằng Bitcoin, Ether, Tether, Solana và Dogecoin.
Merkle Science, một công ty phân tích blockchain hôm 2/3/2022 cho biết, Chính phủ Ukraine và các tổ chức phi chính phủ khác như tổ chức DAO đã nhận được hơn 52 triệu USD tiền điện tử. Và “lượng tiền điện tử quyên góp cho Ukraine đang tăng chóng mặt”. (4)
Lược qua mấy đóng góp của Mykhailo Albertovich Fedorov như trên đủ thấy anh đúng là “Hồng phúc của dân tộc” Ukraine.
Còn với dân tộc Việt Nam, như bà Nguyễn Thị Quyết Tâm, nguyên Đại biểu Quốc hội, Phó bí thư Thành ủy Tp Hồ Chí Minh thì: “Con lãnh đạo làm lãnh đạo là hạnh phúc của dân tộc” (?!).
25/10/2022
Tài liệu tham khảo