Bảo Nguyên
Xe điện, một phát minh được ca ngợi là tuyệt vời, lại đang là mối đe dọa đối với lưới điện của Mỹ. Khi đón nhận những sáng kiến xanh, người Mỹ không được quên đi những thực tại khách quan mà họ phải đối mặt.
Một lưới điện mạnh mẽ là tối quan trọng. Thông thường, khi một lưới điện bị lỗi, hậu quả rất đáng sợ. Trong tất cả các mạng lưới điện lớn trên thế giới, lưới điện của Mỹ là một trong những hệ thống dễ bị tấn công.
Các tin tặc được nhà nước bảo trợ từ Iran, Nga, và không ngạc nhiên gì là cả Trung Quốc, là mối đe dọa thực sự đối với các đường dây truyền tải điện của Mỹ. Tuy nhiên, có một mối đe dọa khác (ít rõ ràng hơn nhiều) đối với lưới điện của Mỹ: xe điện (EV).
Vâng, đúng là như vậy đấy.
Chính quyền Biden đang nỗ lực hết mình đưa động cơ đốt trong vào thùng rác lịch sử. Trong sự thay đổi căn bản để hướng tới một thế giới mới, không phát thải, người Mỹ đang được yêu cầu đón nhận EVs. Tuy nhiên, sự đón nhận như vậy đòi hỏi một mạng lưới điện xuất sắc, thứ mà Mỹ thiếu.
Cụ thể thì, lưới điện Mỹ bao gồm một mạng lưới đường dây truyền tải, nhà máy điện và trung tâm phân phối khổng lồ. Mỹ có ba hệ thống lưới điện chính: Lưới phía Đông, Lưới phía Tây và Lưới ERCOT, hay còn được gọi là Lưới Texas. Trong số ba hệ thống, lưới điện phía Đông là lớn nhất.
Mặc dù ba lưới điện có thể hoạt động độc lập nhưng chúng cũng được kết nối với nhau. Một lưới điện bị hỏng có nghĩa là không có điện cho hàng chục triệu công dân và thời gian chìm trong bóng tối kéo dài. Hãy tưởng tượng một sự cố điện lưới ở Los Angeles hoặc New York. Hai thành phố này vốn đã đầy rẫy tội phạm; sự cố lưới điện sẽ khiến mọi thứ tồi tệ hơn gấp nhiều lần.
Các cuộc tấn công từ tin tặc
Năm 2018, Bộ An ninh Nội địa Mỹ (DHS) thông báo rằng tin tặc Nga đã chiếm quyền kiểm soát các phòng điều khiển của nhiều công ty điện lực khác nhau. Điều này cho phép tin tặc làm gián đoạn dòng điện và gây mất điện.
Đáng báo động hơn, DHS thừa nhận rằng các cuộc tấn công đã xảy ra từ năm 2016, cùng năm người Nga bắt đầu tấn công lưới điện của Ukraine. Mặc dù người Nga đã kiên quyết phủ nhận vụ tấn công, nhưng những lời phủ nhận như vậy dường như mâu thuẫn với thực tế.
Khi căng thẳng giữa Nga và Mỹ leo thang, và căng thẳng giữa Trung Quốc, một quốc gia thân thiện với hacker khác, và Mỹ gia tăng, dự kiến sẽ có nhiều gián đoạn hơn đối với mạng lưới điện.
Mối đe dọa từ xe điện
Tuy nhiên, như đã đề cập, người Mỹ nên phải lo ngại về những mối đe dọa “lành tính” hơn. Một bài báo gần đây, được xuất bản trên tạp chí Năng lượng Ứng dụng, đã thảo luận về mối đe dọa của ô tô điện đối với lưới điện. Hiện tại, có 2,5 triệu xe điện ở Mỹ; 4/5 chủ sở hữu chọn sạc xe qua đêm. Quyết định này, theo các nhà nghiên cứu, đang gây ra một áp lực đáng kể cho lưới điện.
Đến năm 2025, Mỹ sẽ có hơn 20 triệu xe điện trên các tuyến đường của mình. Đến năm 2030, theo Bloomberg, hơn một nửa doanh số bán xe hơi sẽ là xe điện. Sự căng thẳng đang gia tăng, và lưới điện không được chuẩn bị đầy đủ để gánh tải.
Nếu dự đoán của Bloomberg là đúng, thì như các nhà nghiên cứu lưu ý, sẽ mất 5,4 gigawatt năng lượng lưu trữ để sạc EV. Để hiểu quy mô của 5,4 gigawatt, một nhà máy điện hạt nhân tạo ra 1 gigawatt năng lượng. Mỹ hiện có 55 nhà máy điện. Để tạo thuận lợi cho cuộc cách mạng xe điện mới, Mỹ đòi hỏi nhiều nhà máy điện hơn nữa. Xét đến việc California, bang lớn nhất trong nước, đang tiến tới cấm bán xe hơi chạy bằng xăng và các bang khác đang xem xét áp dụng các biện pháp tương tự, Mỹ cần phải hành động. Yếu tố thời gian đang là rất quan trọng.
Điều gì sẽ xảy ra nếu, giả sử, lưới điện bị hỏng ở California, vốn đang phát cuồng vì xe điện? Để trả lời câu hỏi đó, chúng ta chỉ cần tua lại thời điểm cách đây vài tháng. Mùa hè vừa qua, bị tác động bởi nhiệt độ nóng như thiêu đốt, lưới điện của California tiến rất gần tới việc sụp đổ.
Nó sống sót qua thời điểm đó, nhưng nó đã mấp mé ở bờ vực sụp đổ.
Lưới sẽ được thử thách thêm nữa. Với mong muốn thúc đẩy doanh số bán xe điện của California, thử thách tiếp theo có thể sẽ là một thảm họa tuyệt đối. Năng lượng là một nguồn tài nguyên hữu hạn, một thực tế dường như đã bị bỏ qua đối với rất nhiều người đam mê xe điện.
Trên thực tế, lưới điện của Mỹ đã nằm trên bờ vực nguy hiểm. Nó đã như vậy trong nhiều năm. Trong một bài viết nghiêm túc cho Tạp chí Smithsonian, Tiến sĩ Massoud Amin, giáo sư Kỹ thuật Điện và Máy tính (ECE) tại Đại học Minnesota, đã giải thích về nhiều cách mà lưới điện của nước Mỹ, “thứ phức tạp nhất” từng được xây dựng, có thể sụp đổ. Ông viết, lưới điện “tạo nền tảng cho nền kinh tế của chúng ta, chất lượng cuộc sống của chúng ta, xã hội của chúng ta”. Nếu không có nó, xã hội sẽ bị đình trệ nghiêm trọng. Tội phạm sẽ gia tăng. Sự sống sẽ bị mất. Sự hỗn loạn sẽ ngự trị.
Đến năm 2025, theo Hiệp hội Kỹ sư Dân dụng Mỹ, việc Mỹ không có khả năng duy trì nhiều đường dây điện của mình sẽ khiến đất nước phải trả giá đắt – chính xác là 130 tỷ USD. Xe điện, thường được ca ngợi là phát minh tuyệt vời, đi kèm với một loạt các vấn đề lớn.
Trên khắp Mỹ, như tác giả Ben Guess đã lưu ý gần đây, hiện có 21 EV trên mỗi cổng sạc công cộng. Đến năm 2030, để bắt kịp xu hướng mua xe điện, Mỹ phải lắp đặt gần 500 cổng sạc mỗi ngày trong 8 năm tới.
Điều này nghe có thực tế với bạn không?
Ngay cả khi Mỹ bằng cách nào đó nỗ lực để lắp đặt đủ các cổng sạc, thì lưới điện chỉ đơn giản là không đủ mạnh để hỗ trợ các nhu cầu liên quan đến pin. Đây là một điểm cần được nhấn mạnh, lặp đi lặp lại và không thoái lui. Đúng, tin tặc do nhà nước tài trợ là một mối đe dọa, nhưng các sáng kiến EV do nhà nước tài trợ không hẳn là vô hại. Trong khi đón nhận tất cả những thứ ‘xanh’, người Mỹ không được quên bức tranh lớn hơn, những thực tại khách quan mà họ phải đối mặt.
Bài viết chỉ phản ánh quan điểm của tác giả, không nhất thiết phản ánh quan điểm của NTDVN.
Bảo Nguyên