Hôm 7/1, nhiều nhóm lớn công nhân đã biểu tình tại một công ty sản xuất dược phẩm ở Trùng Khánh, một siêu đô thị ở phía Tây Nam Trung Quốc. Các cuộc biểu tình này nổ ra sau khi công ty Zybio – nhà sản xuất bộ dụng cụ xét nghiệm Covid-19 – bất ngờ sa thải hàng nghìn công nhân.
Các video được đăng trực tuyến cho thấy khung cảnh các công nhân tức giận đang phá hủy các hộp chứa bộ dụng cụ xét nghiệm Covid-19, phá hoại văn phòng của công ty và đụng độ với cảnh sát trong trang phục chống bạo động. Người biểu tình đã ném hộp nhựa, chai nước và mũ nhựa vào cảnh sát, khiến họ phải bỏ chạy. Đây là điều hiếm khi xảy ra ở Trung Quốc.
Tình trạng bất ổn được châm ngòi sau khi công ty Zybio đột ngột sa thải gần 8.000 nhân viên, theo lời kể của các nhân viên phỏng vấn với ấn bản tiếng Trung của The Epoch Times. Các nhân viên này nhận được thông báo rằng, họ có thể nghỉ Tết Nguyên Đán sớm, trong khi vẫn còn hai tuần nữa mới đến Tết. Trên thực tế, điều này có nghĩa là họ bị cho nghỉ việc sớm.
Theo trang web của công ty, Zybio là nhà sản xuất thiết bị và thuốc thử chẩn đoán in vitro (IVD) nổi tiếng ở Quận Đại Độ Khẩu (Dadukou) của Trùng Khánh. Nhiều người trong số những người bị sa thải đã được công ty Zybio tuyển dụng vào năm ngoái để để đáp ứng nhu cầu cấp thiết về bộ xét nghiệm – theo chính sách Zero Covid của chính quyền Trung Quốc.
Tuy nhiên, nhu cầu cầu đó nay không còn cần thiết nữa, vì Trung Quốc đã nhanh chóng kết thúc chính sách Zero Covid kéo dài ba năm vào đầu tháng 12/2022. Theo đó, chính quyền nước này đã loại bỏ xét nghiệm PCR bắt buộc trên diện rộng. Việc tạm dừng xét nghiệm bắt buộc có tác động đáng kể đến các nhà sản xuất dược phẩm.
Sa thải là ‘giọt nước tràn ly’
Anh Tiểu Đông (Xiaodong) (bí danh), một nhân viên của công ty Zybio, đã xác nhận với ấn bản tiếng Trung của The Epoch Times rằng, các cuộc biểu tình nổ ra do công ty này đột ngột sa thải nhân viên.
Ba năm qua đã chứng kiến Trùng Khánh – thành phố với hơn 30 triệu dân – bị vùi dập bởi các đợt phong tỏa, các cuộc biểu tình rầm rộ vào tháng 11/2022 và đợt bùng phát dịch Covid-19 vào tháng 12/2022. Trong khi Tết Nguyên Đán đang cận kề, việc sa thải đột ngột là giọt nước tràn ly đối với nhiều công nhân.
Nói chuyện với The Epoch Times vào ngày 7/1, anh Tiểu Đông đã cáo buộc cong ty Zybio “thất hứa”.
“Công ty cho chúng tôi nghỉ nhưng họ không cho chúng tôi biết khi nào chúng tôi có thể quay lại và liệu họ có trả lương cho chúng tôi hay không”, anh nói.
Theo anh Tiểu Đông ngoài mức lương cao hơn, công ty Zybio đã hứa thưởng 3.000 nhân dân tệ (khoảng 438 USD) cho những công nhân làm việc cho công ty trước và sau dịp Tết Nguyên Đán.
Anh Tiểu Đông bắt đầu làm việc cho công ty này từ tháng 6/2022. Anh tin rằng công ty Zybio có một đơn đặt hàng lớn vào đầu tháng 12/2022 nên công ty mới tuyển dụng 6.000 đến 7.000 công nhân vào thời điểm đó.
“[Công ty Zybio] đã tuyển dụng thêm công nhân vào đầu tháng 12/2022. Họ nói rằng họ sẽ trả tiền thưởng thành ba đợt. Đợt đầu tiên, họ sẽ trả cho chúng tôi là 1.000 nhân dân tệ (khoảng 146 USD) nếu chúng tôi làm việc cho đến ngày 21/1. Các đợt khác sẽ được công ty thanh toánn nếu chúng tôi làm việc cho đến ngày 15/2”.
“Tôi được giao nhiệm vụ chế tạo máy chiết xuất axit nucleic vào tháng 7/2022. Chúng tôi kiếm được thu nhập khá tốt trong tháng 11/2022, khoảng 8.000 nhân dân tệ đến 9.000 nhân dân tệ (1.170 USD đến 1.316 USD) trong tháng”, anh Tiểu Đông nói. Đó cũng là tháng mà anh có mức thu nhập cao nhất. Vào tháng 10/2022, anh kiếm được hơn 6.000 nhân dân tệ (khoảng 877 USD).
Tuy nhiên, thu nhập của công ty đã sụt giảm khi chính quyền Trung Quốc tuyên bố dỡ bỏ lệnh phong tỏa và tạm dừng xét nghiệm PCR bắt buộc. Theo anh Tiểu Đông, đợt sa thải lớn trong tháng này liên quan đến khoảng 80% tổng lực lượng lao động của công ty.
Từ PCR cho đến xét nghiệm kháng nguyên
Việc Trung Quốc đột ngột nới lỏng các hạn chế về đại dịch khiến đất nước tỷ dân rơi vào tình trạng hỗn loạn. Người dân Trung Quốc phàn nàn về tình trạng thiếu thuốc men, bệnh viện quá tải bệnh nhân và lò hỏa táng hoạt động suốt ngày đêm trong khi khi thi thể vẫn chất đống.
Khi đợt bùng phát Covid-19 gần đây càn quét khắp đất nước này, người dân và bác sĩ ở các vùng nông thôn và thị trấn xa xôi ở Trung Quốc đã phàn nàn về tình trạng thiếu thuốc men và bộ dụng cụ xét nghiệm kháng nguyên, theo các cuộc phỏng vấn với ấn bản tiếng Trung của The Epoch Times.
Công ty Zybio chuyển từ xét nghiệm PCR sang xét nghiệm kháng nguyên, vốn cho kết quả kém chính xác hơn nhưng nhanh hơn. Tuy nhiên, bấy nhiêu đó cũng không đủ để cứu vãn nhà máy Trùng Khánh này, mà một bài báo của Đài Á Châu Tự Do (RFA) đã mô tả là “hiện không còn tồn tại”.
“Một số tỉnh không còn áp dụng xét nghiệm PCR vào tháng 11/2022, vì vậy công ty [Zybio] bắt đầu sản xuất bộ dụng cụ xét nghiệm kháng nguyên. Vấn đề bây giờ là họ không còn nhận được thêm đơn đặt hàng nào cho những sản phẩm này nữa”, anh nói.
‘Đừng tạo thêm rắc rối’
Theo anh Tiểu Đông, công ty thực hiện việc sa thải một cách chiếu lệ, do đó mới khiến công nhân tức giận.
“Không có quản lý nào xuất hiện hoặc giải thích cho chúng tôi rằng chuyện gì đang xảy ra. Chỉ có một người từ công ty tuyển dụng đến, dùng loa phóng thanh hét vào mặt chúng tôi và yêu cầu chúng tôi rời đi. Ông ta nói: ‘Các người chỉ cần làm theo những gì được yêu cầu! Đừng tạo thêm rắc rối!’”.
Theo anh Tiểu Đông, cảnh sát chống bạo động và người đứng đầu chính quyền Quận Đại Độ Khẩu cũng có mặt trong các cuộc biểu tình vào ngày 7/1.
Những người biểu tình đã giải tán sau khi công ty Zybio đồng ý trả lương cho công nhân.
“Nhà máy này nói rằng, họ sẽ trả lương tháng 12/2022 cho chúng tôi vào ngày 7/1 và lương tháng 1/2023 sẽ được trả vào ngày 8/1”, anh Tiểu Đông nói.
Anh cũng bổ sung thêm rằng, công ty Zybio đã đề nghị thưởng 1.000 nhân dân tệ (146 USD) cho những công nhân vẫn muốn gắn bó với công ty này.
Ở cuối đoạn video, người ta có thể nghe thấy cảnh sát nói rằng, những người biểu tình bị tình nghi “gây rối trật tự công cộng” và những người lãnh đạo cuộc biểu tình sẽ bị bắt nếu họ không rời đi ngay lập tức.
Công ty Zybio không trả lời yêu cầu bình luận từ The Epoch Times.
Theo The Epoch Times
Thanh Hải biên dịch