Hai mươi năm sau khi phát động cuộc xâm lược Iraq của liên minh do Hoa Kỳ dẫn đầu, hôm 08/03, Bộ trưởng Quốc phòng Lloyd Austin đã có chuyến thăm không báo trước tới Baghdad để gặp gỡ thủ tướng của quốc gia này, ông Mohammed Shia al-Sudani.
Ông Austin đang có chuyến công du nhiều ngày đến Trung Đông, trong đó ông sẽ gặp gỡ các nhà lãnh đạo của các quốc gia đồng minh với Hoa Kỳ.
Trọng tâm cuộc gặp của ông Austin với ông al-Sudani là thảo luận về tương lai của sự hiện diện của quân đội Hoa Kỳ tại Iraq.
Hoa Kỳ hiện có 2,500 binh lính ở quốc gia này.
“Tôi vừa kết thúc một cuộc hội đàm hiệu quả với Thủ tướng Sudani và Bộ trưởng Quốc phòng Abbasi. Đây là cuộc tiếp xúc cấp cao mới nhất giữa hai chính phủ của chúng ta,” ông Austin nói với một nhóm phóng viên ở Baghdad. “Và tất cả những cuộc gặp gỡ này nhấn mạnh cam kết của Hoa Kỳ trong việc mở rộng liên kết đối tác của chúng tôi với người dân và chính phủ Iraq. Chúng tôi cam kết sâu sắc trong việc bảo đảm rằng người dân Iraq có thể sống trong hòa bình và sự tôn trọng, với sự an toàn và an ninh cũng như cơ hội kinh tế cho tất cả mọi người.”
Trong các bình luận của mình, ông Austin đã đề cập đến Daesh, nhóm khủng bố mà vào năm 2014 — không lâu sau khi Hoa Kỳ rút hầu hết lực lượng ra khỏi Iraq — bắt đầu một cuộc tấn công mà cuối cùng đã giúp tổ chức này kiểm soát các khu vực rộng lớn của đất nước.
“Quý vị biết đấy, chỉ cách đây vài năm, Daesh đã hành quân khắp Iraq, khủng bố người dân của họ và đe dọa sự ổn định của toàn khu vực,” Bộ trưởng Austin nói. “Đáp lại, Hoa Kỳ đã triệu tập liên minh toàn cầu gồm 80 quốc gia, và liên minh đó đã đáp ứng yêu cầu từ chính phủ cầm quyền của Iraq để hợp tác cùng họ nhằm đánh bại kẻ thù khủng bố tàn nhẫn này.”
Trong cuộc xâm lược Iraq năm 2003, ông Austin từng chỉ huy một lực lượng bộ binh của lục quân Hoa Kỳ trên thực địa. Năm 2011, ông đã lãnh đạo và giám sát việc rút quân đội Hoa Kỳ ra khỏi Iraq sau tuyên bố của Hoa Kỳ rằng họ đã đạt được các mục tiêu của cuộc xâm lược này.
Vào đầu tháng 12/2021, Hoa Kỳ thông báo rằng nhiệm vụ chiến đấu của họ ở Iraq đã kết thúc, nhưng quân đội của họ sẽ ở lại quốc gia này.
Vào thời điểm đó, bình luận về vai trò tiếp nối của lực lượng Hoa Kỳ tại Iraq, Thiếu tá John Brennan cho biết, “khi chúng tôi hoàn thành vai trò chiến đấu của mình, chúng tôi sẽ ở lại đây để tư vấn, trợ giúp ISF [Lực lượng An ninh Iraq], theo lời mời của Cộng hòa Iraq.”
Các lực lượng liên minh, bao gồm chủ yếu là quân đội Hoa Kỳ, với phần lớn sự trợ giúp từ Vương quốc Anh, đã xâm lược Iraq sau khi cựu Tổng thống George Bush tuyên bố rằng cựu Tổng thống Iraq Saddam Hussein và chế độ của ông ta sở hữu vũ khí hủy diệt hàng loạt.
Ông Hussein đã được cho thời hạn để từ chức tổng thống nếu không thì sẽ phải đối mặt với hành động quân sự. Ông Saddam đã từ chối rời bỏ chức vụ tổng thống và ra lệnh cho các lực lượng của mình chống lại một cuộc xâm lược; còn ông ta thì bỏ trốn.
Mặc dù Hoa Kỳ và các đồng minh của nước này đã tiêu diệt lực lượng của ông Saddam trong ba tuần với số thương vong tương đối ít, nhưng các cuộc tấn công du kích vẫn tiếp tục nhắm vào lực lượng liên minh và binh sĩ Mỹ tiếp tục phải giao tranh khốc liệt và chịu thương vong.
Đầu tháng 12/2003, các binh sĩ Hoa Kỳ đã bắt được ông Saddam Hussein, và giao nộp ông ta cho chính phủ mới của Iraq. Chính phủ này đã tuyên ông phạm tội phản nhân loại. Ông bị kết án tử hình bằng hình thức treo cổ, bản án được thi hành vào sáng ngày 30/12/2006.
Ngọc Mai biên dịch