Chính quyền ông Biden đang hoan nghênh một cuộc gặp tiềm năng giữa Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình.
Phát ngôn viên của Hội đồng An ninh Quốc gia Mỹ John Kirby cho biết Nhà Trắng sẽ khuyến khích một cuộc gặp tiềm năng giữa Trung Quốc và Ukraine để giúp chính quyền Bắc Kinh hiểu rõ hơn về nhu cầu của người dân của đất nước đang bị chiến tranh tàn phá.
Phát biểu trong cuộc họp báo hôm 16/3, ông Kirby nói rằng: “Hoa Kỳ cho rằng việc Trung Quốc và Ukraine tiến tới đối thoại là tín hiệu rất tích cực. Chúng tôi cho rằng, quan trọng là người dân Trung Quốc hiểu được quan điểm của Ukraine chứ không chỉ riêng quan điểm của ông Putin”.
Ông Kirby cho hay Nhà Trắng đã “khuyến khích” một cuộc gặp như vậy trong “một thời gian dài” và cho biết thêm rằng, chính quyền sẽ thận trọng trước bất kỳ nỗ lực nào của Trung Quốc nhằm môi giới một thỏa thuận hòa bình mà không bàn bạc kỹ lưỡng trước với Ukraine.
Ông nói: “Chúng tôi chắc chắn sẽ lo ngại trước bất kỳ đề xuất nào từ [Trung Quốc] mang tính phiến diện và chỉ phản ánh quan điểm của Nga”.
Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) đang cố gắng đóng vai trò trung gian hòa giải, mặc dù cho đến nay chế độ này đã công khai ủng hộ cuộc xâm lược của Nga và chưa tổ chức bất kỳ cuộc đàm phán thực chất nào với các quan chức Ukraine.
Bộ Ngoại giao Trung Quốc ngày 24/2 công bố “kế hoạch hòa bình” 12 điểm về xung đột Nga – Ukraine trong ngày đánh dấu 1 năm chiến sự. Kế hoạch kêu gọi chấm dứt chiến sự, nối lại các cuộc đàm phán hòa bình, bảo vệ nhà máy hạt nhân và ngưng các biện pháp trừng phạt.
Trên thực tế, kế hoạch này được cho là lặp lại phần lớn tuyên truyền của Nga và đổ lỗi cho Mỹ và Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) đã châm ngòi cho cuộc xung đột Nga – Ukraine.
Theo ông Zelenskyy, việc kế hoạch này nhấn mạnh đến vấn đề bảo vệ chủ quyền quốc gia có nghĩa là quân đội Nga buộc phải khỏi lãnh thổ Ukraine.
Đề cập đến “kế hoạch hoà bình” của Trung Quốc, Tổng thống Ukraine nói rằng: “Những gì Trung Quốc đang nói có vẻ như tôn trọng toàn vẹn lãnh thổ [của Ukraine]. Họ không đề cập đến đất nước, nhưng sự toàn vẹn lãnh thổ của Ukraine đã bị vi phạm”.
“Toàn vẹn lãnh thổ đồng nghĩa với việc quân đội Nga phải rút khỏi lãnh thổ Ukraine. Bằng không thì chúng tôi không thể chấp nhận được ‘kế hoạch hòa bình’ này”.
Tương tự như vậy, ông Zelenskyy cũng bình luận về những lo ngại của Hoa Kỳ rằng Trung Quốc có thể cung cấp viện trợ sát thương cho quân đội Nga, đồng thời kêu gọi Trung Quốc không tham chiến theo phe của kẻ xâm lược.
“Tôi muốn tin rằng Trung Quốc sẽ đứng về phía hòa bình và công bằng, đó là phía của chúng tôi”, ông Zelenskyy nói.
“Tôi thực sự muốn tin rằng Trung Quốc sẽ không cung cấp vũ khí cho Nga. Điều này vô cùng quan trọng. Đây là ưu tiên số một đối với tôi và tôi đang cố gắng hết sức để ngăn điều đó xảy ra”.
Bên cạnh đó, ông Kirby nói rằng việc ĐCSTQ thúc đẩy lệnh ngừng bắn mà không cần Nga rút quân sẽ chỉ giúp Nga tái vũ trang và huấn luyện quân đội để phục vụ cho một cuộc tấn công khác.
“Mặc dù [một lệnh ngừng bắn] nghe có vẻ vô cùng hợp lý và giống như một tín hiệu tích cực vào thời điểm này, nhưng về cơ bản, nó sẽ mở đường cho các cuộc chinh phạt của Nga. Trên thực tế, lệnh ngừng bắn này sẽ công nhận những lợi ích của Nga và tất cả những nỗ lực của họ nhằm chinh phục lãnh thổ của một nước láng giềng bằng vũ lực”.
Ông Kirby khẳng định rằng, một nền hòa bình lâu dài, công bằng và bền vững không thể đến từ một phía mà tương lai của nền hoà bình đó cần phải có sự chung tay từ các quan điểm và quyết định của Ukraine.
Thanh Hải biên dịch