Hiện nay trong chuyến đi tua 3 ngày Châu Âu, Tổng thống Ukraine Zelensky lần đầu tiên tuyên bố đồng ý ngừng bắn dọc theo đường biên hiện tại trên thực tế, với điều kiện đạt được một số cam kết, trong đó có đảm bảo an ninh từ Mỹ. Điện Kremlin bình luận rằng họ không nhìn thấy ở trong đó tín hiệu rằng Kiev thực sự muốn thỏa thuận đình chiến.
Đầu ngày Thứ Năm 10/10, tờ Corriere della Sera (Ý) đưa tin Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky tuyên bố sẵn sàng ngừng bắn dọc theo đường ranh giới hiện tại trên thực địa, nhưng không công nhận đó là biên giới chính thức mới, với điều kiện ông đạt được một số cam kết từ phương Tây.
Đầu tiên, là từ Mỹ, ông muốn đạt được cam kết an ninh tương tự những gì mà Mỹ đã từng cam kết cho Nhật, Hàn, và Philippines. Tiếp đó, ông muốn Ý, Pháp, và Đức cam kết giúp Ukraine nhanh chóng gia nhập Liên minh EU.
Theo tờ báo, ông Zelensky nói ông không bao giờ muốn chính thức cắt đất cầu hòa, điều mà tờ báo miêu tả là bất kỳ chính trị gia nào của Kiev cũng đều có quan điểm giống như thế. Tuy nhiên đảm bảo an ninh và hy vọng phát triển kinh tế là điều mà ông muốn có được cho Ukraine. Tờ báo cũng bình luận rằng, chuyến công du này của ông Zelensky là để “tìm một lối thoát mà Ukraine không phải quỳ gối.”
Theo tờ báo Bild (Đức) bình luận, đây là lần đầu tiên Kiev đồng ý ngồi vào bàn đàm phán khi không kèm điều kiện lấy lại vùng đất mà Nga đã sáp nhập vào bản đồ của mình.
Cuộc họp Rammstein vận động hậu thuẫn quân sự cho Kiev đã không diễn ra theo dự kiến, với lý do là Tổng thống Mỹ Joe Biden bận rộn với tình hình bão lũ trong nước khi siêu bão Milton đổ bộ nước ông, cho nên ông không thể tới và chủ tọa cuộc họp này. Tuy cuộc họp không diễn ra theo dự kiến, như tờ báo Ý bình luận, nhưng ông Zelensky vẫn tận dụng chuyến công du Châu Âu đã lên kế họach, và theo như ông Zelensky đã nói vào đầu chuyến công du này “Vào tháng 10, tháng 11 và tháng 12, chúng tôi cơ hội thực sự để đưa tình hình tiến tới hòa bình và ổn định lâu dài. Tình hình trên chiến trường tạo cơ hội để đưa ra lựa chọn này – một lựa chọn thiên về hành động quyết liệt để chấm dứt chiến tranh muộn nhất vào năm 2025.”
Tuy nhiên, sau khi tới Ý, ông đã có tuyên bố đồng ý ngừng bắn như nêu trên. Tờ báo của Ý chỉ ra rằng, tháng 9 vừa qua là tháng mà Ukraine đã mất thêm 468 km2 lãnh thổ, đánh dấu tháng mất nhiều lãnh thổ nhất kể từ nửa sau của năm 2022 cho tới nay.
Trước đó, giáo sư Mearsheimer của Đại học Chicago Mỹ đã từng phân tích rằng, nếu Ukraine không mạnh hơn về quân sự trong cuộc chiến tranh tiêu hao này, thì nên hòa đàm càng sớm càng tốt, vì càng đánh sẽ càng thiệt.
Sau tuyên bố đồng ý đàm phán của ông Zelensky khi đang công du Châu Âu nêu trên, thì cùng ngày Thứ Năm, Dmitry Litvin, người đảm nhiệm chức vị cố vấn về truyền thông của ông Zelensky đã nói với phóng viên của truyền thông nội địa Ukraine như thế này, “Chúng tôi đã có “công thức hòa bình” rồi, mà trong đó đã nói rõ điều mà Ukraine nhìn nhận là hòa bình công bằng.”
Phản ứng từ phía Nga
Cùng ngày Thứ Năm, người phát ngôn của Điện Kremlin Dmitry Peskov, khi bình luận về tuyên bố đồng ý ngừng bắn của ông Zelensky, đã nói với phóng viên của truyền hình Nga RIA Novosti rằng Nga không nhìn thấy từ phía Ukraine tín hiệu có tính thực chất nào rằng Ukraine đã sẵn sàng cho đàm phán ngừng bắn, theo truyền thông Nga đưa tin.
Nhiều tháng này phía Nga vẫn luôn chủ trương rằng Nga sẵn sàng đàm phán hòa bình trên cơ sở hòa ước dở dang Istanbul 2022 —trong đó Ukraine chấp nhận trở thành quốc gia trung lập, phi quân sự hóa— kèm theo thừa nhận đường ranh giới thực địa ở chiến trường hiện tại.
Ngoài ra, Nga vẫn luôn coi việc ông Zelensky không xóa bỏ một lệnh cấm mà ông ban hành từ 2022, cấm bất kỳ ai ở Ukraine hòa đàm với Nga, là biểu hiện không thành ý cho một cuộc đàm phán. Nga nhiều lần tuyên bố việc Ukraine đang chiếm đóng lãnh thổ Nga (tỉnh Kursk) là chướng ngại khiến hòa đàm là không thể xảy ra. Nga cũng nói Hội nghị Thượng đỉnh về Hòa bình của ông Zelensky là giả hiệu, đó không phải là hội nghị hòa bình, mà là nỗ lực về ngoại giao để gây sức ép với Nga. Nga cũng không chấp nhận sức ép này, vì họ tin rằng họ đang chiến thắng ở chiến trường thực địa.
Nhật Tân