Tổng thống đắc cử Hoa Kỳ Donald Trump cho biết ông “có thể” sẽ cắt giảm viện trợ của Mỹ dành cho Ukraine sau khi nhậm chức. Ông Trump tuyên bố như vậy trong một cuộc phỏng vấn được phát sóng vài giờ sau khi ông công khai kêu gọi Moskva và Kiev “ngừng bắn ngay lập tức”.

Trong một cuộc phỏng vấn được NBC News phát sóng hôm Chủ Nhật (8/12), ông Trump được hỏi liệu Ukraine có nên “chuẩn bị cho việc nhận ít viện trợ hơn từ Hoa Kỳ” sau lễ nhậm chức của ông vào tháng Một tới hay không. Ông Trump trả lời “Có thể. Vâng, có thể, chắc chắn rồi”.

Hoa Kỳ đã cấp cho Ukraine 131,36 tỷ USD kể từ tháng 2/2022, theo số liệu do Bộ Quốc phòng Hoa Kỳ công bố hồi đầu tháng Mười Hai này. Thực sự thì chỉ có dưới 90 tỷ USD trong số tiền này đã được chuyển đi, theo Viện Kinh tế Thế giới Kiel của Đức.

Trong suốt chiến dịch tranh cử của mình, ông Trump liên tục hứa hẹn rằng ông sẽ chấm dứt chiến tranh Ukraine trong vòng “24 giờ” sau khi nhậm chức, mà không đưa ra bất kỳ chi tiết cụ thể nào về cách ông sẽ đạt được việc này. Tuy nhiên, người ta tin rằng ông sẽ sử dụng mối đe dọa cắt giảm viện trợ của Hoa Kỳ để buộc nhà lãnh đạo Ukraine Zelensky phải đàm phán, cũng như dùng mối đe dọa tăng viện trợ cho Kiev để gây áp lực buộc Tổng thống Nga Vladimir Putin đồng ý thương lượng.

Hôm thứ Bảy (7/12), ông Trump đã gặp tổng thống Ukraine Zelensky và Tổng thống Pháp Emmanuel Macron tại Paris, để thảo luận ngẫu hứng về vấn đề Ukraine. Có tin cho rằng ông Trump đã “miễn cưỡng” tham dự cuộc gặp với ông Zelensky tại Paris. Không ai trong số ba vị tổng thống này nói chuyện với báo chí sau đó hoặc tiết lộ bất kỳ chi tiết cụ thể nào về cuộc họp kéo dài 40 phút của họ.

Tuy nhiên, hôm Chủ Nhật (8/12), ông Trump đã lên mạng xã hội để tuyên bố rằng “ông Zelensky và Ukraine muốn đạt được thỏa thuận và chấm dứt sự điên rồ này“, đồng thời kêu gọi “ngừng bắn và đàm phán ngay lập tức“, kẻo xung đột “biến thành thứ gì đó lớn hơn và tồi tệ hơn nhiều”. Ông Trump cũng cho rằng Ukraine đã mất đi 400.000 binh lính kể từ năm 2022, một con số cao hơn nhiều so với bất kỳ số thương vong nào được Kiev hoặc bất kỳ quốc gia phương Tây ủng hộ Kiev công bố.

Trong một bài đăng khác trên mạng xã hội Truth Social hôm Chủ Nhật (8/12), ông Trump cũng nói rằng cuộc chiến tranh Ukraine đã khiến Nga thiệt hại 600.000 quân, một con số mà Điện Kremlin cho biết là dựa trên thông tin sai lệch do Ukraine cung cấp cho mục đích tuyên truyền.

Ông Zelensky đã phủ nhận việc tìm kiếm một thỏa thuận nhanh chóng. Trong một bài đăng trên X sau đó trong cùng ngày Chủ Nhật (8/12). Ông tuyên bố rằng cuộc chiến tranh với Nga “không thể chỉ kết thúc bằng một tờ giấy và một vài chữ ký.” Ông tuyên bố, ông Putin “chỉ có thể bị ngăn chặn bằng sức mạnh“, và rằng Ukraine sẽ chỉ chấp nhận với những gì mà ông gọi là “hòa bình công bằng”.

Nhà lãnh đạo Ukraine khẳng định rằng “công thức hòa bình” mười điểm của ông là lộ trình khả thi duy nhất để chấm dứt chiến tranh. Tuy nhiên, Điện Kremlin đã bác bỏ công thức hoà bình đó là “ảo tưởng”. Kế hoạch 10 điểm của ông Zelensky nhấn mạnh đến yêu cầu Nga khôi phục biên giới năm 1991 của Ukraine, chi trả bồi thường chiến tranh và giao nộp các quan chức của họ cho tòa án xét xử tội ác chiến tranh.

Moskva vẫn giữ chủ ý rằng bất kỳ giải pháp nào cũng phải bắt đầu bằng việc Ukraine ngừng các hoạt động quân sự và thừa nhận “thực tế lãnh thổ” rằng họ sẽ không bao giờ giành lại quyền kiểm soát các khu vực mà Nga đã sáp nhập là Donetsk, Lugansk, Kherson và Zaporozhye, cũng như Crimea. Ngoài ra, Điện Kremlin nhấn mạnh rằng các mục tiêu của hoạt động quân sự của họ – bao gồm cả sự trung lập của Ukraine, phi quân sự hóa và phi phát xít hóa – phải đạt được trên thực tế.

Bị người dẫn chương trình Kristen Welker của đài NBC thúc giục, nhưng ông Trump vẫn từ chối trả lời liệu ông có nói chuyện với ông Putin kể từ khi giành chiến thắng trong cuộc bầu cử tổng thống hồi tháng trước hay không.

“Tôi không muốn nói bất cứ điều gì về việc đó, vì tôi không muốn làm bất cứ điều gì cản trở cuộc đàm phán”, ông Trump nói với bà Welker.

Hân Nhi

Tổng thống Ukraine Zelensky bác bỏ lời kêu gọi hòa bình của ông Trump

Nhà lãnh đạo Ukraine Volodymyr Zelensky đã bác bỏ lời kêu gọi của Tổng thống đắc cử Hoa Kỳ Donald Trump về lệnh ngừng bắn ngay lập tức và các cuộc đàm phán về hòa bình giữa Ukraine và Nga.

Sau cuộc gặp giữa Tổng thống đắc cử Hoa Kỳ Donald Trump, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky và Tổng thống Pháp Emmanuel Macron tại Paris vào thứ Bảy (7/12), tổng thống đắc cử Hoa Kỳ đã đăng một bài viết trên mạng xã hội Truth Social tuyên bố rằng, “cần phải có lệnh ngừng bắn ngay lập tức và các cuộc đàm phán nên bắt đầu” để giải quyết cuộc chiến tranh Nga-Ukraine. Theo ông Trump, Ukraine “muốn đạt được một thỏa thuận và chấm dứt sự điên rồ này“.

Tuy nhiên, ông Zelensky đã làm rõ vấn đề nêu trên trong một bài đăng dài trên mạng xã hội X vào Chủ Nhật (8/12), trong đó ông cho biết cuộc chiến tranh hiện tại với Nga “không thể chỉ kết thúc bằng một tờ giấy và một vài chữ ký“.

Nhà lãnh đạo Ukraine cho rằng: “Một lệnh ngừng bắn không có sự bảo đảm có thể bị khơi lại bất cứ lúc nào… Để đảm bảo rằng người dân Ukraine không còn phải chịu tổn thất nữa, chúng ta phải đảm bảo tính tin cậy của hòa bình và không được nhắm mắt làm ngơ trước sự chiếm đóng“.

Ông Zelensky nhấn mạnh rằng, “ở các vùng lãnh thổ bị chiếm đóng của Ukraine, ít nhất vẫn còn vài triệu người”, một lần nữa loại trừ khả năng Kiev nhượng bộ lãnh thổ cho Moskva để đổi lấy hòa bình.

“Chính xác là hòa bình thông qua sức mạnh mà chúng tôi thảo luận với tất cả các đối tác của mình, cũng như các biện pháp và đảm bảo cần thiết cho người dân và nhà nước bị Nga tấn công“, ông Zelensky nêu rõ.

Ông Trump đã nhiều lần tuyên bố rằng ông có thể chấm dứt cuộc chiến tranh Nga- Ukraine trong vòng một ngày sau khi trở lại Nhà Trắng, và chỉ trích chính quyền Hoa Kỳ sắp mãn nhiệm của Tổng thống Joe Biden vì đã chi quá nhiều tiền cho việc trang bị vũ khí cho Kiev. Theo các báo cáo trước đó của các phương tiện truyền thông, ông Trump có thể cố gắng thực thi lệnh đóng băng xung đột dọc theo các tuyến chiến đấu hiện tại, sử dụng viện trợ của Hoa Kỳ cho Kiev làm đòn bẩy.

Moskva đã nhiều lần tuyên bố rằng họ coi lệnh đóng băng xung đột là không thể chấp nhận được. Moskva nhấn mạnh rằng bất kỳ giải pháp nào cũng chỉ có thể thực hiện được nếu Ukraine rút quân khỏi lãnh thổ Nga, bao gồm cả các khu vực trước đây của Ukraine nhưng đã tổ chức trưng cầu dân ý sáp nhập vào Nga, đảm bảo quyền của người dân nói tiếng Nga và tuân thủ nguyên tắc trung lập.

Phạm Duy (T/h)