Vũ Dương
Trang SCMP đưa tin, trong một cuộc phỏng vấn tại Diễn đàn Toàn cầu về Phục hồi Kinh tế khai mạc, do Phòng Thương mại Hoa Kỳ tổ chức hôm thứ Tư (19/5), Thủ tướng Singapore – Lý Hiển Long xung đột quân sự Mỹ-Trung sẽ gây ra hậu quả nghiêm trọng cho phần còn lại của thế giới, nếu Mỹ-Trung chiến tranh, có thể hủy hoại tất cả chúng ta.
Ông Lý nói: “Chúng ta sẽ có một trạng thái căng thẳng – ít nhất là lo lắng và có thể xảy ra xung đột – trên toàn thế giới,” và “Điều này sẽ tồi tệ, không chỉ đối với các quốc gia lớn và nhỏ khác, mà còn đối với cả Mỹ và Trung Quốc”.
Ông Lý lưu ý rằng hai nền kinh tế lớn nhất thế giới có sức mạnh kinh tế và công nghệ to lớn và quân đội mạnh, và sẽ không thể tránh được thương vong và thiệt hại trên quy mô lớn trong trường hợp chiến tranh.
Vì vậy, hai bên không chỉ phải làm việc cùng nhau và chấp nhận nhau như hiện tại, họ còn phải tìm cách hợp tác trong các lĩnh vực như khí hậu thay đổi, không gia tăng, sức khỏe cộng đồng, và các đại dịch trong tương lai.
Ông Lý nói rằng sự hợp tác như vậy là rất cần thiết ngay cả khi hai bên không hoàn toàn tin tưởng lẫn nhau.
Trong hai năm qua, mối quan hệ giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới đã suy giảm nghiêm trọng khi họ vượt qua thuế quan và thương mại, sự thống trị về công nghệ, tuyên bố về các mối đe dọa của Trung Quốc đối với lợi ích của Hoa Kỳ và nguồn gốc của đại dịch COVID gây ra.
Hai nước cũng đã xung đột về những yêu sách lãnh thổ của Bắc Kinh trong Biển Đông, sự thắt chặt kiểm soát của Trung Quốc trong Hồng Kông và tuyên bố về tội diệt chủng ở vùng viễn tây của Trung Quốc ở Tân Cương.
Trong những tháng gần đây, cả Trung Quốc và Mỹ đều tăng cường hiện diện quân sự ở Biển Đông và các khu vực xung quanh Đài loan Eo biển, làm dấy lên lo ngại về một cuộc đối đầu quân sự trong khu vực.
Ông Lý cho biết Mỹ và Trung Quốc sẽ phải dung hòa lập trường quốc tế của họ với quan điểm chính trị trong nước của họ. “Và cả hai đều có quan điểm chính trị trong nước. Và [cả hai quốc gia sẽ phải] vượt qua quan điểm dân tộc để hợp tác với các quốc gia khác”.
Ông cho biết cả hai quốc gia sẽ cần phải có suy nghĩ rằng, “Dù họ có hoàn toàn tin tưởng nhau hay không, và họ có phải là bạn thân của nhau hay không thì họ vẫn phải là đối tác của nhau trên hành tinh này”.
Khi quan hệ cấp chính phủ giữa các quốc gia suy giảm, nhận thức của công chúng cũng giảm theo.
Lu Xiang, nhà nghiên cứu cấp cao về quan hệ Trung – Mỹ thuộc Viện Khoa học Xã hội Trung Quốc, cho biết nhận xét của ông Lý là dấu hiệu cho thấy nhiều quốc gia trong đó có Singapore đang ngày càng lo lắng về những căng thẳng đang gia tăng.
Ông Lu cho biết: “Rõ ràng là họ lo lắng rằng một khi xảy ra xung đột giữa Trung Quốc và Mỹ, họ sẽ không chỉ gặp khó khăn trong việc lựa chọn bên nào mà còn bị đặt vào tình huống khủng hoảng mà họ không thể kiểm soát và không có lối thoát”.
Ông Bo Zhiyue, người sáng lập và chủ tịch của Viện Bo Zhiyue Trung Quốc, một công ty tư vấn cung cấp dịch vụ cho các nhà lãnh đạo chính phủ và CEO của các tập đoàn đa quốc gia, cho biết đáng lo ngại là thiếu cơ chế quản lý khủng hoảng.
Ông Bo nói rằng trong khi cơ chế như vậy tồn tại trong Chiến tranh Lạnh giữa Mỹ và Liên Xô khi đó, đường dây nóng giữa Mỹ và Trung Quốc – mặc dù về mặt kỹ thuật – dường như không được sử dụng.
Trong tháng này, Điều phối viên Ấn Độ – Thái Bình Dương của Hoa Kỳ Kurt Campbell cho biết trong một bài báo trên tạp chí Foreign Policy rằng Trung Quốc không quan tâm đến việc sử dụng đường dây nóng.
Nhà bình luận kiêm chuyên gia quân sự Trung Quốc Tống Trung Bình lập luận trong một bài báo của Thời báo Hoàn cầu vào tuần trước rằng do thiếu tin tưởng nên Trung Quốc đã sử dụng đường dây nóng để tránh xung đột có thể xảy ra.