Biện lý quận Manhattan đã buộc tội cựu Tổng thống Donald Trump với 34 tội danh và ông có thể phải đối mặt với nhiều tội danh hơn trong tương lai, điều này sẽ mang lại nhiều rắc rối hơn cho cuộc bầu cử Tổng thống vào tháng 11/2024.
Ông Trump, người đã tuyên bố tranh cử ứng cử viên Tổng thống của Đảng Cộng hòa vào năm tới, tuần qua đã chính thức bị buộc tội làm giả hồ sơ kinh doanh ở New York để che giấu khoản tiền bịt miệng mà ông đã trả cho một nữ diễn viên đóng phim người lớn trước cuộc bầu cử năm 2016. Ông cũng phải đối mặt với ít nhất 3 cáo buộc tiềm tàng khác.
Chưa bao giờ trong lịch sử nước Mỹ có một cựu Tổng thống bị buộc tội hình sự, chứ chưa nói đến một nhân vật đang cố gắng tái tranh cử.
Ngay cả khi đối mặt với cáo trạng, ông Trump vẫn dẫn đầu trong các cuộc thăm dò sơ bộ của Đảng Cộng hòa, theo kết quả một cuộc thăm dò dư luận của Reuters/Ipsos. Nếu ông Trump trở thành ứng cử viên Tổng thống của Đảng Cộng hòa, nhiều khả năng ông sẽ phải đối đầu với Tổng thống đương nhiệm Joe Biden một lần nữa.
Tuy nhiên, trong ngắn hạn, ông Trump vẫn có thể thu lợi từ cuộc tranh cãi này.
Sau bản cáo trạng, Yahoo News đã phối hợp với công ty YouGov thực hiện một cuộc thăm dò từ ngày 30/3 – 31/3 ở 1.089 người Mỹ trưởng thành. Người khảo sát đặt câu hỏi với các cử tri Cộng hòa hoặc cử tri độc lập nghiêng về đảng này là “nếu vòng bầu cử sơ bộ của Đảng Cộng hòa được tổ chức vào hôm nay, bạn sẽ bầu cho ai: ông Trump hay ông DeSantis?”. Kết quả cho thấy ông Trump dẫn trước Thống đốc tiểu bang Florida Ron DeSantis với tỷ số chênh lệch lần lượt là 57% và 31%.
Mới hồi tháng Hai, ông DeSantis đã dẫn trước ông Trump với tỷ số cách biệt sít sao từ 45% giảm xuống còn 41%.
Kể từ khi tin tức về bản cáo trạng của ông Trump được công bố, ông đã nhân cơ hội này gây quỹ và huy động được 12 triệu USD chỉ trong một tuần, theo chiến dịch tranh cử của ông.
Tuy nhiên, những người thăm dò ý kiến cho rằng các cáo trạng khó có thể ảnh hưởng đến các cử tri độc lập nòng cốt mà ông Trump cần để giành chiến thắng trong cuộc tổng tuyển cử.
Tác động đến cuộc bầu cử sơ bộ của đảng Cộng hòa
Khoảng cách dẫn trước của ông Trump so với các ứng cử viên Đảng Cộng hòa khác đã được mở rộng kể từ sau bản cáo trạng. Theo kết quả một cuộc thăm dò dư luận của Reuters/Ipsos, 48% những người tự nhận là đảng viên Đảng Cộng hòa cho biết họ muốn ông Trump trở thành ứng cử viên Tổng thống của đảng này, tăng từ 44% trong cuộc thăm dò ngày 14/3 – 20/3.
Ông DeSantis, đối thủ chính của ông Trump, nhận được 19% số phiếu ủng hộ, giảm so với mức 30% của tháng trước. Các đối thủ tiềm năng khác – bao gồm cựu Phó Tổng thống Mike Pence và cựu Thống đốc Nam Carolina và cựu Đại sứ Hoa Kỳ tại Liên Hợp Quốc Nikki Haley – vẫn đang dẫn đầu các cuộc thăm dò.
Ngoại trừ cựu Thống đốc tiểu bang Arkansas Asa Hutchinson, các ứng cử viên khác cho đề cử của Đảng Cộng hòa đã lao vào bảo vệ ông Trump khỏi bị truy tố.
“Họ không thể chỉ trích cựu Tổng thống vì rõ ràng họ chỉ muốn những người ủng hộ ông Trump chọn họ nếu ông Trump không thể hoặc không muốn ra tranh cử”, ông Julie Roginsky, cựu cố vấn cho Thống đốc bang New Jersey, nói với đài VOA.
Ông Roginski chỉ ra những rủi ro đối với những người thách thức này, những người bày tỏ sự ủng hộ trong khi thầm hy vọng rằng ông Trump sẽ bỏ cuộc.
“Nếu họ không hợp lực và lợi dụng những vấn đề này nhằm mục đích đánh bại ông Trump, thì về cơ bản họ sẽ trao đề cử Tổng thống năm 2024 của Đảng Cộng hòa cho ông Trump”, ông nói.
Ông Larry Sabato, Giám đốc Trung tâm Chính trị tại Đại học Virginia, nói rằng, nếu ông Trump vướng vào nhiều rắc rối pháp lý hơn, bao gồm các cáo buộc liên quan đến nỗ lực đảo ngược kết quả bầu cử năm 2020 ở tiểu bang Georgia và bài phát biểu tại nhà riêng ở tiểu bang Florida sau khi rời nhiệm sở. Nếu có cáo buộc xử lý sai các tài liệu mật, có thể sẽ có thêm nhiều ứng cử viên Đảng Cộng hòa ra tranh cử.
Ông Sabato nói với đài VOA rằng nếu ông Trump có thể sống sót sau các cáo buộc nêu trên, đối thủ của ông ấy sẽ chỉ còn “đếm trên đầu ngón tay”.
“Tập trung ủng hộ vào một hoặc hai ứng cử viên là cách duy nhất để ngăn chặn ông Trump”, ông nói.
Cuộc so kèo giữa ông Trump và ông Biden
Ông Sabato lập luận rằng nếu ông Trump trở thành ứng cử viên của Đảng Cộng hòa, đó sẽ là một tin tốt cho triển vọng tái đắc cử của ông Biden vì điều đó sẽ tiếp thêm sinh lực cho Đảng Dân chủ và phần lớn cử tri độc lập
Ông Sabato nói thêm rằng ngay cả khi ông Trump không trở thành ứng cử viên của Đảng Cộng hòa, thì ảnh hưởng của ông đối với đảng này sẽ buộc các ứng cử viên khác phải ủng hộ ông, điều này có thể giúp ông Biden dễ dàng đánh bại nhiều ứng cử viên hơn.
Ông Trump cũng có thể chia rẽ phiếu bầu của Đảng Cộng hòa bằng cách từ chối ủng hộ các ứng cử viên của đảng này. Trong một cuộc phỏng vấn trên đài VOA hồi tháng 2, ông Trump cho biết, trong trường hợp ông không ra tranh cử thì việc ông có ủng hộ ứng cử viên Đảng Cộng hòa hay không “còn phụ thuộc vào người được đề cử”.
Ông Biden vẫn chưa chính thức xác nhận rằng ông có tái tranh cử hay không.
Ông Roginski nói: “Không phải ai cũng sẵn sàng, không phải tất cả những người có ảnh hưởng đều sẵn sàng cạnh tranh với ông Trump”.
Nếu ông Trump thắng?
Ông Trump có thể bị kết án mà vẫn thắng cử. Trong trường hợp đó, nước Mỹ sẽ có một tội phạm giữ chức Tổng thống.
“Không có nội dung nào trong Hiến pháp Mỹ ngăn cản một người bị kết án được bầu làm Tổng thống”, ông Richard Pierce, Giáo sư luật tại Đại học Washington, cho hay.
Hiến pháp Mỹ quy định, Tổng thống Mỹ phải trên 35 tuổi, là một “công dân Mỹ sinh ra ở Mỹ” và sống ở Mỹ trong ít nhất 14 năm.
Các chuyên gia cho rằng nếu ông Trump bị kết án theo các cáo buộc ở New York, ông sẽ không phải ngồi tù vì các thẩm phán hiếm khi kết án những người vi phạm lần đầu về tội làm sai lệch hồ sơ kinh doanh.
Tuy nhiên, các cuộc điều tra hình sự khác, bao gồm cả nỗ lực lật ngược kết quả bầu cử năm 2020 của ông Trump, có thể dẫn đến các cáo buộc nghiêm trọng hơn và có thể khiến ông phải ngồi tù.
Đó sẽ là một “tình huống thực sự chưa từng có”, ông Pierce nói với đài VOA.
“Tôi không biết làm thế nào một người có thể đảm nhiệm chức vụ Tổng thống Hoa Kỳ một cách hiệu quả khi đang ngồi tù. Nhưng không có điều gì trong Hiến pháp Mỹ ngăn cản một cá nhân trở thành Tổng thống Hoa Kỳ trong khi đang bị giam giữ”, ông nói.
Tuy nhiên, nếu bị kết tội, ông Trump sẽ không thể bỏ phiếu cho mình. Tiểu bang Florida, nơi ông đăng ký bỏ phiếu, là một trong 11 tiểu bang có những hạn chế pháp lý nghiêm ngặt nhất đối với việc bỏ phiếu trong khi bị giam giữ.
Huyền Anh tổng hợp