Lance Roberts
Làm thế nào mà mức lương tối thiểu lại ảnh hưởng đến nỗi sợ hãi lớn nhất của Cục Dự trữ Liên bang? Tôi đã đề cập đến chủ đề này trước đây khi Fed bắt đầu chiến dịch tăng lãi suất. Tuy nhiên, trong khi vấn đề hàng triệu người không được trả một “mức lương đủ sống” cho công sức lao động của họ đang trở thành nhan đề báo chí, thì số người đi làm có mức lương như vậy trên thực tế lại là khá ít.
Tính đến cuối năm 2021, có 2 triệu người đi làm có mức lương tối thiểu hoặc thấp hơn. Điều quan trọng là, con số này bao gồm cả những người làm trong ngành nhà hàng được trả lương 2 USD/giờ nhưng cũng nhận được tiền tip. Đáng chú ý là số lượng và tỷ lệ phần trăm những người đi làm được trả lương bằng hoặc dưới mức lương tối thiểu trên tổng số toàn bộ lực lượng lao động hiện nay đang ở mức thấp nhất kể từ năm 1979.
Số người lao động từ 16 tuổi trở lên có mức lương bằng hoặc thấp hơn mức lương tối thiểu liên bang
Họ đang ở đâu?
Không có gì bất ngờ, quý vị sẽ thấy phần lớn những người có mức lương tối thiểu làm việc trong các ngành như thức ăn nhanh, vận tải, và chăm sóc cá nhân.
Như Cục Thống kê Lao động lưu ý: “Người đi làm được trả lương tối thiểu có xu hướng là những người trẻ. Mặc dù người đi làm dưới 25 tuổi chiếm gần ⅕ số người đi làm được trả lương theo giờ, nhưng họ chiếm 44% trong số những người được trả mức lương tối thiểu liên bang hoặc thấp hơn.”
Mức lương tối thiểu liên bang là vấn đề chính trị “phỏng tay” (hot potato) thu hút sự chú ý nhưng lại ít ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể của nền kinh tế.
“Vậy thì sao cơ chứ? Những người làm việc tại các nhà hàng vẫn cần phải kiếm ‘mức lương đủ sống.’”
Mặc dù đó là một cuộc tranh luận đầy cảm tính, nhưng mức lương tối thiểu không có nghĩa là mức sống. Các công việc lương tối thiểu là những vị trí khởi đầu cho phép các doanh nghiệp đào tạo, đánh giá, và phát triển những nhân viên có giá trị.
Nếu nhân viên làm việc tốt, thì tiền lương tăng theo mức độ trách nhiệm. Nếu không, thì họ vẫn ở nguyên vị trí cũ hoặc bị thay thế.
Điều quan trọng là, các công việc lương tối thiểu không có nghĩa là các vị trí cố định hoặc một “mức lương đủ sống.”
Nếu một cá nhân vẫn bị mắc kẹt ở mức lương tối thiểu, thì mức lương được trả có thể có liên quan nhiều đến người đi làm hơn là nhà tuyển dụng. Ví dụ: theo một cuộc khảo sát gần đây với 1,344 nhà quản lý của ResumeBuilder.com, thế hệ Z, nhóm có nhiều khả năng phải làm việc với mức lương tối thiểu, là thế hệ khó làm việc cùng nhất. Những người được hỏi tiết lộ rằng:
- 49% nói rằng rất khó để làm việc với thế hệ Z ở mọi lúc hoặc trong hầu hết thời gian.
- Những lý do hàng đầu khiến họ cảm thấy khó làm việc với thế hệ Z là thiếu kỹ năng công nghệ, nỗ lực, và động lực.
- 65% nói rằng họ thường cần sa thải thế hệ Z nhiều hơn so với nhân viên thuộc các thế hệ khác.
- 12% đã sa thải một người thuộc thế hệ Z chưa đầy một tuần sau ngày bắt đầu của họ.
- Quá dễ bị xúc phạm là lý do hàng đầu khiến thế hệ Z bị sa thải.
Tuy nhiên, có một thái độ phản đối kịch liệt bị hướng đến sai chỗ đối với việc tăng mức lương tối thiểu lên 15 USD/giờ, hoặc trong trường hợp của California là 22 USD/giờ. Tất nhiên, vấn đề thực ra nằm ở tác động kinh tế đối với những người được tăng lương.
Như mọi khi, không có bữa trưa nào miễn phí.
Không có bữa trưa miễn phí
Được rồi, hãy tăng mức lương tối thiểu lên 15 USD một giờ. Việc này dường như nghe cũng chẳng to tát đến mức đó.
Tuy nhiên, giả sử người nhân viên này làm việc toàn thời gian, kiếm được 15 USD/giờ:
- 15 USD/giờ x 40 giờ mỗi tuần = 600 USD/tuần
- 600 USD/tuần x 4.3 tuần trong một tháng = 2,580 USD/tháng
- 2580 USD/tháng x 12 tháng = 30,960 USD/năm
Bởi vì hầu hết những người đi làm có mức lương tối thiểu như vậy làm trong ngành công nghiệp thức ăn nhanh, điều gì sẽ xảy ra với giá bánh mì kẹp thịt khi các công ty phải trả 30,000 USD mỗi năm cho “người lật bánh mì kẹp thịt”?
McDonald’s và Walmart có thể cho quý vị manh mối:
“Cô KeKe Mendez đã quay lại cảnh mình lái xe đến mua hàng tại một cửa hàng phục vụ lái xe đi ngang qua của McDonald’s. Khi cô tiến đến gần cửa sổ, không có nhân viên nào trong tầm mắt. Thay vào đó, cô gặp một chiếc máy tự động giải quyết đơn đặt hàng của mình. Cái máy này đặt cái túi xuống và đẩy nó lên một băng chuyền đến cửa sổ.”
Sau khi Walmart và Target công bố mức lương tối thiểu cao hơn, đã xảy ra tình trạng sa thải nhân viên và nhân viên thu ngân được thay thế bằng quầy thanh toán tự động. Các nhà hàng đã thêm phụ phí để giúp trang trải chi phí tiền lương cao hơn, một kiểu “thuế” đối với người tiêu dùng, và các chuỗi như McDonald’s và Panera Bread đã thay thế nhân viên thu ngân bằng các ứng dụng và ki-ốt đặt hàng.
Những chuyện như thế không có gì đáng ngạc nhiên vì chi phí lao động là chi phí cao nhất đối với bất kỳ doanh nghiệp nào. Đó không chỉ là tiền lương thực trả mà còn là thuế lương, phúc lợi, kỳ nghỉ có lương, chăm sóc sức khỏe, v.v.
Nhân viên không hề rẻ; chi phí đó phải được trang trải bởi hàng hóa hoặc dịch vụ đã bán. Do đó, nếu người tiêu dùng từ chối trả nhiều tiền hơn, thì chi phí phải được bù đắp ở đâu đó khác.
Quan trọng hơn, giống như chúng ta đã phát hiện ra với việc gửi các khoản thanh toán kích thích chi tiêu cho các gia đình, thì giá dịch vụ sẽ tăng lên khi các doanh nghiệp nhận ra rằng có nhiều tiền hơn. Theo ghi nhận của Quỹ Di Sản, tác động của mức lương tối thiểu liên bang 15 USD sẽ làm tăng chi phí chăm sóc trẻ em từ 2,000–6,000 USD, tùy thuộc vào tiểu bang.
Nói cách khác, “không có bữa trưa nào miễn phí”, vì tăng lương tối thiểu sẽ dẫn đến tăng (lạm phát) ở mọi thứ khác, khiến về căn bản là xóa sạch lợi ích của việc tăng lương.
Tuy nhiên, có nhiều điều liên quan đến tăng lương tối thiểu hơn là chỉ làm tăng giá. Thực tế này có khả năng làm nặng gánh thêm nỗi sợ hãi lớn nhất của Fed.
Vòng xoáy tiền lương
Làm thế nào mà việc tăng lương tối thiểu có thể thúc đẩy vòng xoáy tiền lương?
Hãy cùng xem xét một ví dụ về công việc vận chuyển bưu kiện hiện được trả 15 USD/giờ và có các yêu cầu công việc như sau:
- Nâng các thùng hàng có cân nặng cao nhất lên đến 150 pound (khoảng 68 kg)
- Chất dỡ hàng từ xe tải trong một nhà kho có thể gây cảm giác lạnh cóng hoặc ngột ngạt
- Lái một chiếc xe tải lớn đi một khoảng cách đâu đó từ 10-150 dặm (khoảng 16-240 km) mỗi ngày
- Tương tác với khách hàng
- Lập kế hoạch lộ trình
Hậu quả của việc tăng mức lương tối thiểu lên 15 USD/giờ này đối với người nhân viên này là gì?
Có hai kết quả có thể xảy ra:
- Thay vì nâng những kiện hàng nặng tới 150 pound mỗi ngày, người này bỏ việc để đi làm một công việc dễ dàng hơn nhiều với cùng mức lương; hoặc
- Yêu cầu tăng lương — mà nếu không được tăng lương, thì họ sẽ bỏ việc để nhận một công việc dễ dàng hơn nhiều.
Dịch vụ vận chuyển bưu kiện đồng ý và tăng lương lên 20 USD/giờ. Tuy nhiên, bây giờ những người quản lý kiếm được 20 USD/giờ lại muốn được tăng lương, v.v. Điều đó giống như việc ném một hòn đá vào một cái ao. Vâng, hòn đá — trong trường hợp này là số lượng nhân viên được trả lương tối thiểu — có thể nhỏ, nhưng hiệu ứng lan tỏa đối với các cạnh của ao sẽ trở nên đáng kể.
Khi tiền lương ở mức thấp nhất tăng, thì sẽ có một tác động thấm ngược lên trên đối với tất cả những người đi làm. Điều quan trọng là, những chi phí tiền lương tăng nhanh đó cuối cùng phải chuyển sang người tiêu dùng, hay nói cách khác gây ra hiệu ứng lạm phát. Chu kỳ tăng lương dẫn đến giá cả tăng đó là “vòng xoáy tiền lương-giá cả.” Fed vốn dĩ đã nếm trải vấn đề này khi dòng tiền kích thích chi tiêu chảy vào nền kinh tế, dẫn đến nhu cầu tăng cao trong khi nhân công khan hiếm.
Thu nhập trung bình mỗi giờ tính theo tổng thu nhập cá nhân chia cho tất cả các nhân viên
Đây cũng là lý do tại sao Cục Dự trữ Liên bang vẫn cam kết tăng lãi suất để làm chậm lại nhu cầu kinh tế — điều mà, đổi lại sẽ làm giảm tiền lương khi tỷ lệ thất nghiệp gia tăng — để giảm áp lực lạm phát.
Tỷ lệ lạm phát CPI qua các năm và các cuộc suy thoái ở Hoa Kỳ giai đoạn 1948-2020
Hậu quả
Việc tăng lương tối thiểu bắt buộc sẽ mang đến những hậu quả rắc rối do tác động mà một đợt tăng lương như vậy có thể có đối với tổng tiền lương, chi phí, và phản ứng của các công ty. Viện Manhattan đã công bố một bài báo kết luận:
“Bằng cách loại bỏ việc làm và/hoặc giảm tốc độ tăng trưởng việc làm, các nhà kinh tế từ lâu đã hiểu rằng áp dụng mức lương tối thiểu cao hơn có thể làm tổn hại những người rất nghèo vốn chính là mục tiêu cần được giúp đỡ. Tuy nhiên, một loạt các đề xướng chính trị — bao gồm cả các đề xướng từ Tòa Bạch Ốc — hiện đang kêu gọi tăng mức lương tối thiểu 7.25 USD lên mức cao nhất là 15 USD một giờ.”
Còn bài báo mang tính đột phá này của ông Douglas Holtz-Eakin, chủ tịch Diễn đàn Hành động Hoa Kỳ đồng thời là cựu giám đốc Văn phòng Ngân sách Quốc hội, và ông Ben Gitis, giám đốc chính sách thị trường lao động tại Diễn đàn Hành động Hoa Kỳ, thì rút ra một kết luận đáng chú ý khác: Tổng tăng trưởng việc làm không chỉ thấp hơn do mức lương tối thiểu cao hơn, mà phần lớn lượng thu nhập tăng lên sau đó đối với những người đủ may mắn giữ được việc làm sẽ đến với các gia đình có thu nhập tương đối cao hơn — chứ không phải là những gia đình nghèo khó, những người mà chiến dịch đòi mức lương tối thiểu cao hơn đang sử dụng danh nghĩa để đòi tiền.
Kết luận này chỉ là logic thông thường, nhưng logic này cũng được báo cáo của Văn phòng Ngân sách Quốc hội ủng hộ:
- Các đợt cắt giảm việc làm ban đầu sẽ tập trung vào các công ty nơi giá cao hơn nhanh chóng khiến doanh số bán hàng giảm xuống. Tuy nhiên, trong một thời gian dài hơn, nhiều công ty sẽ thay thế nhân viên lương thấp bằng nhân viên lương cao hơn, máy móc, và các phương tiện thay thế khác.
- Một mức lương tối thiểu cao hơn sẽ chuyển thu nhập từ người tiêu dùng có mức lương cao hơn và chủ doanh nghiệp sang người đi làm có mức lương thấp. Bởi vì những người đi làm có mức lương thấp có xu hướng chi tiêu phần lớn thu nhập của họ, nên một số công ty nhận thấy nhu cầu đối với hàng hóa và dịch vụ của họ tăng lên, điều này lại thúc đẩy việc làm cho cả những người đi làm có mức lương thấp cũng như những người đi làm có mức lương cao hơn.
- Việc giảm số lượng lao động lương thấp làm giảm năng suất của các thiết bị máy móc, các tòa nhà, và các tư liệu sản xuất khác. Mặc dù một số doanh nghiệp sử dụng nhiều tư liệu sản xuất hơn nếu nhân công đắt hơn, nhưng năng suất giảm đó không khuyến khích các doanh nghiệp khác xây dựng các tòa nhà mới và mua các thiết bị mới. Số vốn bị giảm đó làm giảm năng suất của những người đi làm có mức lương thấp, điều dẫn đến số lượng việc làm dành cho họ càng giảm hơn nữa.
Điểm mấu chốt ở đây là những hậu quả ngoài ý muốn của việc tăng lương tối thiểu trong một môi trường kinh tế suy yếu không phải là nhỏ. Với thực tế là các doanh nghiệp sẽ tìm mọi cách để duy trì lợi nhuận, do hiệu ứng thấm ngược lên trên xảy ra sau đó, việc tăng lương tối thiểu sẽ dẫn đến tự động hóa hơn nữa và chuyển việc làm ra ngoại quốc để giảm chi phí lao động đang gia tăng.
Cục Dự trữ Liên bang nhận thức sâu sắc về vòng xoáy tiền lương-giá cả và hiểu rằng việc tăng chi phí đi vay cuối cùng sẽ buộc tiền lương phải giảm khi nền kinh tế và lạm phát giảm.
Thật không may, những người vừa được tăng lương tối thiểu có thể sẽ sớm thấy công việc của họ bị thay thế bằng một phương pháp tiết kiệm chi phí hơn. Nhật Thăng biên dịch