Liên Thành
Với việc nới lỏng chính sách phòng chống dịch bệnh và kỳ nghỉ hè đang đến gần, ngày càng có nhiều Hoa kiều quay trở lại Trung Quốc. Tuy nhiên, thật bất ngờ khi nhiều người trong số họ phát hiện ra rằng Hải quan Trung Quốc gần đây đã có những động thái ‘lạ’. Đồng thời, diễn biến chính trị trong nước của Trung Quốc cũng đáng lo ngại.
Gần đây, nhiều người trên mạng đã chia sẻ kinh nghiệm vượt rào. Một số cư dân mạng tiết lộ rằng họ mang quá nhiều sản phẩm chăm sóc sức khỏe nên đã bị hải quan cảnh cáo, giấy chứng nhận bị lưu hồ sơ, rằng họ chưa từng gặp phải tình huống như vậy bao giờ.
Một số cư dân mạng cũng cho biết khi gửi đồ sang Trung Quốc, hải quan cũng rất nghiêm ngặt, nhưng họ không gặp phải sự kiểm tra nghiêm ngặt nào khi trở về Trung Quốc, thậm chí hải quan còn không mở máy kiểm tra an ninh. Tuy nhiên, lý do khiến ngoại giới lo lắng là nước này dường như đang có xu hướng đóng cửa một lần nữa.
Chính phủ Trung Quốc đã cấm công ty chip Mỹ Micron và hợp lực với Trung Á để đối đầu với G7, khiến nước này càng bị cô lập trong cộng đồng quốc tế. Đồng thời, ĐCSTQ đã phát động một chiến dịch quy mô lớn để nghiên cứu tư tưởng của ông Tập kể từ cuối tháng 3.
ĐCSTQ thậm chí đã tổ chức một hội nghị chuyên đề về việc xuất bản tập 1 và 2 của “Những bài đọc chọn lọc về các tác phẩm của Tập Cận Bình” vào ngày 22 tháng 5… Kiểu biểu hiện cực đoan này rất giống với những gì từng diễn ra trong thời Cách mạng Văn hóa.
Các phương tiện truyền thông quốc tế cũng nhận thấy rằng Trung Quốc có thể quay trở lại Cách mạng Văn hóa.
Tờ “Wall Street Journal” ngày 22/5 đưa tin rằng ông Tập Cận Bình đã từng thúc đẩy các chiến dịch tẩy não trong quá khứ, nhưng hiếm khi ở quy mô lớn như vậy, và hiếm khi trực tiếp làm theo đường lối của thời đại Mao Trạch Đông.
Bài báo tin rằng điều này có liên quan đến sự bùng nổ của Phong trào giấy trắng, suy thoái kinh tế của Trung Quốc và mối quan hệ căng thẳng giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc.
Nhà phân tích chính trị độc lập của Trung Quốc, Ngô Cường (吴强/Wu Qiang, chỉ ra rằng mức độ phổ biến của chiến dịch học tập này phản ánh mức độ nghiêm trọng của hàng loạt vụ việc gần đây đã ảnh hưởng đến hình ảnh của ông Tập Cận Bình. Mục đích của chiến dịch là giành lại quyền kiểm soát dư luận và che đậy những sai lầm chính sách của ông Tập.
Tệ hơn nữa, chủ nghĩa cánh tả cực đoan này không chỉ giới hạn trong giới quan chức của ĐCSTQ. Sau khi vụ việc của diễn viên hài độc thoại Trung Quốc Lý Hạo Thạch (Li Haoshi) nổ ra, nhà bình luận Đặng Duật Văn (Deng Yuwen/邓聿文) đã viết trên Đài Tiếng nói Hoa Kỳ rằng, sự miễn cưỡng của công chúng đối với diễn viên Lý trong vụ việc đã góp phần châm ngòi cho ngọn lửa.
Điều này cho thấy rằng hiện tại không có lập trường ôn hòa, hợp lý và không gian cho các bài phát biểu dân gian Trung Quốc, dưới sự thao túng và tẩy não của ĐCSTQ, dư luận chính thống ở Trung Quốc đã chọn theo hướng cánh tả.
Nhà bình luận Đặng Duật Văn bi quan cho rằng, những bất bình của công chúng do chính sách Zero Covid gây ra, đặc biệt là hành động dũng cảm của những người trẻ tuổi trong Phong trào giấy trắng, đã từng khiến ngoại giới có những kỳ vọng nhất định vào tương lai của Trung Quốc. Tuy nhiên, giờ đây có vẻ như những người thức tỉnh chỉ là một phần nhỏ của xã hội Trung Quốc, hầu hết mọi người đều bị nhốt trong hệ thống diễn ngôn của chính phủ Trung Quốc, điều này thực sự đáng lo ngại.
Cựu tổng bí thư ĐCSTQ Mao Trạch Đông đã tạo ra nạn đói ba năm, cách mạng văn hóa mười năm và nhiều phong trào tàn phá các tầng lớp khác nhau. Liệu ông Tập Cận Bình có nghe theo đơn thuốc của Mao Trạch Đông và việc bắt Trung Quốc uống thuốc đó trong tương lai có khiến nước này tái rơi vào thảm họa toàn diện hay không mới là điều đáng được quan tâm.
Một số người cho rằng trước khi tai họa xảy ra, ĐCSTQ sẽ bị chia rẽ, bởi vì ông Tập Cận Bình phá hoại nền kinh tế vì mục đích chính trị, đồng thời phá hủy lợi ích chung của giới tinh hoa Trung Quốc và làm mất lòng công chúng.
Ông Tập tuyệt vọng ràng buộc mình với ĐCSTQ, nhưng về mặt lợi ích, chế độ này sẽ bắt tay với các lực lượng cấp cao của Hoa Kỳ chống lại ông Tập để tạo ra những thay đổi chính trị.
Bài báo phân tích mới nhất của New York Times đề cập rằng, chính quyền ông Biden tin rằng có sự khác biệt trong ĐCSTQ. Bài báo có tiêu đề “ông Biden nghĩ rằng sự tan băng với Bắc Kinh sắp xảy ra” tin rằng, ở Trung Quốc đang diễn ra cuộc đấu tranh giữa phe muốn khởi động lại quan hệ Trung-Mỹ, và phe ủng hộ ông Tập Cận Bình.
Bản tin của đài RFA vào ngày 23/5 cũng tập trung vào địa vị của ông Tập trong ĐCSTQ. Bài báo cho biết, bài phát biểu của ông Thái Kỳ (Cai Qi) tại hội nghị chuyên đề “Tập tuyển” (习选) ngay lập tức được cho là nguyên nhân dẫn đến câu hỏi, liệu ông có trung thành với ông Tập hay không.
Ông Tập Cận Bình đã tái đắc cử được hơn nửa năm. Điều này chắc chắn khiến mọi người tự hỏi liệu vị trí cốt lõi của ông Tập đã được thiết lập chưa, và nó được thiết lập ở mức độ nào?