Hôm thứ Hai (26/06), Tòa Bạch Ốc đã kêu gọi Trung Quốc ngừng ủng hộ cuộc xâm lược Ukraine của Moscow sau cuộc binh biến ngắn ngủi của Wagner khiến cán cân chính trị trong nước của Nga rơi vào tình trạng bất ổn định.
Theo phát ngôn viên an ninh quốc gia của Tòa Bạch Ốc John Kirby, chính phủ Tổng thống (TT) Biden đang tích cực theo dõi tình hình nhưng vẫn chưa xác định được cuộc nổi dậy gần đây của Wagner Group, một công ty quân sự tư nhân nổi tiếng của Nga, sẽ ảnh hưởng như thế nào đến Nga, Ukraine, cũng như các quốc gia Âu Châu khác.
Tòa Bạch Ốc cũng không chắc liệu điều này có khiến Bắc Kinh do dự hơn trong việc ủng hộ Điện Kremlin hay không.
Khi trả lời câu hỏi của The Epoch Times trong một cuộc họp báo, ông Kirby cho biết chính quyền Trung Quốc sẽ quyết định điều gì xảy ra tiếp theo trong mối bang giao của họ với Moscow.
Ông Kirby tuyên bố: “Chúng tôi không muốn thấy bất kỳ quốc gia nào ủng hộ ông Putin và tạo thuận tiện cho ông ấy sát hại thêm nhiều người dân Ukraine.”
“Chúng tôi muốn thấy mọi quốc gia trên thế giới tham gia và thực sự thi hành các biện pháp trừng phạt [quốc tế] đang được áp dụng… đồng thời không cung cấp bất kỳ khả năng nào để ông Putin tiếp tục vận hành cỗ máy chiến tranh của mình. Và chúng tôi đã thông báo điều đó không chỉ với Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa (PRC), mà còn với các quốc gia khác trên toàn thế giới.”
Hôm thứ Hai, Tổng thống Nga Vladimir Putin lần đầu tiên lên tiếng kể từ khi cuộc binh biến của Wagner chấm dứt trong sự yên ổn chưa chắc chắn hôm 24/06. Ông tuyên bố trong một bài diễn văn trên truyền hình rằng các thủ lĩnh của cuộc nổi dậy Wagner sẽ phải đối mặt với sự trừng phạt.
Hôm thứ Sáu (23/06), Wagner Group đã phát động một cuộc binh biến vũ trang nhắm vào Điện Kremlin dưới sự chỉ thị của ông Yevgeny Prigozhin, thủ lĩnh của lực lượng này và từng là một đồng minh đáng tin cậy của ông Putin.
Hôm thứ Bảy (24/06), ông Prigozhin đã ra lệnh cho các lực lượng của mình ngừng hành quân và trở về căn cứ như một phần của thỏa thuận trong đó các thủ tục tố tụng hình sự truy tố ông được cho là được rút lại để đổi lấy việc ông đồng ý sống lưu vong ở nước láng giềng Belarus.
Trong bài diễn văn của mình, ông Putin gọi hành động của Wagner là một sự “phản bội” và tuyên bố sẽ dập tắt cái mà ông gọi là một “cuộc nổi loạn.”
Trong một sự kiện tại Tòa Bạch Ốc hôm thứ Hai, Tổng thống Joe Biden cũng bình luận về cuộc nổi dậy ngắn ngủi này khi nói rằng ông đã tích cực liên lạc với các đồng minh của Hoa Kỳ vào cuối tuần để chuẩn bị cho nhiều tình huống có thể xảy ra.
Ông Biden nói: “Họ đồng ý với tôi rằng chúng tôi phải bảo đảm rằng chúng tôi không cho ông Putin một lý do nào — tôi xin nhấn mạnh — chúng tôi không cho ông Putin một lý do nào để đổ lỗi điều này cho phương Tây hoặc đổ lỗi điều này cho NATO. Chúng tôi đã nói rõ rằng chúng tôi không liên can.”
“Vẫn còn quá sớm để đưa ra kết luận chắc chắn về việc này sẽ đi đến đâu. Vẫn cần phải chờ xem kết quả chung cuộc của tất cả việc này.”
Bắc Kinh đã theo dõi sát sao tình hình và đã lên tiếng ủng hộ ông Putin sau một cuộc nổi dậy ngắn ngủi nhưng có tác động vốn đặt ra thách thức to lớn đối với quyền lực của nhà lãnh đạo Nga này.
“Đây là công việc nội bộ của Nga,” một phát ngôn viên của Bộ Ngoại giao Trung Quốc cho biết trong một tuyên bố trên mạng. “Là nước láng giềng thân thiện và là đối tác điều phối chiến lược toàn diện của Nga trong kỷ nguyên mới, Trung Quốc ủng hộ Nga trong việc duy trì ổn định quốc gia và đạt được sự phát triển và thịnh vượng.”
Theo Bộ Ngoại giao Trung Quốc, hôm Chủ Nhật (25/06), Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Tần Cương đã tổ chức một cuộc họp với Thứ trưởng Ngoại giao Nga Andrey Rudenko tại Bắc Kinh để thảo luận về “mối bang giao giữa Trung Quốc và Nga cũng như các vấn đề quốc tế và khu vực mà hai nước cùng quan tâm.” Ông Rudenko cũng đã tổ chức “các cuộc tham vấn theo lịch trình” với Thứ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Mã Triêu Húc.
Thanh Nguyên biên dịch