Tác giả: Reinhard Veser (FAZ)
Vũ Ngọc Chi, chuyển ngữ
24-8-2023
Một quốc gia có các cơ quan hoạt động đúng nghĩa của nó, những người lãnh đạo một cuộc bạo loạn quân sự sẽ bị đưa ra xét xử. Do đó, cái chết bạo lực của những người điều hành Wagner là một bước tiếp theo trong sự xói mòn quyền lực của quốc gia Nga.
Cái chết bất ngờ của người lãnh đạo dân quân và tội phạm chiến tranh Yevgeny Prigozhin không gây ngạc nhiên. Có vẻ như Tổng thống Nga Vladimir Putin đã trả thù. Người ta không mong đợi ông ta sẽ tha thứ cho cuộc bạo loạn vũ trang của nhóm Wagner của Prigozhin. Putin đã nói về “sự phản bội” vào ngày 24 tháng 6 – và trong một dịp khác, chính ông ta đã ám chỉ công khai rằng, những kẻ phản bội xứng đáng chết.
Càng đáng kinh ngạc hơn khi Prigozhin có thể di chuyển tự do trong hai tháng kể từ khi cuộc nổi dậy vũ trang của nhóm Wagner của ông ấy và còn công bố các kế hoạch trong tương lai. Rõ ràng người cai trị nước Nga nhận thấy mình không thể loại trừ Prigozhin và những người theo ông ta ngay lập tức. Quan trọng như quá trình của cuộc bạo loạn, trong đó không ai đối đầu nghiêm túc quân đội Wagner mặc dù họ đã đến gần Moscow, vụ rớt máy bay này là một dấu hiệu cho thấy quyền lực cai trị của Putin đã bị rung chuyển như thế nào.
Cấu trúc quyền lực sẽ phát triển như thế nào bây giờ?
Ảnh hưởng của cái chết của Prigozhin đối với cấu trúc quyền lực ở Nga không thể được nhìn thấy từ bên ngoài tại thời điểm này. Thậm chí không thể nói chắc chắn, liệu đối thủ chính của Prigozhin, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Sergei Schojgu và Tham mưu trưởng Walerij Gerassimow hiện đang ở một vị trí mạnh hơn. Sau cuộc nổi dậy của Prigozhin, rõ ràng cũng có rất nhiều sự phản đối trong quân đội đối với họ. Và Putin rõ ràng không đứng về phía họ trong cuộc đấu tranh quyền lực công khai giữa họ và Prigozhin – ông ấy chỉ chuyển sang một vị trí chống lại Prigozhin khi quyền lực ông ta bị thách thức.
Nhiều điều có thể nghĩ ra được: Số phận của Prigozhin có thể đóng vai trò là một sự răn đe đối với những người khác không hài lòng trong giới thượng lưu của Nga và do đó, góp phần ít nhất củng cố tạm thời quyền lực của Putin. Nhưng nó cũng có thể làm cho những người đã nghĩ rằng mình nằm trong danh sách bị lọai trừ, hành động, bởi vì họ không có gì để mất cả. Một ẩn số lớn lao trong các cuộc thanh toán này là cách những người đàn ông Wagner có kinh nghiệm chiến đấu, những người biểu lô sự trung thành của họ với Prigozhin sau cuộc bạo loạn, hành xử. Chế độ Nga phải vô hiệu hóa họ bằng cách nào đó.
Chỉ có một điều chắc chắn có thể nói ra được: Cái chết của Prigozhin là một bước tiếp theo trong sự xói mòn quyền lực của nhà nước Nga, vốn là đặc điểm của sự cai trị của Putin từ nhiều năm nay. Ở một quốc gia có các cơ quan hoạt động đúng nghĩa của nó – bất kể cai trị theo kiểu chuyên chế hay dân chủ – những người lãnh đạo của một cuộc bạo loạn vũ trang không thành công sẽ phải bị đưa ra tòa án. Trong Đế chế của Putin, nó được thanh toán theo phong cách các băng đảng Mafia. Điều này có thể đưa tới một tiên đoán xấu cho tương lai gần của Nga. Do đó, cái chết của Prigozhin là một lời nhắc nhở khác với EU và NATO nên suy nghĩ nghiêm túc về cách bảo vệ an ninh của các quốc gia thành viên của họ, nếu có một sự hỗn loạn nổ ra ở Nga.