Theo công bố của Bộ Ngoại giao Việt Nam, Tổng thống Joe Biden sẽ đến Hà Nội vào ngày 10/9 (theo lời mời của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng) và rời đi sau đó một ngày.
Trong thời gian ở Hà Nội, ông Joe Biden sẽ gặp Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng và một số lãnh đạo hàng đầu của Việt Nam để bàn về việc tăng cường quan hệ song phương trong một loạt những vấn đề từ công nghệ, kinh tế đến tình hình ổn định trong khu vực và biến đổi khí hậu.
Truyền thông quốc tế suy đoán rằng chuyến thăm Việt Nam của Tổng thống Hoa Kỳ Joseph Biden có thể dẫn đến việc nâng cấp quan hệ song phương, nhảy vọt từ “đối tác toàn diện” để chuyển thẳng lên cấp độ “đối tác chiến lược toàn diện” mà có thể bỏ qua cấp độ “đối tác chiến lược”.
Các chuyên gia nhận định việc nâng cấp quan hệ như một biện pháp phòng vệ trước sự hung hăng ngày càng tăng của Trung Quốc trong khu vực.
VOA dẫn lời ông Gregory Poling, giám đốc Sáng kiến Minh bạch Hàng hải Châu Á tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS), nói: “Điều này không có nghĩa là Việt Nam đang di chuyển vào quỹ đạo của Mỹ. Đây là chuyện Việt Nam vẫn đang duy trì quỹ đạo độc lập của riêng mình – duy trì không gian riêng với Trung Quốc”.
Hà Nội và Washington bình thường hóa quan hệ song phương vào năm 1995 và nâng lên thành Quan hệ Đối tác Toàn diện vào năm 2013. Quan hệ đối tác này là một tên gọi chính thức trong chính sách đối ngoại của Việt Nam, đặt Hoa Kỳ vào cấp độ thứ ba trong số các đối tác ngoại giao của Việt Nam.
Vào tháng 12, Việt Nam đã nâng cấp quan hệ với Hàn Quốc lên Quan hệ Đối tác Chiến lược Toàn diện, cấp độ cao nhất trong cấp bậc ngoại giao của Việt Nam, ngang hàng với Trung Quốc, Nga và Ấn Độ.
Việt Nam cũng dự kiến sẽ ký kết Quan hệ Đối tác Chiến lược Toàn diện với Australia trong năm nay, điều này được công bố sau khi Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn và người đồng cấp Penny Wong gặp nhau tại Hà Nội vào ngày 22/8.
Thủ tướng Singapore Lý Hiển Long cũng đến thăm Hà Nội ngày 27/8. Tại đây, ông đã gặp Thủ tướng Phạm Minh Chính và hai người thảo luận về việc thiết lập Quan hệ Đối tác Chiến lược Toàn diện.
Năm 2022, kim ngạch thương mại song phương Việt – Mỹ đạt hơn 123 tỷ USD. Mỹ trở thành đối tác thương mại lớn thứ 2 và là một trong những thị trường xuất khẩu quan trọng nhất của Việt Nam. Về đầu tư, Mỹ xếp thứ 11/142 quốc gia, vùng lãnh thổ đầu tư vào Việt Nam.
Chất bán dẫn dự kiến sẽ là tâm điểm khi Tổng thống Mỹ Joe Biden thăm Hà Nội. Các quan chức chính quyền Mỹ cho biết rằng ông sẽ đề nghị hỗ trợ Việt Nam để thúc đẩy sản xuất chip.
Việc tìm nguồn cung từ các đồng minh và đối tác trong ngành công nghiệp bán dẫn chiến lược là một trong những động lực chính của Washington để thuyết phục các nhà lãnh đạo Việt Nam đồng ý chính thức nâng cấp quan hệ. Hà Nội ban đầu tỏ ra miễn cưỡng trước động thái này vì lo ngại phản ứng bất lợi từ Trung Quốc.
Việc thúc đẩy quan hệ chính thức có thể mang lại hàng tỷ USD đầu tư tư nhân mới và một số ngân quỹ công cho ngành bán dẫn của Việt Nam. Tuy nhiên, các quan chức, nhà phân tích và nhà đầu tư trong ngành cho rằng việc chỉ có nhóm nhỏ các chuyên gia được đào tạo sẽ là trở ngại quan trọng cho sự phát triển nhanh chóng của ngành công nghiệp chip.
Trong buổi gặp Thủ tướng Phạm Minh Chính hôm 20/7, Bộ trưởng Tài chính Mỹ Janet Yellen nói Việt Nam là đối tác ngày càng quan trọng với Mỹ và đóng vai trò chủ chốt trong chiến lược Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương của nước này.
Mỹ mong muốn đẩy mạnh hợp tác kinh tế, thương mại với Việt Nam và có kế hoạch tăng cường hợp tác về chuỗi cung ứng trên cơ sở đối tác toàn diện, tin cậy. Bà Janet Yellen cho biết, nước này sẵn sàng hỗ trợ Việt Nam nâng cao năng lực sản xuất chip bán dẫn và năng lượng tái tạo.
Bộ Tài chính Mỹ cũng sẽ tăng hợp tác với Ngân hàng Nhà nước và Bộ Tài chính Việt Nam trong hiện đại hóa chính sách tiền tệ, cơ chế tỷ giá và hỗ trợ tiếp cận các nguồn tài chính quốc tế.
Cũng trong chuyến thăm hôm 10/9, giới bất đồng chính kiến và người hoạt động xã hội ở Việt Nam hân hoan, mong muốn đây sẽ là cơ hội để Việt Nam mở rộng quan hệ với Hoa Kỳ nói riêng và phương Tây nói chung.
Tuy nhiên, một số người tỏ ra dè dặt, thậm chí hoài nghi về tác động của sự kiện này giúp cải thiện tình trạng nhân quyền ở Việt Nam.
Máy bay vận tải C-17 chở xe đặc chủng phục vụ Tổng thống Mỹ đến Hà Nội
Máy bay vận tải Boeing C-17 Globemaster III mang theo thiết bị và xe đặc chủng phục vụ chuyến thăm Việt Nam tới đây của Tổng thống Biden đã đáp xuống sân bay Nội Bài (Hà Nội), chiều 1/9.
C-17 Globemaster III là một trong những máy bay vận tải quân sự chủ lực của Không quân Mỹ, được mệnh danh là “ngựa thồ”, chuyên vận chuyển phương tiện phục vụ Tổng thống Mỹ trong các chuyến công du, bao gồm cả 2 chiếc Cadillac với biệt danh “Quái thú”.
Trực thăng Marines One cũng được chở bằng máy bay C-17 trong các chuyến công du, đề phòng trường hợp Tổng thống Mỹ không thể di chuyển bằng đường bộ từ sân bay tới địa điểm làm việc.
Minh Long