Michael Wilkerson
Người Mỹ nên cầu nguyện rằng bất cứ ai giành được Toà Bạch Ốc vào tháng 11/2024 đều có đủ sự khôn ngoan để đảo ngược hướng đi – trước khi quá muộn.
Những người dân Mỹ phải đổ xăng trong vài tháng qua đều có thể thấy thấy trước diễn biến hiện nay của giá xăng. Sau khi chạm mức thấp vào tháng 12/2022, giá xăng bán lẻ ở Mỹ đã tăng lên kể từ đó. Sự gia tăng bắt đầu chậm rãi, sau đó vào tháng 8, nhanh hơn. Tuần này, giá xăng bán lẻ trung bình ở Mỹ đạt 3,94 USD/gallon, tăng 18,5% so với cuối năm.
Lạm phát, vốn chưa bao giờ thực sự giảm bớt, đang tăng tốc trở lại. Báo cáo Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) mới đây cho tháng 8 xác nhận những gì tôi đã nói kể từ tháng 1, đó là lạm phát – do giá dầu tăng – sẽ tăng tốc trở lại trong nửa cuối năm nay.
Con số lạm phát CPI của tháng 8 là 3,7%, tăng một cách đầy khó chịu so với mức 3,2% của tháng 7. Các thành phần chỉ số xăng và dầu mazut tăng lần lượt 10,6 và 9,1% so với tháng 7 trên cơ sở điều chỉnh theo mùa. Ngay cả khi loại trừ các danh mục thực phẩm và năng lượng dễ biến động, CPI lõi vẫn tăng 4,3% trong tháng 8, do chi phí nhà ở tăng.
Các sản phẩm bán lẻ xăng và dầu diesel, các hãng hàng không, đường sắt và các công ty vận tải đường bộ, cùng với thực phẩm và thậm chí cả điện đến hộ gia đình, đều bị ảnh hưởng nặng nề bởi giá dầu toàn cầu.
Giá dầu tăng 1/3 so với mức thấp trong tháng 7 và hiện ở mức dưới 90 USD/thùng. Mặc dù ở mức cao nhất trong 10 tháng, giá vẫn thấp hơn nhiều so với mức cao nhất của mùa hè năm ngoái, khi dầu đạt mức 120 USD/thùng và lạm phát lên tới 9,1%. Nhưng áp lực thị trường có thể sẽ đẩy giá dầu đi sai hướng hơn nữa. Và với giá dầu cao hơn, lạm phát sẽ tiếp diễn một cách tự động.
Thị trường dầu toàn cầu vẫn thắt chặt. Các lệnh trừng phạt của Mỹ đối với Nga đã làm tổn thương thị trường phương Tây nhiều hơn chính Nga. OPEC+, bao gồm Ảrập Xêút, Iran và Nga, cùng nhiều nước khác, đã và đang thực thi các giới hạn sản xuất. Iran và Nga bị Mỹ trừng phạt nhưng vẫn tìm cách đưa được dầu sang Trung Quốc, Ấn Độ và các nơi khác. OPEC hiện ước tính rằng thế giới sẽ thiếu hơn 3 triệu thùng trong quý IV, gây thêm áp lực lên giá cả.
Một ý tưởng ngu ngốc
Chính quyền Mỹ đã có một động thái ngớ ngẩn khi rút cạn nguồn cung cấp dầu khẩn cấp của Mỹ trong một nỗ lực vô ích nhằm ngăn chặn làn sóng giá tăng xuất phát từ những hạn chế đối với nguồn cung toàn cầu.
Chính quyền Biden đã rút hơn 265 triệu thùng từ Kho Dự trữ Dầu khí Chiến lược (SPR) của Mỹ trong khoảng thời gian từ tháng 11/2021 đến tháng 1/2023, khi động thái này cuối cùng đã tạm dừng do giá dầu giảm. Nhưng bắt đầu từ tháng 4/2023, nhận thấy giá xăng cao hơn sẽ lại đe dọa nền kinh tế và kích thích lạm phát, chính quyền Biden đã lặng lẽ bắt đầu rút thêm dầu. Vào đầu tháng 9/2023, SPR chỉ còn lại 350 triệu thùng, chưa đến một nửa sức chứa và giảm 45% so với cuối năm 2020.
Sử dụng SPR như một công cụ chính trị – thực hiện kiểm soát giá cả trước cuộc bầu cử giữa kỳ – vẫn luôn là một ý tưởng ngu ngốc. Tệ nhất, động thái này sẽ khiến đất nước gặp khó khăn trong trường hợp một sự kiện khẩn cấp quốc gia có thể ảnh hưởng đến sản xuất và vận chuyển dầu thô. Dù mức giá cao hơn cũng gây ra nhiều đau đớn, Mỹ không nên mạo hiểm sử dụng chiến lược này chỉ để tiết kiệm vài xu khi bơm xăng. Nhiều khả năng, Mỹ sẽ phải bổ sung SPR với mức giá cao hơn nhiều so với trước đây, khiến thâm hụt ngân sách càng tăng thêm.
Điều điên rồ thực sự
Nhưng điều điên rồ về mặt chiến lược thực sự của chính quyền Biden là việc hạn chế hoạt động sản xuất năng lượng của Mỹ để theo đuổi việc tỏ ra đức hạnh với năng lượng xanh. Từ việc hủy bỏ đường ống Keystone XL vào năm 2021 cho đến việc hủy bỏ hợp đồng cho thuê khoan dầu khí ở Alaska vào tuần trước, các lệnh hành pháp và các luật lệ đang đe dọa an ninh năng lượng của Mỹ. Điều này sẽ đảm bảo rằng giá cả sẽ duy trì ở mức cao lâu hơn. Đây rõ ràng là một hành vi phản bội lại lợi ích quốc gia của Mỹ.
Mỹ có trữ lượng dầu khí dồi dào. Đây là lợi thế chiến lược to lớn của Mỹ trong cuộc cạnh tranh giữa các quốc gia. Nếu nguồn tài nguyên thiên nhiên đáng chú ý này được phép phát triển, nó sẽ đảm bảo sự độc lập về năng lượng của Mỹ và do đó đảm bảo an ninh quốc gia, giảm giá cả và kích thích tăng trưởng kinh tế Mỹ.
Người Mỹ nên cầu nguyện rằng bất cứ ai giành được Toà Bạch Ốc vào tháng 11/2024 đều có đủ sự khôn ngoan để đảo ngược hướng đi – trước khi quá muộn.
Bảo Nguyên biên dịch