Tối thứ Tư (27/9), cuộc tranh luận lần thứ hai của ứng viên tổng thống Đảng Cộng hòa đã được tổ chức tại Thư viện Tổng thống Ronald Reagan ở Thung lũng Simi bang California, có 7 ứng viên tham gia. Cuộc tranh luận được điều hành bởi Dana Perino và Stuart Varney của Fox News và Ilia Calderon của Univision.
7 ứng viên trong cuộc tranh luận gồm Thống đốc Burgum bang Bắc Dakota, cựu Thống đốc Christie bang New Jersey, cựu Đại sứ Liên Hiệp Quốc Haley, Thống đốc DeSantis bang Florida, chủ doanh nghiệp công nghệ sinh học Ramaswamy, Thượng nghị sĩ Scott, và cựu Phó Tổng thống Pence.
Ứng viên hàng đầu trong Đảng Cộng hòa là cựu Tổng thống Trump lại bỏ qua cuộc tranh luận này, thay vào là chọn tham gia sự kiện dành cho công nhân ô tô gần Detroit. Cuộc biểu tình một lần nữa gây chú ý khi cuộc đình công của Nghiệp đoàn Công nhân ôtô Mỹ (UAW) nhắm vào Ford, General Motors và Stellantis.
Cuộc tranh luận hôm thứ Tư đặc biệt quan trọng đối với ông DeSantis, chiến dịch tranh cử của ông DeSantis đã trải qua hai lần thay đổi nhân sự, khi các nhà tài trợ bày tỏ lo ngại về việc ông không thể giành chiến thắng trước ông Trump.
Trong một cuộc thăm dò gần đây của Reuters/Ipsos, ông Trump đã dẫn trước đối thủ gần nhất là DeSantis về đề cử với 37 điểm phần trăm.
Dưới đây là một số điểm nổi bật từ cuộc tranh luận:
Trả lời bình tĩnh của DeSantis
Thống đốc DeSantis của Florida nêu rõ quan điểm của mình và nêu bật những thành tựu chính trị đáng tự hào của bản thân. Ông DeSantis bắt đầu bằng việc lặp lại những quan điểm của ông Trump, đồng thời đưa ra câu trả lời về lập trường cứng rắn hơn đối với Trung Quốc.
“Trung Quốc sẽ vượt qua chúng ta trong thập niên này, nếu như vậy sẽ ảnh hưởng đến mọi gia đình Mỹ”, ông DeSantis thề “không để điều đó xảy ra” nếu làm tổng thống.
Sau đó ông DeSantis còn nói chen vào cuộc tranh cãi giữa hai đối thủ khác: “Chúng ta có thể tập trung vào những vấn đề quan trọng không?”, ông hỏi và nói thêm rằng trọng tâm nên là Tổng thống Biden.
Nhưng giống như các ứng viên khác, ông DeSantis đã phải vật lộn để chiếm thế trong cuộc tranh luận dưới bối cảnh mọi người nói chen ngang nhau.
Khi người điều hành hỏi: “Con đường để cố gắng đánh bại ứng viên Tổng thống Trump, người đang dẫn đầu với khoảng cách lớn và kéo dài trong cuộc đua này là gì?”
Ông DeSantis trả lời:
“Các cuộc thăm dò không bầu ra tổng thống, bầu ra tổng thống là cử tri. Chúng tôi sẽ để việc đó cho người dân ở các bang bỏ phiếu sớm này. Chúng tôi sẽ thực hiện việc đó theo từng bang.”
“(Tổng thống) Reagan nói bây giờ là lúc chúng ta phải đưa ra lựa chọn. Đảng Cộng hòa sẽ lần thứ 3 liên tiếp thua cuộc nếu chúng ta không thể làm chủ cuộc bầu cử năm 2024.”
“(Thất bại) không xảy ra ở Florida, chúng tôi đã thắng ở Florida. Chúng ta phải đưa ra những lựa chọn đúng đắn, chúng ta phải giành chiến thắng và chúng ta cần một người có thể phục vụ hai nhiệm kỳ.”
Thông cảm cho công nhân ô tô đình công nhưng đổ lỗi cho Tổng thống Biden
Khi được hỏi về cuộc đình công của UAW, các ứng viên đã cố gắng đạt được cân bằng nhưng đầy vấn đề. Họ đổ lỗi cho Tổng thống Joe Biden và từ chối cho biết rõ ràng liệu họ có đứng về phía người lao động hơn là các nhà sản xuất ô tô hay không.
Người dẫn chương trình đã hối thúc Scott nêu quan điểm về những nhận xét gần đây của ông về việc sa thải những công nhân đình công, nhưng Scott cố gắng chuyển trọng tâm sang vấn đề nhập cư bất hợp pháp, cáo buộc Tổng thống Biden tham gia các đường dây biểu tình vào thứ Ba thay vì đi đến biên giới phía nam. Nhưng Ramaswamy đã nắm vào chủ đề này và nói: “Tôi thực sự rất thông cảm với người lao động”.
Những người khác tập trung tấn công Tổng thống Biden trong các chính sách kinh tế.
Bà Haley nói: “Ông Biden xuất hiện tại hiện trường biểu tình. Nhưng tại sao những công nhân này lại đình công? Chính vì tất cả những khoản chi tiêu mà ông ấy đẩy mạnh vào nền kinh tế đã làm tăng lạm phát.”.
Ông Trump hứng chịu cú đánh nhẹ
Cả DeSantis và Christie đều công kích Trump vì bỏ lỡ hai cuộc tranh luận.
Ông DeSantis nói: “Trump đang vắng mặt. Ông ấy nên có mặt trên sân khấu này tối nay”.
“Trump đang trốn sau bức tường câu lạc bộ chơi gôn của ông ấy”, Christie nói nhìn thẳng vào camera như để biểu thị rằng ông Trump đang theo dõi cuộc tranh luận nhưng ngại tham gia. Bà Christie nói nếu điều này tiếp tục, họ sẽ không gọi ông ấy là Donald Trump nữa, mà là “Vịt Donald”.
Nhưng ngay từ đầu, các ứng viên đã không muốn tấn công các chính sách của ông Trump vì sợ làm mất lòng những người ủng hộ quan trọng đối với hy vọng của họ.
Haley tấn công
Haley đã tranh cãi với hầu hết các đối thủ hàng đầu. Bà tìm cách nêu bật những khác biệt của mình với ông Trump, bao gồm cả lập trường về Trung Quốc và việc ông Trump ủng hộ việc đóng cửa chính phủ và thúc đẩy các vấn đề ưu tiên của phe bảo thủ.
“Đây là điểm mà Trump đã sai. Ông ấy tập trung vào thương mại với Trung Quốc”, bà Haley nói và cho biết thêm rằng ông Trump đã phớt lờ sức mạnh ngày càng tăng của Trung Quốc, bao gồm cả việc giám sát và sản xuất các thiết bị quan trọng cho cơ quan thực thi pháp luật. Bà nói: “Chúng ta cần bắt đầu tập trung vào cách giữ an toàn cho người Mỹ. Điều đó đã không xảy ra trong một thời gian dài”.
Bà Haley cũng chỉ trích các nhà lập pháp Đảng Cộng hòa trong vấn đề đóng cửa chính phủ, cho thấy khác biệt với ông Trump. Bà nói: “Nếu họ không giữ cho chính phủ luôn mở cửa, họ không nên nhận thù lao. Không có lương, không có ngân sách, đó là cách xử lý sự việc [của họ]”.
Gần đây, ông Trump tuyên bố rằng ông ủng hộ việc đóng cửa chính phủ nếu cần thiết để phe bảo thủ giành chiến thắng. “Trừ khi bạn có được mọi thứ, nếu không hãy đóng cửa!”, ông Trump gần đây đã viết trên nền tảng truyền thông xã hội.
Bà Haley cũng chỉ trích lập trường năng lượng của ông DeSantis và hồ sơ của ông Scott tại Thượng viện, nói rằng: “An ninh năng lượng là an ninh quốc gia. Chúng ta cần một tổng thống hiểu phải làm việc với các nhà sản xuất và đảm bảo rằng chúng ta có được ủng hộ của họ. Không cần một tổng thống chống lại sự độc lập về năng lượng. Ron DeSantis chống lại thủy lực cắt phá, ông ấy chống lại việc khoan dầu”, bà Haley nói trước khi ông DeSantis xen vào, “Ông ấy cấm thủy lực cắt phá, cấm khoan ngoài khơi – từ đó chấp nhận bổ trợ xanh [nguồn năng lượng xanh] không cần thiết”.
Nhưng DeSantis phủ nhận việc ông phản đối việc khai thác thủy lực hoặc khoan trên đất liên bang.
Trong khi ông Ramaswamy cho biết Đảng Cộng hòa cần mở rộng ảnh hưởng đối với giới trẻ, bao gồm cả việc sử dụng TikTok, ngay lập tức bà Haley tấn công đối phương và cho rằng công ty mẹ của TikTok có trụ sở tại Trung Quốc và là một trong những nền tảng mạng xã hội nguy hiểm nhất. “Thành thật, mỗi lần nghe giọng nói của ông tôi đều thấy có chút ngốc ngếch”, bà Haley nói.
Trái ngược với màn trình diễn trầm tĩnh và điềm tĩnh trong cuộc tranh luận đầu tiên, lần này ông Scott thường xuyên tấn công các ứng viên khác, tấn công quan điểm của bà Haley về thuế xăng dầu và khoản chi khổng lồ của bà cho rèm cửa trong nhiệm kỳ Đại sứ Liên Hiệp Quốc. Nhưng bà Haley đáp trả “Ông nhận được thông tin không đúng”.
Ramaswamy thay đổi giọng điệu
Người sáng lập công ty công nghệ sinh học và người mới tham gia chính trị, ông Ramaswamy, thể hiện mạnh mẽ trong cuộc tranh luận đầu tiên, điều đó khiến ông trở thành ứng viên được tìm kiếm nhiều nhất trên Google.
Thượng nghị sĩ Scott nhấn mạnh vấn đề thay đổi giọng điệu của ông Ramaswamy trong cuộc tranh luận lần trước: “Ramaswamy chỉ nói rằng tất cả chúng ta đều là những người tốt và tôi đánh giá cao điều đó, vì ông ấy trong cuộc tranh luận trước đã nói tất cả chúng ta đều bị mua và được trả tiền, khiến tôi đã nghĩ về điều đó một lúc và nói ‘không thể tưởng tượng được ông có thể nói như vậy, vì ông ấy biết ông ấy chỉ đang làm ăn với Đảng Cộng sản Trung Quốc”.
“Đây là những người tốt, nhưng họ đã bị vấy bẩn bởi một hệ thống yếu kém”, ông Ramaswamy đáp lại rằng công ty của ông đã rời khỏi Trung Quốc.
Trong khi ông Pence nói về thành tích bỏ phiếu của ông Ramaswamy: “Tôi rất vui vì năm 2018, Ramaswamy đã rút khỏi các giao dịch kinh doanh ở Trung Quốc, đó hẳn là thời điểm chúng ta quyết định bắt đầu bỏ phiếu trong cuộc bầu cử tổng thống”.
Ông Ramaswamy cho biết, vào năm 2004 ông đã bỏ phiếu cho một ứng viên tổng thống theo chủ nghĩa tự do, sau đó ông không còn tham gia tranh cử tổng thống, cho đến cuộc bầu cử năm 2020 ông ủng hộ ông Trump.
Phản ứng của ông Trump
Khi cuộc tranh luận nổ ra, ông Trump đang nói chuyện với các công nhân ô tô đình công ở Detroit. Ông chỉ trích các lãnh đạo công đoàn và Đảng Dân chủ vì họ ủng hộ xe điện, cho rằng điều đó sẽ đẩy các công nhân ô tô của Michigan vào tình trạng thất nghiệp.
Ông Trump nói: “Đối với những công nhân đang đình công, tôi ủng hộ các bạn và mục tiêu của các bạn về mức lương công bằng và sự ổn định cao hơn”.
Hàng chục ngàn thành viên công đoàn UAW đã đình công trong gần hai tuần. Cuộc đình công dự kiến sẽ ngày càng khốc liệt và có nguy cơ trở thành một cuộc chiến tốn kém cho các hãng ô tô.
Ông Trump cũng cho biết vào đêm hôm đó rằng hầu hết các ứng viên Đảng Cộng hòa tham gia cuộc tranh luận sẽ không trở thành người hợp tác tranh cử của ông.
——–
Chỉ còn chưa đầy 4 tháng nữa là đến cuộc đua đầu tiên giành đề cử của Đảng Cộng hòa ở Iowa, sau đó nhanh chóng là các cuộc bầu cử ở các bang khác.
Ngày 5/3/2024 là một ngày quan trọng vì hơn chục bang sẽ tổ chức bầu cử sơ bộ, trong khi đó vào ngày 4/3 ông Trump sẽ xuất hiện tại tòa án ở Washington để bắt đầu phiên tòa xét xử với cáo buộc can thiệp bầu cử. Phiên tòa có thể kéo dài vài tuần. Vụ án vấn đề tài liệu mật của ông Trump dự kiến sẽ bắt đầu ở Florida vào ngày 20/5/2024.
Vào tháng 7/2024, Đảng Cộng hòa sẽ chính thức chọn một ứng viên tổng thống tại đại hội toàn quốc của họ.
Mộc Vệ (t/h)