Nhật Tân
Israel bị làm cho tin rằng mình đã kiềm chế được Hamas bằng lợi ích kinh tế cho người lao động Gaza, và tưởng rằng Hamas đã mệt mỏi vì chiến tranh, nhưng kỳ thực các chiến binh Hồi giáo Hamas đang được đào tạo và tập luyện, thậm chí thường ở nơi dễ thấy, theo nguồn tin thân cận với Hamas nói với Reuters. “Đây là vụ 11/9 của chúng tôi,” phát ngôn viên của IDF quân Israel cảm khái khi so sánh sự bất ngờ của cuộc tấn công hôm Thứ Bảy với sự kiện 11/9/2001 ở Mỹ.
Một chiến dịch lừa dối cẩn thận để khiến Israel mất cảnh giác đã được triển khai trước khi nhóm Hồi giáo Palestine Hamas tấn công Israel hôm 7/10. Nó tạo điều kiện cho các chiến binh Palestine có thể dùng máy ủi, dù lượn, và xe máy để đột kích đội quân Israel hùng mạnh nhất Trung Đông.
Cuộc tấn công được coi là đợt chọc thủng tồi tệ nhất trong hệ thống phòng thủ của Israel kể từ 1973 khi chiến đấu với quân đội Ả Rập. Nó diễn ra sau hai năm khuất phục của phiến quân Hamas, khi họ che giấu kế hoạch quân sự của mình, tạo ảo tưởng cho Israel rằng họ không muốn chiến đấu.
Theo một nguồn tin thân cận với Hamas, các chiến binh Palestine Hamas thời gian qua vẫn được đào tạo và tiến hành tập luyện, thậm chí thường xuyên ở những nơi dễ thấy. Nhưng Israel bị che mắt khi tin tưởng rằng mình đã kiềm chế được Hamas bằng cách cung cấp các ưu đãi kinh tế cho người lao động ở dải Gaza, và tưởng rằng Hamas đã phai nhạt ý chí chiến tranh.
“Hamas đã tạo cho Israel ấn tượng rằng họ không sẵn sàng chiến đấu,” nguồn tin cho hay, và kể về kế hoạch cho cuộc tấn công đáng kinh ngạc nhất kể từ Chiến tranh Yom Kippur 50 năm trước khi Ai Cập và Syria khiến Israel bất ngờ và buộc nước này phải chiến đấu vì quyền lợi của mình.
“Hamas đã sử dụng một chiến thuật tình báo chưa từng có để đánh lừa Israel trong những tháng qua, bằng cách gây ấn tượng với công chúng rằng họ không sẵn sàng tham gia chiến đấu hoặc đối đầu với Israel, trong khi [họ kỳ thực đang] chuẩn bị cho chiến dịch quy mô lớn này.”
Israel thừa nhận họ đã mất cảnh giác trước một cuộc tấn công trùng với ngày Sabát của người Do Thái, một ngày lễ tôn giáo.
“Đây là vụ 11/9 của chúng tôi,” Thiếu tá Nir Dinar, người phát ngôn của Lực lượng Phòng vệ Israel IDF nói. “Họ đã thành công tấn công chúng tôi… Họ làm chúng tôi ngạc nhiên và họ lao tới rất nhanh từ nhiều nơi — cả từ trên không, trên mặt đất và trên biển.”
Osama Hamdan, đại diện của Hamas tại Lebanon, nói với Reuters rằng cuộc tấn công cho thấy người Palestine có ý chí đạt được mục tiêu của mình “bất chấp sức mạnh và khả năng quân sự của Israel”.
“Họ đột ngột nổi loạn”
Một trong những điều nổi bật nhất trong quá trình chuẩn bị cho ngày 7/10, là Hamas đã xây dựng ngay ở dải Gaza một mô phỏng khu định cư của Israel, nơi họ thực hành đổ bộ quân sự và huấn luyện các cuộc tấn công giả lập ở đó, thậm chí còn quay video về các cuộc diễn tập, theo nguồn tin thân cận với Hamas.
“Israel chắc chắn đã nhìn thấy [những điều ấy] nhưng lại tin rằng Hamas không muốn tham gia vào một cuộc đối đầu [quân sự],” nguồn tin cho hay.
Trong quãng thời gian đó, Hamas tìm cách khiến Israel tin rằng Hamas quan tâm nhiều hơn đến lợi nhuận của người lao động ở Gaza —dải đất hẹp với hơn hai triệu cư dân, và có khả năng tiếp cận công việc xuyên biên giới tới Israel— chứ không quan tâm đến việc bắt đầu một cuộc chiến mới.
“Hamas đã có thể xây dựng một hình ảnh rằng họ hoàn toàn không sẵn sàng cho một cuộc phiêu lưu quân sự chống Israel,” nguồn tin tường thuật.
Kể từ cuộc chiến năm 2021 với Hamas, Israel đã tìm cách mang lại mức độ ổn định kinh tế cơ bản ở Gaza bằng cách đưa ra các ưu đãi bao gồm hàng nghìn giấy phép để người dân Gaza có thể làm việc ở Israel hoặc Bờ Tây, nơi mức lương trong các công việc xây dựng, nông nghiệp hoặc dịch vụ có thể gấp 10 lần mức lương ở Gaza.
“Chúng tôi tưởng rằng họ đến đây làm việc và mang tiền về Gaza, như thế sẽ tạo ra một mức độ bình tĩnh nhất định,” một phát ngôn viên khác của quân đội Israel cho biết. “Chúng tôi đã nhầm.”
Là một phần của kế hoạch lẩn tránh trong hai năm qua, Hamas đã kiềm chế các hoạt động quân sự chống Israel, ngay cả khi một nhóm vũ trang Hồi giáo khác, có trụ sở tại Gaza được gọi là Thánh chiến Hồi giáo, đã phát động một loạt các cuộc tấn công hoặc tấn công bằng tên lửa của riêng mình.
Bí mật đột kích
Cũng theo nguồn tin, Hamas kiềm chế và không chịu phát động hoạt động quân sự lúc bấy giờ đã khiến Hamas bị chỉ trích công khai bởi một số người ủng hộ. Điều ấy, một lần nữa, nhằm mục đích tạo ấn tượng rằng Hamas quan tâm đến kinh tế chứ không phải một cuộc chiến mới.
Ở Bờ Tây, do Tổng thống Palestine Mahmoud Abbas và nhóm Fatah của ông kiểm soát, có những người đã chế nhạo Hamas vì đã im lặng.
Trong một tuyên bố của Fatah được công bố vào tháng 6/2022, nhóm này cáo buộc các nhà lãnh đạo Hamas chạy trốn đến thủ đô Ả Rập để sống trong “những khách sạn và biệt thự sang trọng”, khiến người dân của họ rơi vào cảnh nghèo đói ở Gaza.
Nguồn tin an ninh thứ hai của Israel cho thấy đã có giai đoạn Israel tin rằng thủ lĩnh phong trào ở Gaza, Yahya Al-Sinwar, đang bận tâm đến việc quản lý Gaza “hơn là giết người Do Thái.”
Đồng thời, Israel chuyển trọng tâm khỏi Hamas khi nước này thúc đẩy một thỏa thuận bình thường hóa quan hệ với Ả Rập Saudi, ông nói thêm. Israel từ lâu đã tự hào về khả năng thâm nhập và giám sát các nhóm Hồi giáo.
Do đó, nguồn tin thân cận với Hamas cho hay, một phần quan trọng của kế hoạch là tránh rò rỉ. Theo nguồn tin, nhiều lãnh đạo Hamas không biết về kế hoạch này và trong khi huấn luyện, 1.000 chiến binh được triển khai trong cuộc tấn công không hề biết mục đích chính xác của cuộc tập trận.
Theo nguồn tin quen thuộc Hamas, khi đến ngày, chiến dịch được chia thành bốn phần và mô tả các yếu tố khác nhau.
Nguồn tin cho biết, động thái đầu tiên là một loạt 3.000 quả tên lửa được bắn từ Gaza trùng thời gian với các chiến binh dùng dù lượn để bay qua biên giới, xâm nhập vào Israel. Trong thông báo của Israel bấy giờ là có 2.500 quả rocket được bắn.
Sau khi các chiến binh Palestine từ dù lượn hạ cánh xuống mặt đất, họ lập tức chiếm lĩnh và thủ vững địa hình để một đơn vị đặc công tinh nhuệ có thể xông tới bức tường xi măng cùng hàng rào điện kiên cố ngăn cách Gaza với các khu định cư do Israel xây dựng để ngăn chặn sự xâm nhập.
Các chiến binh đã sử dụng chất nổ để vượt qua các rào chắn rồi phóng xe máy vượt qua. Máy ủi đã được dùng để mở rộng khoảng trống. Hàng loạt các chiến binh dùng xe máy và xe hơi bốn bánh tiến vào, cảnh tượng có thể thấy trong các video đăng tải trên mạng xã hội, và qua miêu tả của các nhân chứng.
“Thất bại lớn”
Một đơn vị biệt kích đã tấn công trụ sở phía Nam Gaza của quân đội Israel và gây nhiễu liên lạc của quân đội này, ngăn cản các nhân viên gọi điện cho chỉ huy hoặc lẫn nhau, theo nguồn tin thân cận Hamas. Phần cuối cùng của hoạt động đột kích liên quan đến việc di chuyển các con tin đến Gaza, hầu hết đã đạt được ngay từ đầu cuộc tấn công.
Trong một vụ bắt giữ con tin được công bố rộng rãi, các chiến binh đã bắt cóc những người dự tiệc đang chạy trốn một cuộc náo loạn gần khu định cư Re’im gần Gaza.
Đoạn video trên mạng xã hội cho thấy hàng chục người chạy qua cánh đồng và trên đường khi nghe thấy tiếng súng.
“Làm sao bữa tiệc này có thể diễn ra gần [với Gaza] đến thế này?”, an ninh Israel bình luận.
Theo an ninh Israel, quân đội Israel lúc đó ở dưới mức tối đa sức mạnh ở phía Nam gần Gaza, vì một số đã được đưa đến Bờ Tây để bảo vệ những người định cư Israel sau làn sóng bạo lực giữa họ và phiến quân Palestine.
“Họ [Hamas] đã lợi dụng điều đó,” theo an ninh Israel.
Tướng đã nghỉ hưu Yakov Amidror, cựu cố vấn an ninh quốc gia của Thủ tướng Benjamin Netanyahu, nói với các phóng viên hôm Chủ Nhật rằng vụ tấn công thể hiện “một thất bại lớn của hệ thống tình báo và bộ máy quân sự ở miền Nam.”
Ông Amidror, từng giữ chức Chủ tịch Hội đồng An ninh Quốc gia từ tháng 4/2011 đến tháng 11/2013, và hiện là thành viên cấp cao của Viện Chiến lược và An ninh Jerusalem, nói rằng một số đồng minh của Israel đã cho rằng vấn đề phiến quân Hamas đã được coi trọng hơn:
“Ban đầu chúng tôi tin một cách ngu ngốc rằng đó là sự thật,” ông nói. “Vì vậy, chúng tôi đã phạm sai lầm. Chúng tôi sẽ không lặp lại sai lầm này nữa và chúng tôi sẽ tiêu diệt Hamas, chậm mà chắc.”
Nhật Tân