Nhiều chuyên gia công nghệ bày tỏ lo ngại rằng sự phát triển quá nhanh chóng của các nên tảng xã hội trực tuyến thuộc Meta có thể gây ảnh hưởng lớn tới sự an toàn và trong sáng của trẻ em, theo tờ The Guardian.
Meta đã triển khai hàng loạt biện pháp bảo vệ trẻ em như ứng dụng các công nghệ tiên tiến, tuyển dụng chuyên gia về an toàn trẻ em, báo cáo nội dung tới Trung tâm Quốc gia về Trẻ em Mất tích và bị bóc lột, cũng như chia sẻ thông tin với các công ty và cơ quan thi hành pháp luật khác.
Tuy nhiên, đã có nhiều báo cáo của các tổ chức nghiên cứu chỉ ra rằng một khi truy cập Facebook và Instagram, trẻ em sẽ ngay lập tức trở thành mục tiêu bị lôi kéo sử dụng các trang mạng này.
Các chuyên gia cũng nhấn mạnh hai trang mạng này là “mảnh đất màu mỡ” để các đối tượng tiến hành hoạt động buôn người, phát tán hình ảnh và thực hiện một số hành vi lệch lạc nhắm vào trẻ em. Ngoài ra, trẻ em có thể dễ dàng khai sai độ tuổi để đủ điều kiện tạo tài khoản trên hai nền tảng này.
Năm 2017, cô gái trẻ Molly Russell tại London đã chọn tự kết liễu cuộc đời mình sau khi xem những nội dung có hại liên quan đến tự tử, tự làm hại bản thân, trầm cảm và lo lắng trên Instagram và Pinterest.
Trong một phán quyết mang tính bước ngoặt vào năm 2022, cuộc điều tra về cái chết này cho thấy Molly chết vì hành động tự làm hại bản thân trong khi mắc chứng trầm cảm và những ảnh hưởng tiêu cực của nội dung trực tuyến.
Theo Arturo Béjar, cựu kỹ sư và cố vấn cấp cao của Meta, nếu công ty học được bài học từ cái chết của Molly và có cuộc điều tra sau đó thì công ty sẽ tạo ra trải nghiệm an toàn hơn cho người dùng trẻ tuổi. Theo nghiên cứu do ông Béjar thực hiện trên người dùng Instagram, 8,4% trẻ em từ 13 đến 15 tuổi đã chứng kiến ai đó tự làm hại mình hoặc đe dọa làm hại mình trong tuần qua.
Theo thống kê của Trường Khoa học Chính trị và Kinh tế London, trên thế giới, cứ 3 người dùng Internet thì có 1 người dưới 18 tuổi. Chúng ta lo lắng mỗi khi con em mình xem điện thoại, vì sợ chúng lướt phải nội dung xấu độc. Nhưng sẽ còn đáng sợ hơn nếu con em mình lại trở thành nhân vật chính trong các nội dung độc hại đó.
Ông Béjar nhấn mạnh rằng Meta nên học được bài học từ trường hợp của Molly bằng cách nâng cao hệ thống kiểm duyệt hình ảnh, thông tin trên các nền tảng của mình. Tuy nhiên, việc xây dựng và phân bổ cơ sở hạ tầng bảo vệ trẻ em vẫn còn chậm trễ và kém hiệu quả.
Nghiên cứu cho thấy rằng cứ 8 trẻ em từ 13 đến 15 tuổi trên Instagram thì có một trẻ nhận được những hành vi tán tỉnh tình dục không mong muốn, trong khi cứ 5 trẻ thì có một trẻ từng là nạn nhân của hành vi bắt nạt trên nền tảng này và 8% đã xem nội dung tự làm hại bản thân.
Ông Bejar đã thúc giục Meta thực hiện một loạt thay đổi bao gồm: giúp người dùng gắn cờ nội dung không mong muốn dễ dàng hơn và nêu rõ lý do họ không muốn xem nội dung đó; thường xuyên khảo sát người dùng về trải nghiệm trên nền tảng Meta; và giúp người dùng gửi báo cáo về trải nghiệm trên các dịch vụ Meta dễ dàng hơn.
Tuy nhiên, Meta mất hàng tháng, đến hàng năm để ra mắt những tính năng bảo vệ trẻ em mặc dù họ đã có sẵn nền tảng cho những tính năng này.
Nghiên cứu nhóm tuổi từ 9 đến 10 cho thấy, trẻ em xem nhiều điện thoại, máy tính bảng hay chơi điện tử bị trầm cảm cao hơn so với bình thường. Kết quả cũng cho thấy, nhóm trẻ này dễ có biểu hiện hung hăng và thiếu kỷ luật hơn.
Báo Washington Post dẫn chứng việc 41 bang Mỹ đang kiện gã khổng lồ công nghệ Meta với cáo buộc nền tảng có các tính năng “gây nghiện” trên Instagram và Facebook.
Đây là thách thức pháp lý lớn nhất đối với Meta khi Mỹ nỗ lực buộc các công ty công nghệ phải thay đổi hành vi với trẻ em.
Để bảo vệ trẻ em, hàng loạt bang của Mỹ như Texas, Utah, Georgia… đã thông qua luật cấm trẻ em sử dụng mạng xã hội nếu không được cha mẹ đồng ý. Để tuân thủ, Meta đã cấm trẻ dưới 13 tuổi tự đăng ký trên nền tảng. Các mạng xã hội cũng thắt chặt quy định, yêu cầu người dùng chứng minh độ tuổi trong quá trình tạo lập tài khoản.
Về phía Meta, giải pháp cần phải chú trọng các biện pháp bảo vệ trẻ em ngay từ đầu. Nói cách khác là mỗi một phần mềm hay phần cứng được sáng tạo ra đều phải tôn trọng nguyên tắc hàng đầu là trẻ em sẽ sử dụng sản phẩm đó và cần có sự bảo vệ phù hợp đối với trẻ.
Phan Anh