Tổng thống Volodymyr Zelenskiy nói với Reuters trong một cuộc phỏng vấn độc quyền vào thứ Hai (20/5) rằng các đồng minh phương Tây đang mất quá nhiều thời gian để đưa ra các quyết định quan trọng về hỗ trợ quân sự cho Ukraine.
Ông Zelenskiy cho biết ông đang thúc đẩy các đối tác tham gia nhiều hơn trong cuộc chiến bằng cách giúp đánh chặn tên lửa của Nga trên bầu trời Ukraine và cho phép Ukraine sử dụng vũ khí của phương Tây để chống lại các thiết bị quân sự của Nga.
Ông Zelenskiy cho biết tình hình hiện tại trên chiến trường là “một trong những tình huống khó khăn nhất” kể từ khi cuộc xâm lược toàn diện của Nga bắt đầu vào tháng 2 năm 2022.
Trong những tuần gần đây, quân đội Nga đã tiến vào vùng đông bắc Ukraine. Đồng thời, Nga đã chiếm được lãnh thổ ở khu vực phía đông Donbas trong những trận chiến khốc liệt.
“Một làn sóng (giao tranh) rất mạnh mẽ đang diễn ra ở Donbas”, ông Zelenskiy nói thêm rằng tình hình ở phía bắc Kharkov hiện “trong tầm kiểm soát”.
Ông Zelenskiy phát biểu nhân dịp kỷ niệm 5 năm ngày ông nhậm chức tổng thống. Ông đã không tranh cử vì tình trạng thiết quân luật do cuộc xâm lược.
Ông Zelenskiy tiếp tục kêu gọi viện trợ quân sự từ Hoa Kỳ và các đối tác khác. Vũ khí và đạn dược từ một gói hàng vừa được Mỹ thông qua hiện đang đến Ukraine, nhưng việc này đã bị trì hoãn trong nhiều tháng do tranh cãi chính trị nội bộ Mỹ.
Ông Zelenskiy nói: “Mọi quyết định mà chúng tôi và tất cả mọi người đưa ra đều muộn khoảng một năm”.
“Nhưng thực tế là như vậy: một bước tiến lớn nhưng trước đó lại có hai bước lùi. Vì vậy, chúng ta cần thay đổi mô hình một chút.”
Nguy cơ căng thẳng leo thang?
Ông Zelenskiy cho biết ông muốn các đối tác của mình tham gia trực tiếp hơn vào cuộc chiến nhưng hiểu rằng họ cảnh giác với việc đối đầu Nga.
“Đó là vấn đề về ý chí” ông nói. “Nhưng mọi người đều quan tâm về một vấn đề: mọi người đều sợ leo thang. Mọi người đã quen với chuyện là người Ukraina đang chết – đó không phải là sự leo thang đối với mọi người.”
Ông đề xuất rằng lực lượng vũ trang của các nước láng giềng NATO có thể đánh chặn tên lửa của Nga bay qua lãnh thổ Ukraine để giúp Kiev tự vệ.
Nga đã bắn hàng nghìn tên lửa và máy bay không người lái vào Ukraine kể từ khi cuộc xung đột phát triển mạnh hơn, và phòng không là ưu tiên hàng đầu của Ukraine.
“Người Nga đang sử dụng 300 máy bay trên lãnh thổ Ukraine. Chúng tôi cần ít nhất 120, 130 máy bay để chống cự trên bầu trời”, ông Zelenskiy nói. Ukraine đang chờ đợi những chiếc F-16 do Mỹ thiết kế nhưng vẫn chưa được sử dụng trong cơn tức giận.
Nhà lãnh đạo Ukraine cũng cho biết Ukraine đang đàm phán với các đối tác quốc tế để sử dụng vũ khí của họ tấn công các khí tài quân sự của Nga ở biên giới và xa hơn bên trong lãnh thổ Nga.
“Cho đến nay, không có gì tích cực,” ông Zelenskiy nói.
Tổng thống Nga Vladimir Putin có thể sẽ coi những diễn biến như vậy là hành động leo thang.
Ông Putin coi cuộc chiến này là một phần của cuộc chiến sinh tồn với một phương Tây đang suy tàn và suy đồi.
Ukraine và phương Tây bác bỏ cách giải thích như vậy, gọi cuộc xâm lược là một hành động chiếm đất vô cớ của Nga.
Ông Zelenskiy nhắc lại rằng ông không phá vỡ thỏa thuận với các đồng minh về việc không sử dụng vũ khí của họ tấn công lãnh thổ Nga.
Đàm phán quốc tế
Ukraine đang chuẩn bị cho các cuộc đàm phán quốc tế tại Thụy Sĩ, ông Zelenskiy cho biết điều quan trọng là có được càng nhiều quốc gia ngồi vào bàn đàm phán càng tốt.
“Và khi đó Nga sẽ phải trả lời trước phần lớn thế giới chứ không phải Ukraine. … Không ai nói rằng ngày mai Nga sẽ đồng ý, nhưng điều quan trọng là chúng ta phải khởi đầu.”
Bắc Kinh vẫn chưa cho biết liệu họ có tham gia hay không, mặc dù Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và ông Putin đã gặp nhau vào tuần trước tại Trung Quốc và cam kết về một “kỷ nguyên mới” trong quan hệ đối tác giữa hai đối thủ mạnh nhất của Hoa Kỳ.
“Điều rất quan trọng là họ (Trung Quốc) có mặt ở đó”, ông Zelenskiy nói. “Bởi vì về nguyên tắc, sau hội nghị thượng đỉnh này, ai muốn kết thúc chiến tranh và ai muốn duy trì mối quan hệ chặt chẽ với Liên bang Nga sẽ trở nên rõ ràng.”
Về chính trị Hoa Kỳ, ông Zelenskiy tìm cách xoa dịu những lo ngại rằng bất kỳ chiến thắng nào của ông Donald Trump trong cuộc bầu cử tháng Mười Một đều có thể gây rắc rối cho Ukraine. Ông Trump là một người hoài nghi về viện trợ Ukraine, người nhấn mạnh chính sách “Nước Mỹ trên hết”.
“Tôi không tin rằng Đảng Cộng hòa phản đối việc ủng hộ Ukraine, nhưng một số thông điệp đến từ phía họ làm dấy lên lo ngại.”
Ông Zelenskiy nhấn mạnh rằng Ukraine vẫn có thể giành chiến thắng trong cuộc chiến, bất chấp những thất bại trong những tháng gần đây.
Ông Zelenskiy nói: “Tôi nghĩ chúng ta cần đi theo con đường này đến cùng, tốt nhất là con đường chiến thắng. Mặc dù ngày nay mọi người có cái nhìn hoài nghi về ‘chiến thắng’, tôi hiểu rằng nó khó khăn vì nó là một đoạn đường dài.”
Thanh Tâm, theo Reuters