Trong cuộc xung đột tiềm ẩn với Trung Quốc ở khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương, tàu sân bay của Hải quân Hoa Kỳ sẽ đóng một vai trò quan trọng. Hải quân Mỹ đang cải tạo các tàu đổ bộ và tàu sân bay nhẹ cũ như USS Bataan để chúng có thể mang máy bay chiến đấu F-35B Lightning II. Việc nâng cấp này sẽ thay đổi ‘luật chơi’ trong khu vực.
Tàu sân bay là chìa khóa cho cuộc đối đầu giữa Mỹ và Trung Quốc trong một cuộc xung đột tiềm ẩn ở Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương. Hiện tại, mặc dù Hải quân Trung Quốc có thể có nhiều tàu chiến và nhân sự hơn nhưng Hải quân Mỹ đang có lợi thế rõ ràng so với Trung Quốc về tàu sân bay.
Hải quân Mỹ có thể triển khai 11 siêu tàu sân bay, trong khi Hải quân Trung Quốc chỉ có 2 chiếc (chiếc thứ 3 đang trong quá trình thử nghiệm) và những tàu sân bay này chưa từng được huấn luyện để thực hiện nhiệm vụ trên toàn cầu như các siêu tàu sân bay của Mỹ. Ngoài ra, 10 tàu sân bay lớp Nimitz và 01 tàu sân bay lớp Ford của Hải quân Mỹ có khả năng chiến đấu tốt hơn các tàu sân bay của Hải quân Trung Quốc (một trong số đó là tàu sân bay của Liên Xô cũ đã được tân trang lại). Hải quân Mỹ có những lợi thế rõ ràng là không thể phủ nhận được.
Để nâng cao hơn nữa lợi thế này, Hải quân Mỹ đang biến các tàu tấn công đổ bộ như USS Bataan thành ‘Tàu sân bay tia chớp – Lightning’ có khả năng triển khai máy bay chiến đấu F-35B. Những sửa đổi này, bao gồm sàn tàu chắc chắn hơn và hệ thống điện mới, sẽ nâng cao tính linh hoạt trong hoạt động của Hải quân mà không cần bổ sung thêm các siêu tàu sân bay mới.
Tàu tấn công đổ bộ lớp Wasp USS Bataan là một trong những tàu chủ lực trong hoạt động đổ bộ của quân đội Mỹ. Con tàu này được đưa vào sử dụng từ tháng 9/1997 và đã hoạt động được hơn 10 năm, USS Bataan hiện là tàu tấn công đổ bộ có trọng tải lớn nhất với số lượng máy bay lớn nhất thế giới.
‘Tàu sân bay tia chớp’ sẽ không mang theo nhiều máy bay chiến đấu như siêu tàu sân bay (hơn 50 máy bay), nhưng sẽ rẻ hơn so với việc chế tạo một tàu sân bay hoàn toàn mới và có tính linh hoạt tốt hơn.
Lắp ráp thêm tàu sân bay tấn công đổ bộ
Hải quân Hoa Kỳ có thể tập hợp thêm các tàu sân bay dưới dạng tàu tấn công đổ bộ. Những tàu này được thiết kế để hỗ trợ các hoạt động đổ bộ của Thủy quân lục chiến Hoa Kỳ. Những tàu này có thể chở một phi đội máy bay chiến đấu tàng hình F-35B, biến chúng thành những tàu tương tự như các tàu sân bay hạng nhẹ lớp Casablanca được Hải quân Hoa Kỳ sử dụng trong Thế chiến thứ 2. Loại tàu sân bay hạng nhẹ lúc bấy giờ có hai thang máy và một máy phóng, thường chở được 27 máy bay.
F-35B là phiên bản có thể cất cánh trên đường băng ngắn, hạ cánh thẳng đứng (STOVL) của F-35, có thể cất cánh và hạ cánh như trực thăng. Khả năng STOVL này lý tưởng cho các hoạt động viễn chinh nơi không gian và nguồn lực có thể bị hạn chế hơn, không cần thiết phải có hệ thống máy phóng như trên các tàu sân bay lớp Nimitz và Ford.
Việc tái trang bị tàu tấn công đổ bộ USS Bataan sắp tới cho thấy Hải quân Mỹ hy vọng sẽ mở rộng tổng thể hạm đội tàu sân bay mà không cần bổ sung thêm bất kỳ siêu tàu sân bay mới nào.
Theo Hải quân Hoa Kỳ, quá trình chuyển đổi sẽ đưa USS Bataan ra khỏi danh sách hoạt động trong khoảng một năm rưỡi.
Tuần lễ Hạm đội New York 2024 chính thức khai mạc vào ngày 22/5 và tàu USS Bataan cũng được đưa trở lại New York.
“Chúng tôi phải thiết kế lại hoàn toàn sàn đáp”, Sĩ quan chỉ huy USS Bataan, Trace Head nói với tờ Business Insider tại sự kiện Tuần lễ Hạm đội ở New York.
Ngoài những khả năng cần thiết để chịu được các hoạt động cất cánh và hạ cánh thẳng đứng của F-35B cũng như sàn tàu chắc chắn hơn, USS Bataan sẽ cần hệ thống điện mới để đáp ứng yêu cầu của các máy bay mới nhất.
Trung tướng Brian Cavanaugh, Chỉ huy trưởng Lực lượng Thủy quân Lục chiến Hải quân Hoa Kỳ, nói với Business Insider: “Khi chúng tôi chuyển từ máy bay chiến đấu Harrier sang máy bay chiến đấu F-35 trên những tàu chiến này, chúng tôi phải tiến hành một số việc bảo dưỡng, và tất cả đều được lên kế hoạch cẩn thận”.
Việc nâng cấp này sẽ cho phép USS Bataan đưa các máy bay chiến đấu F-35 thế hệ thứ 5 vào chiến đấu trong khi vẫn duy trì khả năng tấn công đổ bộ quan trọng. Những con tàu này nhỏ hơn và thực hiện các nhiệm vụ đa dạng hơn.
Thay đổi cuộc chơi
USS Bataan sẽ tham gia vào các hoạt động chống lại phiến quân Houthi ở Biển Đỏ.
Ông Trace Head cho rằng, nếu con tàu này có thể triển khai máy bay chiến đấu F-35B như Lightning, nó sẽ có thể bảo vệ được giao thông trên biển và các lợi ích an ninh quốc gia của Mỹ. Ông nói thêm: “Trong lần triển khai tiếp theo, chúng tôi sẽ trở thành tàu chiến đổ bộ tiên tiến nhất trong Hải quân”.
Ông Head nói rằng một khi USS Bataan có thể mang và triển khai hiệu quả các máy bay F-35, “Chúng tôi sẽ có những năng lực rất tiên tiến, đặc biệt là về khía cạnh không-đối-không của F-35”.
Ông Head nói: “Đây sẽ là một yếu tố thay đổi cuộc chơi”.
Trung tướng Brian Cavanaugh cho biết, việc nâng cấp lên F-35 sẽ là một “bước nhảy vọt đáng kể” và mang lại những khả năng mới cho lực lượng này. Ông nói: “Khi chúng tôi thu được thêm nhiều công nghệ” và tích hợp chúng lại, “điều này sẽ tạo ra sức răn đe mạnh mẽ hơn trên toàn cầu”.
Vai trò của Lightning trong cuộc chiến chống Trung Quốc
Các chuyên gia đã thảo luận về tính hữu dụng của Lightning trong các cuộc xung đột với các cường quốc như Trung Quốc. Một số quan điểm cho rằng, các đồng minh của Mỹ như Australia, Nhật Bản và Hàn Quốc đang nỗ lực thúc đẩy những việctương tự, và những kế hoạch này đang ở các giai đoạn khác nhau.
Ưu điểm lớn của Lightning là mảng cảm biến tiên tiến của F-35B, cho phép máy bay đóng vai trò là trung tâm chiến trường và cung cấp thông tin cho các lực lượng thiện chiến trên diện rộng.
Tàu tấn công đổ bộ lớp America là phiên bản tái thiết lập của lớp Wasp và có thể mang theo máy bay chiến đấu F-35B.
Con tàu thứ 2 của lớp America, LHA-7 Tripoli, đã chở 16 chiếc F-35B rời cảng vào tháng 4 năm 2022. Vài ngày sau, số lượng máy bay F-35B trên tàu đã tăng lên 20 chiếc. Theo dữ liệu, nó có thể chở tới 22 chiếc F-35B và hiệu quả chiến đấu của nó đã vượt xa tàu sân bay Kuznetsov duy nhất của Nga mang theo 24 chiếc Su-33 và MiG-29K.
Vào tháng 12/2022, Karl Thomas, chỉ huy Hạm đội 7 của Hải quân Hoa Kỳ, nói rằng Lightning của Hoa Kỳ có khả năng vượt trội nhiều so với hai tàu sân bay đang hoạt động của Trung Quốc.
“Tàu tấn công trực thăng đổ bộ với 14 chiếc F-35B có khả năng cao hơn bất kỳ tàu sân bay hiện tại nào của Trung Quốc, cả từ góc độ xuất kích lẫn góc độ năng lực thuần túy”, ông Thomas nói.
Lực lượng Phòng vệ Hàng hải Nhật Bản hồi đầu tháng 4 đã thông báo về việc hoàn thành đợt cải tiến đặc biệt đầu tiên trên tàu Kaga. Trong một bài đăng trên X, Nhật Bản đã trưng bày tàu sân bay nhẹ này, tàu hiện đã được trang bị một boong hạ cánh được thiết kế để vận hành và phóng các máy bay chiến đấu F-35.
Theo The Epoch Times
Lý Ngọc biên dịch