Jessica Mao • Lynn Xu
Theo một doanh nhân, việc Bắc Kinh tăng cường thu thuế có thể khiến các công ty sụp đổ hoàn toàn trong bối cảnh kinh tế khó khăn.
Chính quyền Trung Quốc đã tăng cường việc thu thuế từ các công ty niêm yết được giao dịch công khai trên thị trường chứng khoán Thượng Hải và Thâm Quyến, bằng nhiều biện pháp như tiến hành truy thu từ 10 đến 30 năm hoặc tăng số tiền thuế tiêu dùng bằng các chính sách.
Vào ngày 13/6, VV Food & Beverage (Mã 600300. SH) đã đưa ra tuyên bố cho biết công ty con trước đây của mình, Tập đoàn Công nghiệp Rượu Chi Giang Hồ Bắc (Hubei Zhijiang Wine Industry Group), đã nhận được thông báo từ cơ quan thuế địa phương yêu cầu trả thuế tiêu dùng truy thu với tổng số tiền là 85.002.900 CNY (nhân dân tệ) (khoảng 1.946.800 USD) trong khoảng thời gian từ năm 1994 đến năm 2009.
Ngay từ tháng 1/2020, Tập đoàn Công nghiệp Rượu Chi Giang Hồ Bắc đã được yêu cầu trả thuế tiêu dùng và thuế bổ sung từ năm 2015 đến năm 2018, lên tới hơn 196 triệu CNY (khoảng 29,87 triệu USD).
VV là một thương hiệu sữa đậu nành nổi tiếng ở Trung Quốc với hơn 30 năm kinh nghiệm trong ngành thực phẩm.
Tính đến thời điểm hiện tại trong năm nay, ngoài VV, bốn công ty niêm yết khác trên thị trường cổ phiếu hạng A – Shanghai Shunho New Materials Technology, PKU Healthcare, ChinaLin Securities và Shenzhen Liantronics – đã được yêu cầu nộp lượng thuế còn nợ tương ứng là hàng chục triệu CNY. Cổ phiếu hạng A là cổ phiếu của các công ty Trung Quốc niêm yết trên sàn Thượng Hải và Thâm Quyến.
Trong khoảng thời gian từ năm 2021 đến năm 2023, ít nhất 9 công ty niêm yết đã đưa ra thông báo họ cần phải trả thuế bị truy thu theo yêu cầu của cơ quan thuế.
Các nhà phân tích tin rằng chiến thuật tăng nguồn thu thuế của chính quyền Trung Quốc sẽ ảnh hưởng xấu đến những doanh nghiệp đó và cuối cùng sẽ làm trầm trọng thêm tình trạng suy giảm kinh tế.
Ông Hồ Lực Nhậm (Hu Liren), một doanh nhân Trung Quốc hiện đang cư trú tại Hoa Kỳ, cho rằng “việc ‘truy thu thuế’ như vậy chỉ là cái cớ của chính quyền Trung Quốc, mục đích thực sự của nó là khiến các công ty niêm yết phải nộp lại tài sản, là lấy đi tài sản của họ”.
Hơn nữa, theo quan điểm của ông Hồ, nhiều hành vi trốn thuế thậm chí còn được thực hiện với sự hỗ trợ của chính quyền địa phương.
Ông Lại Kiến Bình (Lai Jianping), một luật sư nhân quyền Trung Quốc đang sống tại Canada, nói với The Epoch Times rằng chính quyền Trung Quốc đã bị mắc kẹt trong những khó khăn tài chính và suy thoái kinh tế nghiêm trọng, vì vậy họ đang cố gắng bù đắp thâm hụt tài chính bằng cách tăng cường giám sát về thuế.
Điều chỉnh chính sách thuế
Ngoài các khoản thanh toán thuế bị truy thu từ nhiều thập kỷ trước, cơ quan tài chính và thuế của chính quyền Trung Quốc đã điều chỉnh một số chính sách liên quan đến thuế tiêu thụ đặc biệt, khiến các doanh nghiệp công nghiệp phải đối mặt với các hình phạt lớn.
Vào ngày 13/6, NingBo BoHui Chemical Technology Co. Ltd thông báo rằng do khó khăn về vốn hoạt động, công ty đã ngừng sản xuất dầu hydrocarbon thơm vào ngày hôm trước.
Theo tuyên bố trước đó của công ty, đầu năm nay, công ty đã được cơ quan thuế địa phương thông báo rằng một trong những sản phẩm của công ty – dẫn xuất của hydrocarbon thơm nặng – phải trả thuế tiêu thụ đặc biệt dựa trên “hydrocarbon thơm nặng” được xác định theo chính sách mới do Bộ Tài chính và Tổng cục Thuế ban hành vào ngày 30/6/2023 về “Năng lực thực hiện các chính sách thuế tiêu thụ đối với các sản phẩm dầu tinh chế nhất định”.
Quy định mới này khiến “việc phải trả gần nửa tỷ CNY (khoảng 70,27 triệu USD) tiền thuế truy thu trước khi ngừng sản xuất là điều chí tử đối với công ty”, một giám đốc điều hành của NingBo BoHui Chemical Technology trả lời phỏng vấn với giới truyền thông tài chính Trung Quốc vào ngày 14/6.
Thị trường giao dịch công khai và các công ty niêm yết của Trung Quốc đang gặp khó khăn do suy giảm kinh tế, ông Hồ cho biết. Trong hoàn cảnh này, nếu chính quyền Trung Quốc tiếp tục đánh thuế các doanh nghiệp đang gặp khó khăn bằng nhiều cách khác nhau, những doanh nghiệp này sẽ phải đối mặt với sự sụp đổ hoàn toàn, theo ông Hồ.
Ông Lại cũng có quan điểm tương tự, đồng thời cho biết thêm rằng việc thắt chặt các quy định về thuế của chính quyền Trung Quốc sẽ dẫn đến “những tổn thất đáng kể cho nền kinh tế thị trường, đặc biệt là đối với các doanh nghiệp vừa và nhỏ, và cuối cùng làm trầm trọng thêm cuộc khủng hoảng kinh tế trong nước”.
Bảo Nguyên biên dịch