Christopher Balding
Hướng đến Hội nghị Trung ương 3, các nhà đầu tư Trung Quốc và toàn cầu đã đặt kỳ vọng cao vào các thông báo đột phá là sẽ làm hồi sinh nền kinh tế Trung Quốc. Vậy cuộc họp này có đưa ra được điều gì đáng chú ý không?
Nền kinh tế Trung Quốc đang chao đảo, nếu không muốn nói là đã suy thoái hoàn toàn.
Dữ liệu chính thức gần đây cho thấy chi tiêu của người tiêu dùng tại Hoa Kỳ đang tăng nhanh hơn ở Trung Quốc. Với hy vọng của các nhà đầu tư tập trung vào Hội nghị Trung ương 3 và các thông báo kích thích kinh tế lớn để giải quyết tình trạng mất cân bằng về mặt cấu trúc và các lĩnh vực gặp khó khăn, thực tế khá nhất lại là không mấy ấn tượng và đáng thất vọng. Không có thông báo thực sự nào về việc thay đổi chính sách kinh tế.
Nền kinh tế Trung Quốc đang gặp khó khăn bất chấp những con số trên các tiêu đề. Tăng trưởng trong nửa đầu năm 2024 đạt 5%, đúng như dự kiến, nhưng đã chậm lại đáng kể do tăng trưởng doanh số bán lẻ đạt dưới 3% trong quý II năm 2024.
Trung Quốc tiếp tục bị tê liệt bởi khoản nợ khổng lồ từ bất động sản, với các nhà phát triển đang phải gánh chịu tình trạng mắc nợ khổng lồ và tình trạng cung vượt cầu về nhà ở. Người tiêu dùng không khá hơn khi phải chịu một mức nợ thuộc hàng cao nhất so với thu nhập trên toàn thế giới.
Nguồn thu của chính quyền đang giảm trong lúc nhu cầu chi tiêu của chính quyền tăng lên, ngay cả đối với các hoạt động cơ bản. Điều này khiến chi tiêu cho đầu tư ngày càng ít đi, trong khi đây là thứ đã thúc đẩy nền kinh tế Trung Quốc phát triển hơn nữa.
Với những khoản nợ khổng lồ trên toàn nền kinh tế, từ chính phủ đến các công ty và hộ gia đình, nền kinh tế Trung Quốc hầu như không có chỗ để thở. Với các cuộc trấn áp của chính quyền được thiết kế để tăng nguồn thu từ việc truy thu thuế và những mức lương quá cao trong nhiều năm, các chính quyền địa phương dường như đang tuyệt vọng trong việc tìm nguồn thu.
Vấn đề hướng đến Hội nghị Trung ương 3 là các nhà đầu tư Trung Quốc và toàn cầu đặt kỳ vọng cao vào các thông báo đột phá, hy vọng chúng sẽ bắt đầu giải quyết những vấn đề này và khởi động lại nền kinh tế Trung Quốc theo hướng bền vững hơn.
Vậy thì Hội nghị Trung ương 3 đã đưa ra điều gì để phục hồi nền kinh tế Trung Quốc?
Không có gì cả. Vâng, không phải hoàn toàn là không có gì cả nhưng chỉ là những lời sáo rỗng thường được lặp đi lặp lại về việc tuân thủ đường lối của chính quyền và các khẩu hiệu tuyên truyền về việc giải quyết các vấn đề còn tồn đọng, những phát biểu hào hứng về tiêu dùng và việc thúc giục các công ty và công nghệ tiến lên.
Việc thiếu bất kỳ cải cách, thay đổi chính sách kinh tế nào hoặc thậm chí dường như là việc không nghĩ đến phải làm gì đã làm nảy sinh một số vấn đề khó khăn.
Đầu tiên, tăng trưởng kinh tế hiện tại của Trung Quốc được thúc đẩy bởi việc xuất khẩu ồ ạt sang phần còn lại của thế giới, tạo ra thặng dư khổng lồ. Đây không phải là một chính sách phổ biến trên toàn cầu và ít nhất là đang gần chạm đến giới hạn về mặt toán học và có nhiều khả năng sẽ phải quay trở lại với thực tại. Hiện tại, Trung Quốc đang có thặng dư tài khoản thanh toán bằng khoảng 2% GDP. Ngay cả một sự sụt giảm nhỏ ở các quốc gia khác mà đang ban hành ngày càng nhiều rào cản thương mại cũng sẽ khiến hoạt động kinh tế của Trung Quốc giảm đáng kể.
Thứ hai, những vấn đề vẫn tiếp tục leo thang. Cho dù đó là mức tăng trưởng doanh số bán lẻ ở mức thấp của một chữ số, các ngân hàng bị cuốn vào các ngân hàng lớn hơn để tránh sụp đổ hay nợ công tăng nhanh, những vấn đề này chỉ tồi tệ hơn chứ không biến mất. Trong thời kỳ hoàng kim về tăng trưởng kinh tế của Trung Quốc, khả năng hoàn thành mọi việc được coi là một thế mạnh. Bây giờ, có vẻ như không ai có thể đưa ra quyết định về các vấn đề chính sách cơ bản. Bất chấp những lời nói và hô hào đầy hứng khởi, rất ít người tin vào tuyên truyền kinh tế của chính quyền Trung Quốc.
Vậy bây giờ điều gì sẽ xảy ra?
Chúng ta hãy theo dõi. Trên thực tế, câu chuyện về những gì đang xảy ra với nền kinh tế Trung Quốc tương đối đơn giản, với một số sắc thái cụ thể đã được biết đến trong nhiều năm. Ngay cả những giải pháp trong một loạt các phương án tiềm năng cũng được hầu hết mọi người biết đến. Một cách chính thức, đừng mong đợi mọi thứ trở nên quá tệ, cũng như việc chúng sẽ phục hồi. Chúng ta hãy tiếp tục theo dõi một vụ tai nạn tàu hỏa chuyển động chậm.
Bảo Nguyên biên dịch