Thông điệp chính phủ gởi đến mọi người trong đại dịch hiện nay là ở nhà và chỉ ra đường khi có việc cần thiết như mua thức ăn, khám bệnh hay đi tập thể dục.
Hiện tại cảnh sát được quyền phạt tại chỗ những ai vi phạm như ra đường không cần thiết hoặc không giữ khoảng cách.
Từ ngày 14 tháng 3 đến nay đã có hàng trăm người bị phạt trên toàn quốc, thí dụ như:
- Victoria: cảnh sát phạt 3 teenager chơi video trong cùng một phòng
- Queensland: phạt năm người trẻ tổ chức party trong một phòng của khách sạn
- New South Wales: phạt một người ngồi ăn kebab trên ghế trong công viên.
Cảnh sát Victoria cũng phạt một cố gái 17 tuổi học lái xe vì tội xe đường không cần thiết nhưng sau đó gia đình cô đưa lên báo chí buộc cảnh sát phải rút lại.
Tương tự cũng ở Victoria, cảnh sát phạt một người đàn ông rửa xe trước nhà, sau đó rút lại vì người này phản ảnh lên báo chí.
Hai trường hợp trên cho thấy là sự trừng phạt của cảnh sát có thể được hủy bỏ. Cho nên trong trường hợp bị phạt bạn phải làm gì nhất là khi bạn nghĩ bạn bị phạt oan?
Biết quyền của bạn
Luật hiện nay cho phép cảnh sát phạt ngay lập tức những ai vi phạm và tránh chuyện truy tố ở tòa án bởi vì cả cảnh sát và các chính trị gia không muốn rườm rà sổ sách và tốn kém ngân sách.
Nhưng nhiều người Úc không biết quyền và sự chọn lựa của họ khi nhận giấy phạt.
Những lời cố vấn dưới đây không nhầm mục đích thay thế cho những cố vấn luật pháp độc lập. Bạn nên kiểm tra lại với luật của từng tiểu bang hay lãnh thổ.
Q: Những gì xảy ra nếu tôi nhận giấy phạt?
Đầu tiên là kiểm tra ngày hết hạn. Nếu bạn không có đủ khả năng trả, liên lạc với cơ quan hành chánh thu tiền phạt để hỏi xem bạn có thể gia hạn hoặc trả góp.
Q: Phải làm gì nếu tôi nghĩ là mình bị phạt oan?
Luật giới hạn hiện nay khá mơ hồ và được soạn thảo gấp rút. Nhiều người Úc vẫn không hiểu rõ những gì cho phép và những gì không?
Chính quyền không có nhiều thời gian và cảnh sát cũng không được huấn luyện kỹ về luật này bao gồm sự cảm thông cho những lý do chính đáng. Điều đó vẫn đến chuyện nhiều người đã bị phạt vô lý.
Nếu gặp trường hợp như thế, bạn có thể nhờ đến những cơ quan có thẩm quyền để duyệt xét lại (review) giấy phạt của bạn. Sự yêu cầu này cũng có thể gởi thẳng đến văn phòng quản trị tiền phạt trước ngày hết hạn.
Nếu thành công, giấp phạt của bạn có thể được hủy bỏ hay chỉ nhận lời cảnh cáo.
Những lý do đưa ra để yêu cầu được duyệt xét bao gồm:
- Sai lầm trong lúc bị phạt hoặc cảnh sát hiểu lầm lời giải thích của bạn (thí dụ bạn có lý do chính đáng để rời nhà nhưng bạn không giải thích rõ hoặc cảnh sát hiểu lầm ý bạn).
- Hoàn cảnh đưa đến sự vi phạm của bạn chẳng hạn như bạn là người vô gia cư, tàn tật, bị bệnh tâm thần hay đang bị khủng hoảng…
Thủ tục duyệt xét này thường đòi hỏi bạn phải cung cấp những chứng cớ như giấy chứng nhận, hình ảnh…
Q: Tôi có nên nhờ tòa xử?
Nếu bạn không thể tìm được cơ quan duyệt xét hoặc không đồng ý với sự duyệt xét của họ, bạn có thể nhờ tòa xử.
Dĩ nhiên tòa có thể xử bạn có tội hoặc vô tội.
Nếu tòa xử bạn có tội, thì hình phạt sẽ nặng hơn nhiều và có thể bị tù đến 6 tháng. Cho nên phải hỏi kỹ các cố vấn về luật pháp trước khi quyết định đưa ra tòa.
Q: Nếu tôi không trả tiền phạt thì chuyện gì sẽ xảy ra?
Nếu không trả đúng thời hạn, bạn sẽ được nhắc nhở và có thể phải trả thêm tiền phạt.
Nếu bạn vẫn không trả, bạn có thể nhận được lệnh trừng phạt bắt buộc (fines enforcement sanctions) bao gồm treo bằng lái, giấy lưu hành xe hay tịch thu tài sản.
Vấn đề với luật trừng phạt này
Luật giữ khoảng cách và không được ra khỏi nhà được soạn thảo trong một thời gian rất ngắn, cho nên chắc chắc không tránh khỏi những khuyết điểm cộng thêm mỗi cảnh sát có thể diễn giải luật một cách khác nhau.
Họ không phạt mọi người giống nhau. Đối với một người giàu có, số tiền $1000 đối với họ chẳng đáng là bao, nhưng đối với những người nghèo, những người vừa bị mất việc đang gặp khó khăn trong cuộc sống, số tiền $1000 là một gánh nặng.
Hơn nữa đối với những người không có trình độ hoặc đang gặp những khủng hoảng do ảnh hưởng của đại dịch hiện nay dẫn đến việc không thi hành đúng luật và chính quyền lẫn cảnh sát hiện tại không có nhiều thì giờ để thông cảm cho những hoàn cảnh như thế. Ưu tiên của họ trong lúc này là đối phó với đại dịch.
Bạn phải hiểu điều đó để cố gắng thi hành đúng luật.
Muốn biết thêm chi tiết, liên lạc với các cơ quan quản trị tiền phạt của mỗi tiểu bang:
Australian Capital Territory: Chưa có người nào trong vùng lãnh thổ này bị phạt luật giới hạn.
New South Wales: Revenue NSW
Northern Territory: Fines Recovery Unit
Queensland: Infringement Notices
South Australia: SA Police Expiations
Tasmania: Monetary Penalties Enforcement Service
Victoria: Fines Victoria
Western Australia: Fines Enforcement Registry