Thằng Còm ngồi chồm hổm trên cái ghế cũ trong chợ, đợi kiếm thêm ít việc làm. Sáng sớm người ta cần người xách vài xô nước, thì thể nào cũng gọi nó. Nó nhỏ người nhưng dạt đến đây lâu rồi, lại thật thà, chưa bao giờ lấy trộm, nên ai có việc gì nhẹ nhẹ cũng kêu nó làm. Chẳng ai biết nó tên gì, cứ gọi thằng Còm. Gọi mãi thành danh.
Còm túm chặt bằng cả hai tay, cắn chặt răng lại, mặt nhăn nhó kéo cái cần xé rau, xem chừng rất nặng. Nó mới chừng mười hai mười ba. Như con người ta, còn chưa biết quét cái nhà. Mấy bà bán hàng trong chợ nhìn thấy thằng Còm cứ chép miệng ngao ngán.
Chỉ có thằng Còm khi hoàn thành việc được giao, thì cười hớn hở. Buổi sáng sau khi kiếm được ít tiền ở chợ, nó lại xách túi đi lượm ve chai ở các bãi rác, chiều thì chạy thẳng ra bãi cỏ lau mà trẻ con, người lớn ở thành phố hay chơi thả diều. Nằm ở đây, nó đã nhiều lần mơ biến thành cánh diều bay cao, cho đến lúc chạm vào những đám mây. Lúc ấy, dường như nó nhìn thấy nụ cười rất hiền hậu của mẹ, nghe thấy cả bài chú ếch con vui tai ngay kề bên tai.
Hôm nay, thành phố nắng chang chang, không có lấy một ngọn gió nào. Vừa lúc thằng Còm đang vác bao bố ve chai về chỗ thu mua, qua ngã tư nó giật mình vì nghe thấy tiếng ngã ở phía sau.
Thằng Còm quay lại thì nhìn thấy một bé gái. Nó vẫn còn nằm trên đường, miệng mếu máo chực khóc.
“Em đi tìm Ngáo, nó bỏ đi từ hôm qua chưa về. Mẹ em không biết đâu”.
“Ngáo là ai?”.
“Ngáo là bạn em. Nó đang mang bầu. Anh dẫn em về nhé. Chân em đau quá”.
Thằng Còm nhăn mặt.
“Anh còn phải đi kiếm tiền”.
Nói vậy nhưng rồi nó vẫn cúi xuống cõng con bé về nhà.
“Anh lớn rồi mà còn mặc áo rách”.
Con bé chỉ vào chỗ áo rách toạc ở cổ áo thằng Còm vừa nói vừa cười khúc khích.
Thằng Còm tức đỏ mặt, muốn thả bịch con bé xuống đường ngay lập tức, nhưng nhìn cái chân đang chảy máu của nó nên cố kềm chế.
Vừa về đến nhà, nó thả ngay bé xuống rồi định chạy đi, nhưng con bé cứ giữ chặt lấy tay thằng Còm không chịu buông.
“Mẹ em may đồ đẹp lắm, để mẹ em may áo lại cho anh”.
“Không cần”. Thằng Còm cộc cằn nói. “Anh đi đây”.
Con bé vẫn không thả tay. Vừa lúc đó, mẹ con bé chạy ra.
“Minh Ngọc, con đi đâu thế. Ngáo về rồi đấy”.
Mẹ vừa nói vừa nhìn xuống hai đầu gối con gái đang chảy đầy máu.
“Con bị ngã, là anh đưa con về. Nhưng áo anh ấy rách rồi, mẹ may lại cho anh ấy đi mẹ ơi”.
Ngọc vẫn giữ chặt lấy tay thằng Còm. Nó không thích như vậy chút nào, nó chỉ muốn chạy ra khỏi nơi này. Nó chẳng thích nghe mẹ mẹ con con gì hết.
Nhìn vẻ mặt và quần áo của thằng Còm, mẹ con bé phần nào đoán được nó là trẻ lang thang. Nhưng đứa trẻ này đã cõng con gái cô về tận đây, cô nghĩ bản thân cũng nên làm điều gì đó thể hiện sự tử tế của người lớn.
Cô vá lại cái áo cho thằng Còm. Cái áo cũ lắm rồi.
“Mẹ con đâu?”.
Cô nắm chặt áo trong tay mãi rồi mới hỏi được câu ấy.
“Mẹ chết rồi. Cha đánh nhiều lắm nên con không ở được. Thế là con trốn lên đây”.
Thằng Còm nói một cách ráo hoảnh, lạnh lùng như một cái máy. Chắc hẳn đã từng có rất nhiều người hỏi nó câu này.
Thằng Còm cúi đầu cảm ơn vì chiếc áo lành lặn. Thực sự nó đang cảm động lắm, nhưng nó không biết phải nói gì. Nó lóng ngóng mặc chiếc áo vào, cài từng nút bằng bàn tay đang run lẩy bẩy. Con bé Ngọc nhìn nó thích thú. Nó đang ôm con Ngáo trong lòng, vừa ôm vừa vuốt ve, vừa xoa cái bụng rất to của Ngáo.
Thằng Còm đi ra ngoài, nó lục trong cái túi ve chai một đôi giày màu đỏ, đã cũ nhưng vẫn còn lành lặn đưa cho bé Ngọc.
“Cho em nè. Giày kia lúc trưa ngã bị rách rồi”.
Bé Ngọc nhảy lên sung sướng, nó đưa hai tay đỡ lấy đôi giày rồi đặt xuống đất đi thử luôn.
“Hơi rộng một chút”. Nó ngẩng mặt lên xoay xoay đôi chân, cười hớn hở “Nhưng mà vẫn đẹp”, nó nở nụ cười tươi hết cỡ quay sang chỗ mẹ đang đứng. “Vậy là mẹ không cần mua giày mới cho con nữa rồi”.
Thằng Còm chào mẹ con Ngọc rồi chạy biến. Nó không thích bé Ngọc hạnh phúc bên mẹ. Nó nhớ mẹ vô cùng. Mẹ nó đã chết vì bệnh lao phổi, nhưng nó biết mẹ chết vì đau khổ quá. Cha đã làm mẹ nó chết. Lúc mẹ mất, nó đang học lớp ba, cũng có đồng phục đẹp, có giày đẹp, có cặp sách. Mẹ chết thì nó nghỉ học luôn, chẳng còn ai quan tâm nữa. Cha nó vẫn say và đem theo nhiều người đàn bà khác về nhà. Nó sợ họ, sợ những tiếng thét giữa đêm, sợ những trận đòn không bao giờ dứt. Thế là nó đi, lang thang khắp nơi, rồi dạt về thành phố có dòng sông chảy quanh ngập tràn gió này. Nó thích mê dòng sông, nên dù có những ngày đói meo, chỉ có cái bánh mì khô khốc cầm tay, nó vẫn chui ra bờ sông có những rặng lau để nhìn lên bầu trời.
Giờ thì bé Ngọc cứ lẽo đẽo theo nó. Lúc đầu nhìn thấy bé Ngọc, thằng Còm nhăn trán tỏ vẻ khó chịu. Nó không muốn ai biết về những buổi chiều một mình của nó. Nó gắt gỏng, cáu kỉnh bắt con bé ra về, nhưng bé Ngọc cứ nằng nặc. Ừ thì cho con bé đi cùng, cũng chẳng ảnh hưởng gì đến mình. Con bé cũng có phải người lớn đâu.
Buổi chiều nào thằng Còm và bé Ngọc cũng chạy dọc bờ sông, rất lâu rồi lại nằm ì ra bãi lau ngay gần đấy để ngắm những con diều đang bay rất cao và xa.
Rồi đột ngột một buổi chiều thằng Còm cứ xách bịch ve chai đứng đợi mãi ở ngã tư đường, nhưng không thấy bé Ngọc. Trong bụng nó lẩm nhẩm “Chắc từ giờ sẽ không bị làm phiền nữa”, nhưng chân nó lại chạy một mạch đến nhà Ngọc. Nó nhìn thấy mẹ Ngọc đang khóa cổng, mang theo rất nhiều đồ đạc.
“Ngọc vào bệnh viện rồi. Hai ngày trước, nó cố cứu con Ngáo”.
Mẹ Ngọc chưa nói hết câu đã bật khóc.
“Giờ chắc phải phẫu thuật, cô chỉ lo chân nó không đi được nữa. Cô đang phải đi vay mượn thêm tiền. Con có thời gian thì vào chơi, động viên em. Ngày mai phẫu thuật rồi”.
Thằng Còm chạy một mạch. Nó không chạy đến bệnh viện, nó chạy đến chỗ thu mua ve chai, rồi chạy một mạch về cái nhà ọp ẹp mà người ta cho nó ở nhờ. Mấy thằng bé khác đang rục rịch đi bán vé số chiều. Thằng Còm lục trong túi của nó thứ gì đó rồi chạy đi ngay.
Bác sĩ bảo chân của bé Ngọc vẫn sẽ đi lại được, nhưng phải mất một thời gian. Bé Ngọc đã hết khóc mếu máo, nó đã dần quen với chiếc xe lăn, chiếc nạng nhỏ, và vì có Ngáo, thằng Còm quẩn quanh bên cạnh suốt ngày nên nó cười nói tươi tỉnh trở lại.
“Con có thể tự lo cho mình. Cô không cần áy náy về tiền con đưa thêm đâu. Có ít quá, nhưng con chỉ có ngần nấy.” Thằng Còm ngập ngừng, vừa nói vừa gãi đầu.
Mẹ bé Ngọc đến gần phía thằng Còm đứng, giữ lấy hai bàn tay nó, rất chặt. Số tiền mà nó chạy hộc tốc đến bệnh viện đưa cho cô, chỉ là những đồng tiền lẻ được vuốt mép cẩn thận, nhưng cô biết nó quý giá đến mức nào. Vậy mà nó đã không đắn đo một giây nào, đem tất cả số tiền ấy đến cho cô. Nhìn dáng vẻ hớt hải, lo lắng của thằng Còm, cô thấy xấu hổ vô cùng với đứa trẻ này, vì đã từng rất muốn cưu mang nó, nhưng sợ thêm gánh nặng. Cô đã lẳng lặng khước từ cậu bé, thậm chí có lúc còn cấm bé Ngọc chơi với nó. Bàn tay gầy guộc của cô cứ giữ lấy đôi bàn tay nhỏ bé của thằng Còm mà nước mắt không ngừng chảy xuống.
“Hãy ở lại đây”. Những giọt nước mắt cứ chảy mãi trên má cô.
Bé Ngọc có lẽ là người vui nhất. Ngáo sinh được bốn con mèo trắng xinh xắn. Nó với thằng Còm ngồi cả buổi chiều để nghĩ tên cho bốn con mèo. Cuối cùng chúng đã thống nhất, một con gọi là Công Chúa ướt mi, một con là Lọ Lem, một con là Cánh Diều, một con là Cỏ Lau. Ngọc bảo, em thích Công Chúa và Lọ Lem, anh thích ngắm Diều và cỏ Lau nên cứ đặt tên như vậy. Sau này chỉ cần nhìn thấy mấy em này, sẽ nhớ ngay tới những thứ mình thích.
Thằng Còm cười khoái chí. Bây giờ cũng không ai gọi nó là Còm nữa, có tên là Mạnh. Sau những giờ đi học, nó vẫn đi lượm ve chai, được bao nhiêu tiền đưa hết cho Mẹ.
Buổi chiều thằng Mạnh và bé Ngọc vẫn dắt tay nhau ra bờ sông lộng gió để ngắm diều. Nhưng giờ đây chúng đã có con diều của riêng mình rồi. Mạnh đã kì công làm suốt mấy buổi mới xong. Con diều đẹp lắm. Lúc thả bay lên trời, Mạnh cứ đứng yên một chỗ, sung sướng nhìn con diều bay mãi, bay mãi, nó nghĩ đã nhìn thấy mẹ mỉm cười.