- Lê Vy
Hôm 3/6, Đài Loan đã kêu gọi Trung Quốc xin lỗi về cuộc đàn áp Thiên An Môn đẫm máu năm 1989 đối với những người biểu tình ủng hộ dân chủ ở Bắc Kinh. Tuy vậy, Bộ Ngoại giao Trung Quốc đã phủ nhận thẳng thừng.
Ngày 4/6 năm nay đánh dấu 31 năm kể từ khi quân đội Trung Quốc nổ súng đàn áp phong trào dân chủ do giới sinh viên lãnh đạo trong và xung quanh quảng trường Thiên An Môn. Kể từ đó, chính quyền Trung Quốc cấm mọi hoạt động kỷ niệm công khai về sự kiện này trên mọi phương diện.
Trung Quốc cũng chưa bao giờ công bố số người chết trong vụ thảm sát, nhưng ước tính từ các nhóm nhân quyền và nhân chứng cho biết đã có khoảng nhiều nghìn người tử vong.
Trong một tuyên bố tưởng niệm 31 năm vụ thảm sát Thiên An Môn, Đài Loan nói rằng Bắc Kinh nên đối mặt với những mong muốn của người dân về quyền tự do và dân chủ và nên thực hiện cải cách chính trị.
Trung Quốc cần “đánh giá lại các sự thật lịch sử về biến cố ngày 4/6 và chân thành xin lỗi,” Hội đồng phụ trách các vấn đề Đại lục của Đài Loan cho biết.
“Chúng tôi tin rằng những người hiện đang nắm quyền nên can đảm sửa chữa sai lầm, ngay lập tức bắt đầu cải cách và trả lại quyền lực cho người dân,” tuyên bố nói thêm.
Tuy nhiên, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Triệu Lập Kiên đã ngay lập tức phản bác lời kêu gọi của Đài Loan.
“Những nhận xét của chính quyền Đài Loan hoàn toàn nực cười. Về sự xáo trộn chính trị vào cuối những năm 1980, Trung Quốc đã có những kết luận rõ ràng,” ông Triệu nói trong cuộc họp báo hàng ngày tại Bắc Kinh.
“Những thành tựu to lớn sau khi thành lập Trung Quốc mới đã chứng minh một cách rõ ràng rằng con đường phát triển mà Trung Quốc lựa chọn là hoàn toàn chính xác và phù hợp với điều kiện quốc gia của Trung Quốc,” ông Triệu nói thêm, đề cập đến giai đoạn sau năm 1949 khi Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa thành lập.
Hàng năm, vào ngày tưởng niệm thảm sát Thiên An Môn, Đài Loan thường lên tiếng chỉ trích Trung Quốc và kêu gọi chính quyền Bắc Kinh đối mặt với những gì họ đã làm, khiến Bắc Kinh rất khó chịu. Trung Quốc tuyên bố Đài Loan là lãnh thổ của mình, sẽ bị lấy lại bằng vũ lực nếu cần thiết.
Trong một dòng chia sẻ mới nhất trên trang cá nhân, Tổng thống Đài Loan Thái Anh Văn đã viết: “Ở mọi nơi khác trên trái đất, có đủ 60 giây trôi qua mỗi phút. Nhưng ở Trung Quốc, một năm chỉ có 364 ngày, và một ngày đã bị lãng quên. Trong quá khứ, Đài Loan đã từng có nhiều ngày không thể xuất hiện trên lịch, nhưng chúng ta đã cố gắng giành lại được từng ngày một. Bởi vì chúng ta không còn phải che giấu lịch sử, chúng ta có thể cùng nhau nghĩ về tương lai. Tôi hy vọng rằng ở mọi nơi trên thế giới này, sẽ không có ngày nào bị biến mất. Cầu chúc phúc lành cho Hồng Kông.”
Còn trong một tuyên bố tưởng niệm 31 năm Trung Quốc đàn áp sinh viên học sinh trên quảng trường Thiên An Môn hôm 4/6, Nhà Trắng đã kêu gọi Bắc Kinh tôn trọng nhân quyền, thực hiện các cam kết của mình đối với Hồng Kông và chấm dứt đàn áp các dân tộc thiểu số và tôn giáo.
“Đảng Cộng sản Trung Quốc giết hại dân thường không vũ trang là một thảm kịch không bao giờ bị lãng quên,” Nhà Trắng viết.
Tuyên bố cũng kêu gọi chính phủ Trung Quốc thực hiện các cam kết của mình theo Tuyên ngôn quốc tế về quyền con người và Tuyên bố chung Trung-Anh liên quan đến Hồng Kông. Đồng thời, Nhà Trắng đề nghị Trung Quốc “bảo đảm các quyền và tự do cho mọi công dân Trung Quốc theo hiến pháp, và chấm dứt hệ thống đàn áp hàng triệu người dân tộc thiểu số và tôn giáo.”
Lê Vy