- Xuân Lan
Hôm 22/7, Chủ tịch Ủy ban Đối ngoại Thượng viện Hoa Kỳ và các nhà lập pháp Cộng hòa khác đã đưa ra một dự luật toàn diện nhằm chống lại Trung Quốc trên nhiều mặt trận, bao gồm trộm cắp tài sản trí tuệ, trợ cấp của chính phủ và năng lực quốc phòng ở khu vực châu Á, theo SCMP.
Đạo luật (Chiến lược) Tăng cường Thương mại, Liên minh khu vực, Công nghệ và Sáng kiến kinh tế & địa chính trị đối với Trung Quốc, gọi tắt là Đạo luật Chiến lược (The Strategic Act) được đề xuất bởi Chủ tịch Uỷ ban Đối ngoại Thượng viện Jim Risch và Chủ tịch Tiểu ban Quan hệ đối ngoại Thượng viện về Đông Á, Thái Bình Dương và Chính sách an ninh mạng quốc tế Cory Gardner. Thượng nghị sĩ (TNS) Mitt Romney cũng là đồng tác giả của dự luật này.
Đây là đạo luật có phạm vi bao trùm rất rộng, nhằm giải quyết hầu hết các vấn đề gây mâu thuẫn trong quan hệ Mỹ – Trung, nhưng đồng thời tìm cách hợp tác về kiểm soát vũ khí và môi trường.
“Đảng Cộng sản Trung Quốc đang định hình lại trật tự quốc tế để mang lại lợi ích cho chế độ độc tài, đồng thời trực tiếp phá hoại các lợi ích của người Mỹ cũng như nền dân chủ của Mỹ,” ông Risch nói. “Tôi có ý định và hy vọng rằng luật này sẽ cung cấp một kế hoạch chi tiết để thúc đẩy hợp tác lưỡng đảng trong tất cả các khía cạnh của cuộc cạnh tranh với Trung Quốc vào năm 2020, và hơn thế nữa.”
TNS Mitt Romney cho biết việc đương đầu với mối đe dọa từ Trung Quốc đối với các giá trị cơ bản của nước Mỹ về tự do, nhân quyền và doanh nghiệp tự do là thách thức trung tâm mà Mỹ phải đối mặt trong thế kỷ 21. “Chúng ta phải có hành động quyết liệt ngay từ bây giờ để đối đầu với sự hung hăng ngày càng tăng của Trung Quốc và ngăn cản những hành vi bắt nạt của nước này.”
Đạo luật Chiến lược là đạo luật mới nhất trong một loạt các dự luật của Mỹ nhằm đối phó với Trung Quốc và đã khiến Bắc Kinh hết sức tức giận.
Gần đây nhất, Tổng thống Trump đã ký Đạo luật tự trị Hồng Kông vào tuần trước, kêu gọi trừng phạt các cá nhân và ngân hàng nước ngoài vì đã góp phần làm xói mòn quyền tự trị của Hồng Kông kể từ khi Bắc Kinh thông qua Luật An ninh quốc gia đối với thành phố.
Vào tháng 3, ông Trump đã thông qua Đạo luật Đài Bắc để thể hiện sự ủng hộ của Washington đối với Đài Loan trong việc tăng cường mối quan hệ với các nước trên thế giới.
Về mặt kinh tế, Đạo luật Chiến lược kêu gọi xem xét các khiếu nại của các công ty liên quan đến trộm cắp IP và đánh giá hàng năm về các công ty Trung Quốc niêm yết trên thị trường chứng khoán Mỹ.
Quà tặng cho các trường đại học của các chính phủ nước ngoài sẽ được xem xét kỹ lưỡng hơn, phù hợp với luật pháp về việc “bảo vệ các tổ chức của Mỹ.”
Liên quan tới việc giải quyết các lợi ích cạnh tranh ở Biển Đông, nơi được coi là một điểm nóng dễ dẫn đến xung đột quân sự với Bắc Kinh, một nội dung trong Đạo luật Chiến lược của Risch kêu gọi “làm việc với các đồng minh và đối tác ở khu vực Ấn Độ – Thái Bình Dương để đạt được sự đồng thuận hơn trong việc giải thích luật pháp quốc tế liên quan đến tự do trên biển, bao gồm cả vấn đề hoạt động của các tàu quân sự trong vùng đặc quyền kinh tế.”
Dự luật cũng kêu gọi đưa ra báo cáo về “cấu trúc của [lực lượng bảo vệ bờ biển Trung Quốc] với vai trò như một công cụ cưỡng chế trong các hoạt động tại “vùng xám” trên biển Đông và biển Hoa Đông.”
Phần cuối cùng của Dự luật được dành cho việc “hợp tác thúc đẩy giữa Hoa Kỳ và Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa,” lưu ý rằng hai nước đã “hợp tác thành công trong quá khứ để đạt được các kết quả tích cực cho môi trường toàn cầu, trong đó có những nỗ lực chung để bảo vệ quần thể voi bằng cách ban hành lệnh cấm gần như hoàn toàn việc nhập khẩu và xuất khẩu ngà voi.”
Hiện Quốc hội Mỹ chỉ còn một vài tuần nữa để thông qua một loạt các dự luật lớn, bao gồm dự luật quốc phòng, một gói cứu trợ virus corona khác và các dự luật để tài trợ cho chính phủ. Bất kỳ dự luật nào không được thông qua trước cuối năm nay sẽ phải được trình lại khi kỳ Quốc hội tiếp theo bắt đầu vào tháng 1 năm sau.
Xuân Lan (theo SCMP)