Thùy Dương
Sau 99 ngày đóng cửa vì dịch bệnh Covid-19, các rạp chiếu phim tại Pháp chính thức được mở cửa trở lại vào ngày 22/06/2020. Nhưng thu hút khán giả trở lại rạp không phải là dễ dàng.
Đúng 00 giờ 01 ngày thứ Hai 22/06, trong một rạp phim ở khu phố Saint-Lazare, Paris, suất chiếu phim đầu tiên hậu Covid-19 bắt đầu, với tràng vỗ tay của 120 khán giả. Ông Louis Merle, giám đốc rạp phim Les 5 Caumartin, quận IX, chia sẻ: “Không có lời nào có thể mô tả những gì chúng tôi đang cảm nhận ! Đã 99 ngày nay chúng tôi chờ đợi được đón tiếp quý vị!”
Hơn 3 tháng đóng cửa đã khiến hơn 2.000 rạp phim trên toàn quốc thiệt hại tới 400 triệu euro. Bộ phim đầu tiên được trình chiếu ở rạp Les 5 Caumartin là phim Pháp Les parfums. Để chào mừng sự kiện, rạp phim có pop-corn và soda miễn phí cho khán giả. Khán giả hào hứng tận hưởng cảm giác mà suốt 3 tháng qua họ không có được, còn các diễn viên, thành viên nhóm làm phim hiện diện trong buổi ra mắt phim cũng có nhiều cảm xúc.
Diễn viên Emmanuelle Devos chia sẻ với đài France 24: “Rõ ràng là tôi đã không thể giới thiệu phim trong các điều kiện như bình thường và không thể hiện diện ở các rạp phim như thế này. Trước kia, đó là những điều rất quen thuộc đối với tôi, nhưng trong ba tháng qua tôi không được làm như vậy. Với tôi, đó là điều khó khăn mà tôi đã phải chịu đựng”.
Để có ngày mở cửa trở lại, các rạp phim đã phải chuẩn bị để đảm bảo an toàn vệ sinh tốt nhất, bởi đó là cách trấn an khán giả và kéo họ đến rạp, nhất là vì rạp phim là không gian kín và có những phòng chiếu lớn, có thể tập trung vài trăm, thậm chí hàng ngàn khán giả.
Đảm bảo vệ sinh, điều kiện tiên quyết
Cho đến giữa tháng 07/2020, Pháp đã ghi nhận hơn 30.100 ca tử vong vì virus corona, nằm trong số các nước có nhiều người chết nhất thế giới vì Covid-19. Dịch bệnh đã thuyên giảm, số ca nhiễm mới và nhập viện đều thấp hơn trước đây rất nhiều, nhưng nguy cơ làn sóng dịch thứ hai vẫn đang lơ lửng trên đầu dân Pháp. Vì thế, tuân thủ các quy định vệ sinh, giãn cách xã hội cũng là yêu cầu bắt buộc đối với các rạp phim khi mở cửa trở lại, cũng giống như đối với các cơ sở văn hóa khác, như nhà hát, bảo tàng…
Phát biểu trên đài France Info ngày 14/06, một tuần trước khi các rạp mở cửa, bà Sophie Dulac, đại diện của rạp Majestic Passy, quận 16, Paris giải thích chi tiết về công tác chuẩn bị trước ngày đón khách trở lại 22/06:
“Các nguyên tắc vệ sinh rất đơn giản : Đeo khẩu trang trong đại sảnh của rạp phim là điều bắt buộc. Đương nhiên là chúng tôi có quy định về lối đi riêng một chiều vào và một chiều ra. Tất cả các phòng chiếu đều đã được và vẫn đang được lau chùi dọn dẹp vệ sinh hết tốc lực để tất cả đều phải thật, thật là sạch sẽ khi rạp mở cửa trở lại. Và tất nhiên, chúng tôi bố trí để dung dịch rửa tay khử trùng ở khắp nơi. Các phòng chiếu phim đều được lau dọn sau mỗi xuất chiếu”.
Với phòng chiếu có thể chứa 2.700 khán giả, rạp phim Grand Rex, Paris, là một trong những rạp chiếu phim có phòng nhiều chỗ ngồi nhất ở châu Âu. Được quay trở lại với nơi vốn được mệnh danh là “rạp phim huyền thoại” này, các khán giả cũng phải tập thích nghi với những quy định hậu Covid-19. Trong một phóng sự của đài France 24, ông Stéphan Brouzet, giám đốc phụ trách các phòng chiếu phim, giải thích cụ thể :
“Ở rạp chiếu phim Grand Rex, những việc mà chúng tôi đã triển khai là sơn kẻ vạch dưới sàn nhà để quy định chỗ đứng cho khách, ở sảnh chờ cũng như ở khu vực khách đứng xếp hàng bên ngoài cửa rạp. Khi khách đến rạp, họ phải rửa tay với dung dịch rửa tay sát khuẩn, chúng tôi để dung dịch ở nhiều chỗ bên trong rạp. Ở quầy vé, mỗi người được quy định chỗ đứng riêng. Chúng tôi cũng sắp xếp lối đi một chiều để khán giả không va chạm ngược chiều nhau, không phải tiếp xúc trực diện với nhau khi đi vào và đi ra khỏi phòng chiếu phim.”
Nếu khán giả đi cùng gia đình theo nhóm nhiều người thì được ngồi ghế sát nhau, nhưng phải giữ ghế trống với các nhóm khán giả khác. Nếu khách đến rạp một mình thì phải để ghế trống ngăn với khách bên cạnh.
Chiến dịch truyền thông của Liên đoàn các rạp chiếu phim Pháp
Đã lường trước là khi mở cửa trở lại, các rạp phim vẫn sẽ gặp nhiều khó khăn vì dịch bệnh chưa được kiểm soát hoàn toàn, kinh tế giảm sút, nên Liên đoàn quốc gia các rạp phim Pháp đã tung ra chiến dịch “Tous au cinéma” (Tất cả mọi người đến rạp xem phim) để thu hút sự chú ý của công luận và kéo khán giả đến rạp. Nói cụ thể, đó là chương trình truyền thông quy mô lớn nhằm thông tin cho công chúng về việc mở cửa trở lại rạp phim : quảng cáo trên các kênh truyền hình, phát thanh nhà nước, mạng xã hội, áp-phích quảng cáo bắt mắt trên phố, trong các trung tâm thương mại, ở bến tàu xe…
Nhiều thành phố nhỏ ngoại ô Paris cũng có rạp chiếu phim riêng, ngoài việc quảng bá, chính quyền còn giảm giá vé để thu hút dân địa phương. Chẳng hạn, thành phố Saint-Maur-des-Fossés, ngoại ô Paris, có 2 rạp phim. Giá vé xem phim hiện giờ giảm đồng loạt xuống còn gần 5 euro, thấp hơn nhiều so với trước khi dịch bệnh xảy ra và thấp hơn so với giá vé ở các rạp phim của các hệ thống lớn như MK2, Gaumont, UGC…
Thực tế ảm đạm hơn cả dự báo bi quan nhất
Tuy nhiên, phải thừa nhận là trong tuần đầu mở cửa trở lại, các rạp phim không thu hút được nhiều khách : chỉ có 1 triệu lượt khán giả, tuần thứ hai còn tệ hơn, con số này chỉ đạt gần 838.000, trong khi vào 2 tuần cùng kỳ năm 2019, số lượt khách xem phim ở rạp đạt 3,8 triệu. Số khán giả năm 2020 như vậy đã giảm 78,5% so với cùng kỳ năm trước.
Ngày 09/07, phát biểu trên đài France Inter, bộ trưởng Văn hóa Pháp, Roselyne Bachelot, khẳng định việc ít khán giả đến rạp không phải là tác động của các biện pháp giãn cách xã hội, đảm bảo vệ sinh y tế, mà chủ yếu là do không có nhiều phim mới được trình chiếu, nhất là thể loại phim “bom tấn” của Mỹ, mang tính giải trí cao, phù hợp với số đông khán giả.
Đài France Inter cho biết các nhà quản lý, khai thác rạp chiếu phim đã dự báo được khó khăn, trở ngại này từ trước khi mở cửa trở lại. Thế nhưng sau vài tuần hoạt động trở lại, họ mới càng thấy rõ hơn đây chưa phải thời điểm lý tưởng để kéo khách trở lại rạp. Tình hình thậm chí còn tồi tệ hơn nhiều so với cả những dự báo bi quan nhất. Trên toàn nước Pháp, nhiều rạp phim ghi nhận chỉ đạt 10-15% số khách thường lệ. Hai tuần sau khi mở cửa, nhiều rạp phim lại phải đóng cửa vì “thu không đủ bù chi”.
Trên thực tế, báo Le Figaro ngày 09/07 cho biết vào năm 2019, chính các phim Mỹ, chẳng hạn Vua sư tử, Toy Story 4, Once Upon A Time… In Hollywood, Quá nhanh, quá nguy hiểm : Hobbs và Shaw, đã thu hút tới 34,4 triệu khán giả đến rạp trong hai tháng 07 và 08. Năm 2020, có lẽ chỉ có hai phim Mỹ Hoa Mộc Lan (Mulan) và Tenet là có khả năng tạo hiệu ứng kéo đông khách Pháp đến rạp, nhưng tình hình dịch bệnh tại Mỹ đang rất nghiêm trọng, nên những phim này dự kiến ban đầu ra rạp vào tháng 07, nay đã bị lùi đến giữa, thậm chí là cuối tháng 08.
Chính điều này đã khiến các rạp phim Pháp đau đầu. Ngành công nghiệp điện ảnh không phải vận hành theo kiểu ngay lập tức các rạp có phim để chiếu, hay có thể hủy bỏ ngay không chiếu phim nào đó. Ông Alexandre Hellmann, chủ rạp Grand Rex, Paris, nhấn mạnh với đài France 24 :
“Không, không phải là như thế. Để có một bộ phim thì cả cỗ máy phải vận hành và nhà phân phối phải lên lịch, phải xem phim được trình chiếu ở bao nhiêu phòng chiếu và như thế nào, phải thiết kế các áp-phích quảng cáo mới, phải thiết kế các quảng cáo mới trên mạng internet cũng như hoạt động quảng bá giới thiệu phim. Có rất nhiều việc phải chuẩn bị. Và cần có ít nhất 3 tháng để làm những việc đó.”
Cơ hội cho điện ảnh Pháp
Trong cái rủi lại có cái may ! Nếu nhìn nhận theo hướng tích cực, việc lùi lịch chiếu các bộ phim bom tấn của Mỹ Hoa Mộc Lan (Mulan) vàTenet có thể lại là cơ hội để điện ảnh Pháp được công chúng nước nhà quan tâm hơn. Quả thực, vào hai tuần đầu sau khi rạp phim mở cửa trở lại, hai bộ phim Pháp La Bonne Epouse và De Gaulle, vốn được khởi chiếu từ trước khi dịch bệnh nổ ra, nay lại được tiếp tục trình chiếu và thu hút lần lượt hơn 294.000 và gần 176.000 lượt khán giả.
Trong ngày ra mắt đầu tiên 08/07, bộ phim hài Tout simple noir của Jean-Pascal Zadi đã thu hút được 42.000 lượt khán giả, một con số cao kỷ lục ở Pháp thời hậu Covid-19. Ngày hôm sau, bộ trưởng Roselyne Bachelot nhấn mạnh trên đài France Inter rằng điều bộ Văn Hóa Pháp muốn là giúp đỡ ngành điện ảnh Pháp, thúc đẩy các hoạt động sáng tác, sản xuất điện ảnh thông qua Trung tâm Điện ảnh Quốc gia (CNC), để có những phim của Pháp sớm được khởi chiếu và thu hút công chúng.
Trả lời đài France Info ngày 01/07, ông Marc-Olivier Sebbag, đại diện Liên đoàn quốc gia các rạp phim Pháp (FNCF), cho biết nhiều nhà phân phối phim của Pháp nhân cơ hội này đã đẩy nhanh tiến độ để công chiếu phim sớm hơn so với kế hoạch ban đầu, tránh phải cạnh tranh với phim “bom tấn” của Mỹ.